"Türkiye'nin ilk yerli otomobili" Devrim 58 yaşında

ESKİŞEHİR (AA) - SELÇUK KIZILDAĞ - "Türkiye'nin ilk yerli otomobili" olan ve üretilmesinin üzerinden 58 yıl geçen Devrim, Eskişehir'de sergilendiği fabrikada 20 ayda yaklaşık 250 bin kişi tarafından ziyaret edildi.

AA muhabirinin Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii AŞ (TÜLOMSAŞ) yetkililerinden aldığı bilgiye göre, 1961 yılında Türk mühendis ve işçileri tarafından zor şartlarda üretilen ilk yerli otomobil, 5 Eylül 2017'de başlayan kapsamlı bakımının ardından konulduğu yeni müzesinde yoğun ilgi görüyor.

Otomobilin yapımında kullanılan kaynak motoru, matkap ve torna tezgahları, imalat aşamalarının çekildiği fotoğraf makinesi, kumpas, pergel, cetvel, çizim masası, aracın kireç taşından maketi, yedek parçalar, Sivas'ta demir yollarında dökülmüş orijinal motor bloku ve çalışmaların görsellerinin de bulunduğu müzede, 58 yaşındaki Devrim hem Eskişehirlilerin hem de yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı oluyor.

Projede çalışan 200 Türk mühendis ve işçisinin "Siyah", "Beyaz", "Mavi Boncuk" ve "Gecekondu" isimlerinde 4 adet ürettiği, daha sonra "Devrim" adını alan ilk yerli otomobili, 58 yıl sonra da ihtişamı ve hikayesiyle ziyaretçileri heyecanlandırıyor.

İstanbul'dan gelen ziyaretçilerden Hüseyin Avni Sönmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Devrim'i daha önce birkaç kez gördüğünü söyledi.

Sönmez, "İkinci ya da üçüncü görüşüm ama insan her seferinde duygulanıyor. Çok sağlam, böyle bir otomobilim olsun isterdim. Yapılsa satın alırız." dedi.

Manisalı Aliye Olgun da Türkiye'nin yerli otomobil hikayesini başlatan Devrim'i görünce çok heyecanlandığını, duygulandığını dile getirdi.

İlklerin her zaman böyle bir özel yanının olduğunu anlatan Olgun, "Kendimi çok şanslı hissettim, çok mutlu oldum." ifadesini kullandı.

Hüseyin Özsavran ise kızlarıyla Devrim'i görmek için İzmir'den geldiklerini belirtti.

Bu aracın, Türkiye'nin yerli otomobili olduğundan kızlarına bahsettiğini söyleyen Özsavran, "Dört tane üretilmiş zaten, rehber arkadaşımız anlattı. Bir tanesini en azından bugün görmüş olmak çok güzel." diye konuştu.

- Yerli otomobil hikayesi Cumhuriyet'in 38'inci yılında başladı

O dönem adı Eskişehir Demiryolu Fabrikaları olan TÜLOMSAŞ'ta, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla üretilen 4 otomobil, yapımının 29 Ekim 1961'de tamamlanmasının ardından trenle Ankara'ya götürüldü.

Demir yolu kanunları gereğince deposuna az akaryakıt konulan bu araçlardan biri, Gürsel'in test amacıyla kullandığı sırada yakıtı bitince durdu. Bunun ardından trenle Ankara'dan Eskişehir'e getirilen ve Devrim adı verilen otomobil, bir süre fabrika içinde kullanıldı.

TÜLOMSAŞ'ta sergilenen "0002" şasi ve "0002" motor numaralı Devrim, lastikleri ile ön ve arka camı dışında tamamen yerli imkanlarla 4,5 ayda üretildi. Uzun ve kısa farları ayakla çalışan, kontak anahtarı ve manuel olarak da çalıştırılabilen Devrim, bu özellikleriyle de dikkati çekiyor.

1250 kilogram ağırlığında ve saatte maksimum 140 kilometre hız göstergesine sahip Devrim'e güvenlik gerekçesiyle benzin konulmuyor, otomobil aküsü sökülü halde bulunuyor.

Fabrikada, otomobilin üretildiği imalathane ve depolarda araştırma yapılınca Devrim'in yapımı sırasında kullanılan çeşitli parça ve materyaller de bulundu. Bu materyallerle zenginleştirilen ve 3 Mart 2018'de açılan müze, ziyaretçilerin yoğun ilgisi göz önüne alınarak TÜLOMSAŞ tesislerinin farklı bir bölgesinde kuruldu.