Turuncu Bayrak Kayısı Bahçelerini Uluslararası Standartları Kavuşturacak

Dünya kuru kayısı üretiminin yüzde 80’ini karşılayan Malatya'da, Malatya Valisi Doç. Dr. Ulvi Saran’ın girişimleriyle Kayısı Uygunluk Belgelendirme Kurumu (KAK) oluşturuldu. Türkiye’de bir ilke imza atarak, ilk kez bir meyve için Türkiye Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK)’ndan onay alan kurum uluslararası alanda kabul gören ilkelere bağlı kalarak öncelikle kayısı üretim koşullarına yönelik standartlar oluşturmak için çalışmalara başladı.

Kayısı üretimine uluslararası standardizasyonu oluşturmak, üretimden pazarlama aşamasına gelinceye kadar tüm aşamaları takip eden 11 temel kriteri baz alarak uygunluk tespiti yapıldı. Bu standartlar hem ürünü çok daha kaliteli hale getirecek hem de standartlara uygun üretim yapan üreticileri ayrıcalıklı hale getirecek. Bu ayrımı gerçekleştirmek üzere KAK, Türk Akreditasyon Kurumu’ndan aldığı yetkiyle, ‘TS 485 Kuru Kayısı ve TS 3690 Kayısı Çekirdeği’ standart ve kriterlerinde, uluslararası geçerliliği olacak şekilde ürün belgelendirme yapacak. Lezzetiyle dünyadaki en iyi kayısıyı yetiştiren il olan Malatya’da, gönüllülük esasına dayanan uygulamayla, akredite olmak isteyen üreticilerin bahçelerine 'Turuncu Bayrak' verilerek üretimin her aşaması denetlenecek. Kent üreticisine yılda yaklaşık 400 milyon dolar kazandıran kayısının, akreditasyon çalışmalarıyla, katma değerinin artırılarak, şehre katkısının 700-800 milyon dolara çıkarılması hedefleniyor.

Malatya Valisi Ulvi Saran, belgelendirme sisteminin kabul görmesiyle ürünün kalitesiyle birlikte prestij ve katma değer oranının artacağını belirtti. Malatya’da 8 milyon ağaçtan yılda 400 bin ton yaş, 110 bin ton kuru kayısı elde edildiğini aktaran Saran, geleneksel yetiştiricilik yöntemlerinde ciddi eksiklikler ve yanlış uygulamalar tespit edildiğini vurguladı.

Fransa’da yaş kayısının kilogram fiyatının yaklaşık 2 dolar olduğunu, bunun dünyadaki en yüksek üretici fiyatı olduğunu anlatan Saran, şöyle devam etti: “Türkiye’deki üretici fiyatları ise 1 dolar civarında olup Fransa’yı takip etmektedir. Türkiye’de üretici fiyatları açısından büyük bir sorun olmamasına karşın, Malatya kayısısının kalite, tat, dayanıklılık gibi birçok alanda dünyanın en iyisi olduğu ve perakende satışlarda daha yüksek fiyatlardan alıcı bulduğu düşünüldüğünde, üretici fiyatlarının daha yüksek bir değeri hak ettiği düşünülüyor. Kayısı Uygunluk Belgelendirme Kurumu, üretim ve verimlilik sorunlarını azaltarak, ürünün pazarlamasını kolaylaştıracak ve sertifikalandırma çalışmasıyla, bu anlamda üretici fiyatları için mevcut koşullarda yaş kayısının kilogramı için en az 1,5 dolarlık fiyat hedefiyle Malatya’ya ve ülkemize katma değer oluşturacak.”

Akreditasyon kurumunun 11 temel kriteri baz alarak uygunluk tespiti yaptığını dile getiren Saran, “Kurum, bir standart getirmek için kayısının üretim aşamalarını; kayısı yetiştiriciliği, kayısının hasadı, yaş kayısı, kayısının kükürtlemesi, kayısının kurutulması, kayısı çekirdeğinin çıkarılması, kayısı çekirdeği içi, kayısının depolanması, kayısının üreticiden alımı ve işletmelere satımı, kayısının işlenmesi ve kuru kayısı olmak üzere, 11 modül de toplayarak ‘kayısı üretim kriterlerini’ oluşturmuştur. Sadece meyve olarak satılmayan, ilaç sanayinden, hazır gıdaya, kozmetikten savunma sanayine kadar 60'a yakın kullanım alanı olan kayısı, KAK akreditasyonu ile çevre ve insan sağlığını esas alan ve ürünün hangi koşullarda üretildiğinin belgelendiği ‘Gıda İzlenebilirliği’ olan bir ürün olacak. Kayısıda ürün ve üretim aşamalarının uluslararası geçerliliği olacak şekilde standardizasyona bağlanması ve belgelendirilmesi ile birlikte Malatya ekonomisinin temel dinamiği olan kayısı üreticiliği ve ticaretinde önemli mesafeler alınacaktır." şeklinde konuştu.