Tütün Sektöründe ’yasa Dışı Ürün’ Sıkıntısı

Son bir senede tütün üreticileri ile yaptıkları sözleşmelerdeki ürünleri alamama sıkıntısı yaşadıklarını belirten Ege Tütün İhracatçıları Birliği (EİB) Başkan Yardımcısı Noyan Kazım Gürel, üreticinin yasa dışı çalışan tüccarlara ürün satmasından dolayı, piyasada tedarik zincirinin bozulduğunu belirtti.Ege Tütün İhracatçıları Birliğinin 2016 yılı Olağan Mali Genel Kurul Toplantısı, Ege İhracatçı Birlikleri Konferans Salonunda gerçekleşti. Genel kurulda birliğin 2017 bütçesi oylanırken, 3 milyon 900 bin TL gelir bütçesi ve 3 milyon 900 bin TL’den gider bütçesinden oluşan denk bütçe oy birliğiyle kabul edildi. Genel kurul toplantısı sonrası tütün sektörü ile ilgili açıklamalarda bulunan ve Türkiye’de tütün üretimi ile ilgili bilgi veren Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Noyan Kazım Gürel, üreticiyle yaptıkları sözleşmelerden dolayı sön dönemde sıkıntı yaşadıklarını dile getirerek, “Son bir senede sıkıntılar yaşamaya başladık. Yaptığımız sözleşmedeki ürünleri tam alamama sıkıntımız var. Bizim sözleşme fiyatının çok üzerinde fiyat verip aşanlar oldu, onlarla rekabet edemiyoruz. Bu tamamen gayri resmi bir işlem, yasa dışı. Piyasada açık satılan tütünler var maalesef, oranları çok yüksek hiçbir kaydı yok. Devletin vergi kaybı çok. Üretici de kendi ayağına kurşun sıkıyor. Buradaki tehlike bu işten o kadar kar sağlıyorlar ki elde etikleri paralarla bütün tedarik zincirini bozuyorlar” ifadelerini kullandı.“Üretici sayısı düştü”Gürel, “Tekel’in devreden çıkmasından sonra tamamen arz talebe göre üretim yapmak zorundayız. Ona göre sözleşmeler yapıyoruz. Eskiden koçan sisteminde çok fazla bölünmüşlük vardı, herkeste koçan vardı. Biz, daha rantabl olması ve ellerinde daha fazla gelir kalması için onları toparlayıp üreticileri daha büyük partiler yapmaya teşvik ediyoruz. Buna bağlı üretici sayısı tabii ki düştü” dedi.“Türkiye 1 numara”Üreticiyle daha yakın çalıştıklarını belirten Gürel, “Onlara bilgi aktarıyoruz. Onlarla bir paydaş gibi çalışıyoruz. Sürekliliği sağlamaya çalışıyoruz. Bunu da en iyi kalitede yapmaya çalışıyoruz. Türkiye oryantal tütünde 1 numarada. Bunu da korumamız lazım. Rakiplerimiz aportta bekliyor, buna izin vermememiz lazım” diye konuştu.“Kaçak tütün Batı’ya kayıyor”Sigara sanayinin Türkiye’de vergi tahsilatının ayağı gibi çalıştığını ifade eden Gürel şöyle devam etti:“Oraya giden her kilo vergi kaybı çalışanların ekmeğiyle oynamak demektir. Onları mahkemeye vermeyi yasal yollara başvurmayı düşünüyoruz. Üreticiye ihtiyacımız var. Üreticiyi çok fazla da kızdırmak istemiyoruz. Bir kontrat yapıyorsanız onun karşılığını vermeniz lazım. Eskiden doğuda olurdu yasa dışı tütün işleri daha çok, şimdi parasal olarak güçlendikçe batıya doğru kayıyor."“3 milyon kilogram tütün yasa dışı satıldı”Köylere sigaraların sarıldığı boş tüplerin satışına izin verildiğini ve bunun köylerde ticaret haline geldiğini belirten Gürel, şunları söyledi:“Üzerlerinde bandrol de var. Bunlar tamamen vergi kaybı ve yasak esasında. Bu yıl aşağı yukarı 2-3 milyon kilo tütün TPDK’ya kaydı olmadan yasa dışı şekilde tüccarlara satıldı. Biz mevcut yasaların uygulanmasını ve denetimlerin yapılmasını istiyoruz."“Ekonomik avantajımızı kaptırmayalım”Türkiye’de yetişen tütünün, özellikle de İzmir tütününün özel bir ürün olduğunu, bunu korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak gerektiğini dile getiren Gürel, “Tütün sektörü esasında sağlığa zararlı bir sektör ama sorumluluk taşıyan bir sektör. Bilinçlendirme açısından doğruyu yapmaya çalışıyoruz. Her açıdan doğruyu yapmaya çalışıyoruz. Dünya Çalışma Örgütü ile beraber çalışıyoruz. Bu çok güzel giden bir ilişki. Tütün sektöründe tarımsal ekonomide 1 numara genelde. Tütünü bitirdiğiniz zaman onun yerine gelecek ürün henüz bulunamadı, hem vergi hem de üreticinin geliri anlamında. Özellikle Türk tipi tütün zengin toprak istemiyor, dağ eteğinde yaşadığı stresten dolayı bitki daha iyi aroma alıyor. Dünya Sağlık Örgütü çalışmalar yapıyor sigara ile ilgili ama bizim de kendi menfaatlerimizi çöpe atmamamız lazım. Bizim ekonomik avantajımız var ülke olarak, bunu göz önünde alarak savunma yapmamız lazım. Bu ekonomik avantajı başkasına kaptırmamamız” dedi.“İleriye dönük tehlike arttı”Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Ömer Celal Umur ise yasa dışı tütün konusundaki endişelerinin daha önce de olduğunu fakat bu sene bu endişelerin daha da arttığını dile getirerek, “Bu şu demek. Bu işi yapanlar para kazanıyor. Bu da ileriye dönük tehlikeyi artırıyor” ifadelerini kullandı.