Tutuklunun nakil çilesi son bulacak

Tutuklu ve hükümlüler artık bulundukları illerden ifade verebilecekler. Van’dan İstanbul’a duruşmaya götürülürken Kayseri'nin Pınarbaşı İlçesi yakınlarında cezaevi aracında çıkan yangın sonucu yanarak hayatını kaybeden 5 tutuklunun durumu gecikmeli de olsa Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi’ni devreye soktu. Tutukluların duruşmalar için bir ilden başka bir ile nakline son verecek olan düzenlemeye göre, özellikle sağlık sorunları olanların bulundukları yerde ifadelerine başvurulabilecek.

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Ceza Muhakemesinde Ses ve Görüntü Bilişim Sisteminin Kullanılması Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayınlandı. Yönetmeliğin amacı, soruşturma ve kovuşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkemece dinlenilmesine gerek görülen kişilerin “Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi” (SEGBİS) kullanılarak dinlenilmesi, görüntülerin kayda alınması, saklanması için gerekli teknik altyapının kurulmasına ilişkin esas ve usulleri düzenliyor. Cezaevlerinde bulunan tutuklular SEGBİS ile dinlenebileceği gibi, SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilecek. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında hastanelerde tedavi gören sanık veya tanıklar da SEGBİS ile dinlenebilecek ve sistem üzerinden duruşmalara katılabilecek. Mağdur çocukların, duruşmaya getirilmesi mümkün olmayan ve tanıklığı maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zorunlu olan kişilerin, tanıklığında ses ve görüntü sisteminin kullanılması zorunlu olacak.

-KAYITLAR MAHKEMELERDE SAKLANACAK-

SEGBİS ile dinlemeyi Cumhuriyet savcılığı, hâkim veya mahkeme talep edecek. Yönetmeliğe göre, yapılan kayıtlar ilgilinin yüz ifadelerini, vücut hareketlerini, tavır ve davranışlarını gözlemlemeye, ses, ilgilinin duygularını anlamaya ve söylediklerini anlaşılır şekilde dinlemeye imkân verecek nitelikte olacak. Bilgi, belge ve deliller elektronik ortamda anında iletilebilecek. SEGBİS’i Adalet Bakanlığı UYAP Bilişim Sistemi kapsamında kuracak. SEGBİS ile elde edilen kayıtlar, nitelikli elektronik imza ile imzalanarak güvenli bir şekilde talep eden makam tarafından saklanacak.

Ses ve görüntü kayıtları taraflara ancak yazılı tutanağa dönüştürüldükten sonra kanunlarda öngörülen şartlara uygun olarak verilebilecek. Ses ve görüntü kayıtları, soruşturma ve kovuşturma makamı gözetiminde ilgilisine izletilebilecek.

-MAĞDUR ÇOCUKLAR MAHKEMEYE GELMEYECEK-

Düzenlemeyle soruşturma veya kovuşturma aşamasında yapılan her türlü işlem SEGBİS ile kayda alınabilecek. Mağdur çocukların, duruşmaya getirilmesi mümkün olmayan ve tanıklığı maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zorunlu olan kişilerin, tanıklığında ses ve görüntü sisteminin kullanılması zorunlu olacak. Bu sistem, Tanık Koruma Kanunu hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla kimliği saklı tutulan tanıkların dinlenilmesinde de uygulanacak. Kimliği saklı tutulan tanıklar SEGBİS ile uzaktan dinlenebilecek. Bu dinleme sırasında kimliği saklı tutulan tanığın bulunduğu yer yetkili Cumhuriyet savcısı veya hâkimi hazır bulunacak.

--TUTUKLULAR DA CEZAEVİNDEN DURUŞMALARA KATILABİLECEK-

SEGBİS, uluslararası karşılıklı adli yardımlaşma çerçevesinde de kullanılacak. Uluslararası alanda dinlemenin ne şekilde düzenleneceği ve ücret konusu taraflar arasındaki mutabakatla sağlanacak. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında hazır bulunamayan kişi SEGBİS ile dinlenebileceği gibi SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilecek. SEGBİS ile dinlenecek olan kişinin kimlik bilgilerini, dinleme zamanını ve dinleme için yapılması gereken hazırlıkları ilgili bilgiler önceden kolluk birimine bildirir. Cezaevlerinde bulunan tutuklular SEGBİS ile dinlenebileceği gibi, SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilecek. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında hastanelerde tedavi gören sanık veya tanıklar da SEGBİS ile dinlenebilecek ve sistem üzerinden duruşmalara katılabilecek.

Hâkim veya mahkeme tarafından verilen yakalama emri üzerine soruşturma veya kovuşturma evresinde yakalanan kişi, yetkili hâkim veya mahkeme önüne çıkarılamıyorsa, yakalamanın yapıldığı Cumhuriyet başsavcılığı, yakalanan kişiyi SEGBİS ile dinlenecek. SEGBİS, Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemeleri tarafından da kullanılabilecek. İstenilmesi halinde ses ve görüntü kayıtları, yüksek mahkemelere de gönderilebilecek.(ANKA)