Türkiye'nin ilk "gen"i üretildi...

ODTÜ'lü bir grup genç bilim adamı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan kazandıkları 100 bin liralık ''Tekno girişim desteği'' ile Türkiye'nin ilk, dünyanın da sayılı sentetik biyoloji şirketini kurarak ''yapay gen'' üretmeyi başardı.

ODTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Mahinur Akkaya, yaptığı açıklamada, yapay gen sayesinde kanser tedavisinden, aşı üretimine, endüstriyel atıkların temizlenmesinden, enerji üretimine kadar bir çok alanda faydalanabilineceğini ifade etti.

Yapay genin herhangi bir organizmaya ihtiyaç duymadan sadece sekans bilgisiyle üretmeyi sağlayan bir yöntemle oluşturulduğunu belirten Akkaka, bu sekansların doğada mevcut genlerin sekanslarıyla aynı da olabileceğini gibi tümüyle farklı yeni fonksiyonlar üretebilecek parçaları bir araya getirebileceğini söyledi. Sekansların bir bütün halinde doğada mevcut olmadığını dile getiren Akkaya, ''o yüzden bunlara sentetik gen deniliyor'' dedi.

ODTÜ Genetik Mühendisi Burak Yılmaz da, yapay canlının ilk adımı olan ''Yapay Gen''in genetik veri tabanlarında bulunan DNA dizilimlerini laboratuvar yöntemleri ile fiziksel hale dönüştürülmesi olduğunu belirterek, bu teknoloji sayesinde canlıların DNA'larını çıkarmadan istenilen genlerin üretilebileceğini söyledi.

Yapay genler sayesinde mikroorganizmalar içerisinde yapay gen ağları tasarlanarak kanser hücrelerinin tespitinde ve yok edilmesinde kullanılabileceğine dikkat çeken Yılmaz, ayrıca kanser tedavisi için kullanılan gen terapilerinde yapay genleri kullanarak tedavi sürelerinin hızlandırılabileceğini kaydetti.

-ORTAYA ÇIKMAMIŞ VİRÜSLER İÇİN AŞI ÜRETMEK MÜMKÜN HALE GELECEK-

Yılmaz, her sene aşısı üretilen domuz gribi, kuş gribi ve benzeri grip virüsleri sürekli mutasyonla değişikliğe uğradığından bir sonraki sene aşıların kullanılamaz hale geldiğini anlatarak, maddi kayıp yaşandığının altını çizdi. Yılmaz, yapay DNA sentezi teknolojisinde ortaya çıkmamış virüsler için aşılar üretebilmenin mümkün hale gelebileceğini söyledi.

Bu sentetik biyoloji teknoloji sayesinde evlerde ışıldayan bitkiler, istenilen kokuyu veren yada havanın sıcaklığını ölçen çiçekler yapılabileceğine dikkat çeken Yılmaz, ''Bilindiği gibi petrol rezervleri gün geçtikçe azalmakta ve alternatif yakıtlara ihtiyaç duyulmaktadır. Yapay genler sayesinde petrol yada biyodizel üreten mikroorganizmalar üretilebilecek'' dedi.

Yapay genleri kötü amaçlı kullanmasının engellenebilmesi için hükümet ve güvenlik güçlerine büyük görevler düştüğünü belirten Yılmaz, bu teknoloji ile yapay virüsler üretilebildiğinden bu virüslerin kötü amaçlı kullanılmaması gerektiğine dikkat çekti.