Türkiye'nin iklim değişikliğiyle mücadele çalışmaları hızla sürüyor

YILDIZ NEVİN GÜNDOĞMUŞ - Türkiye'nin iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında Paris Anlaşmasıyla hız kazanan çalışmaları, Ulusal Katkı Beyanı ve Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi ve Eylem Planı'nın yıl sonuna kadar tamamlanması hedefiyle sürüyor.

AA muhabirinin derlemelerine göre, Türkiye, geçtiğimiz yıl kasım ayında gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler 26. İklim Değişikliği Konferansı'na (COP 26) Paris Anlaşmasına taraf ülke olarak katılım sağladı. İskoçya'nın Glasgow kentinde gerçekleştirilen COP26 öncesinde yürütülen yoğun müzekkerler sonucu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM 76. Genel Kurulu'nda Türkiye'nin Paris Anlaşmasına taraf olacağını hemen akabinde de ülkenin 2053 net sıfır emisyon ve yeşil kalkınma hedeflerini açıklamıştı.

Türkiye'nin yeni yol haritasını belirlemede itici bir güç olan bu hedefler doğrultusunda sürdürülebilir kalkınmayı, yeşil ekonomiyi ve yeşil teknolojileri destekleyen stratejik bir planlama sürecine girildi.

- Paris İklim Anlaşması 6 Ekim'de TBMM'de onaylandı

İklim değişikliğiyle mücadelede en önemli adımlardan biri Paris İklim Anlaşması oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eylüldeki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Türkiye'nin Paris Anlaşması'na taraf olacağını açıklamasının ardından anlaşma, 6 Ekim'de TBMM'de onaylandı. Anlaşmanın onaylanmasına ilişkin karar 7 Ekim'de Resmi Gazete'de yayımlanırken, Türkiye'nin Paris Anlaşması'na ilişkin onayı 11 Ekim'de BM Sekretaryası'na bildirildi.

- Bakanlığın adı değişti, İklim Değişikliği Başkanlığı kuruldu

Bu hedefe giden yolda, 29 Ekim 2021'de Bakanlığın adı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirildi ve bakanlık bünyesinde İklim Değişikliği Başkanlığı kuruldu. İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulu da yeniden yapılandırıldı. Böylece yeni süreçte Bakanlık, iklim değişikliğine ilişkin alanlarda çalışmalarına hız verdi.

Bu kapsamda ilk olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum başkanlığında, İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulunun ilk toplantısı gerçekleştirildi.

Ulusal katkı beyanının güncellenmesi, uzun dönemli düşük karbonlu kalkınma stratejisinin hazırlanması, İklim Kanunu gibi konuların ele alındığı toplantıda, 22 Ekim 2021'de imzalanan mutabakat zaptı kapsamında yürütülecek proje önerileri ve öncelikli alanlara dair ortak bir çalışmanın yapılması konusu da görüşüldü.

Mutabakat zaptı kapsamında, iklim değişikliğiyle mücadelede kullanılmak üzere Türkiye'ye kazandırılan 3 milyar 157 milyon dolarlık finansmanla sanayi, tarım, ulaştırma, enerji, atık, inşaat, temiz enerji ve mikro-mobiliteye kadar birçok alanda iklim dostu yatırımların desteklenmesi amaçlanıyor.

- Konya'da İklim Şurası toplandı

Kurul toplantısından sonra, Şubat 2022'de, Konya'da geniş bir katılımla iklim değişikliğiyle mücadelede yeni yol haritasını belirlemek amacıyla İklim Şurası gerçekleştirildi. Şuraya kamu kurumları, özel sektör, üniversite, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları ile sanatçılar ve genç iklim elçilerinden oluşan bini aşkın katılımcı katkı verdi.

Şura'da, sera gazı azaltımı, yeşil finansman, karbon fiyatlama, iklim değişikliğine uyum, yerel yönetimler, göç, adil geçiş ve sosyal politikalar, bilim ve teknoloji gibi 7 farklı alanda, Türkiye'nin yeni yol haritası belirlendi.

- Şurada 217 yeni karar alındı

Üç ay süren yoğun çalışmalar sonucu iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında 2053 net sıfır emisyon ve yeşil kalkınma hedefleri doğrultusunda 217 yeni karar alındı.

Şura kararlarının, yerel yönetimlerin iklim değişikliği uygulama ve sorumlulukları, kentsel altyapı planlaması, sürdürülebilir ve dirençli kent tasarımı için zengin bir öngörü ortaya koyması, yeni, sürdürülebilir, adil ve eşitlikçi bir geçiş sürecinin temini için destek mekanizmaları geliştirilmesine katkı sağlaması, 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda Ulusal Yeşil Finans Stratejisinin oluşturulması ve ulusal yeşil taksonomi mevzuatının geliştirilmesinde yol gösterici, Emisyon Ticaret Sisteminin uygulama takvimi için öncü kaynak olması gibi yararlar da sağlaması öngörülüyor.

Ayrıca, Türkiye Ulusal İklim Portalıyla 81 şehrin tamamında, tüm doğal alanlar ve şehir merkezlerinde afet erken uyarı sistemleri kurulması, çevre dostu konut ve araçların yaygınlaşmasını sağlamak için vatandaşların ve belediyelerin teşvik edilmesi de Bakanlığın iklimle mücadele çalışmaları arasında yer alıyor.

- Emisyon Ticaret Sistemi ve ulusal yeşil taksonomiye dair çalışmalar da sürüyor

Bu çalışmaların başarılı olmasında en önemli aktör ise "İklim Kanunu" olacak. Bakanlık tarafından TBMM tarafından hazırlanacak İklim Kanunu için altlık olacak çalışmalar yürütülüyor. Bu çalışmaların da en kısa sürede tamamlanması planlanıyor.

Ayrıca Bakanlık, 2024'de uygulanmaya alınmak üzere Emisyon Ticaret Sistemi ve ulusal yeşil taksonomiye dair çalışmalarını sürdürüyor. Bakanlık, bunun için yatırımların sürdürülebilirliğini belirlemeyi hedefleyen bir mevzuat hazırlığı da yürütüyor. Böylece özel sektörün yeşil finansmana erişim kanallarının açılmasının desteklenmesi hedefleniyor.

Bakanlık tarafından bu yıl sonuna kadar Türkiye'nin Ulusal Katkı Beyanı ve Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi ve Eylem Planının tamamlanması öngörülüyor.