Tütünün Üretim Yolculuğu

FATİH MEHMET KÜRKÇÜ - MURAT DEMİRCİ - Amasya'daki üretiminde son yıllarda artış yaşandığı belirtilen tütünün dikiminden hasadına, iplere dizilmesinden kurutulmasına kadar tüm yolculuğu görüntülendi. Amasya'da çiftçilerin tütün yetiştirmek için yaptığı zahmetli çalışmalar, tarlanın hazırlanmasıyla başlıyor. Tütün yetiştiren çiftçiler, önce tarlalarını ekim için hazırlıyor. Kullanımı son yıllarda giderek yaygınlaşan makineler yardımıyla tarlayı temizleyip süren üreticiler, daha sonra tütün fidelerini toprakla buluşturuyor. Çiftçiler, yaklaşık 3 ay sonra zahmetli bir tütün hasadıyla topladıkları tütün yapraklarını tek tek iplere dizerek seralarda kurutmaya bırakıyor. Bu süreçte sabah erken saatlerde başlayan ve tütün üretiminde en zahmetli iş olarak görülen tütün kırma sırasında tütünün ellere sıcağında etkisi ile yapışarak üreticiyi zorladığı gözlemleniyor. Hasadın ardından destelenen tütün yaprakları günlerce süren çalışmayla tek tek iplere dizilerek kurutulmaya bırakılacak seralara konuluyor. Tütün üretiminin son yıllarda makineleşme sonucu arttığını dile getiren Gümüşhacıköy Ziraat Odası Başkanı Sadık Çolak, AA muhabirine yaptığı açıklamada tütün üretiminde geçen yıl yüzde 100, bu yıl ise ortalama yüzde 60 bir artış yaşandığını söyledi. Tarlada çiftçiler tarafından tütünün toprakla buluşmasını inceleyen Çolak, tütünün yeniden değerlendiğini belirterek, "Çiftçimiz daha önce tütün üretmekte çok zorlanıyordu. Makineleşme ve seradan dolayı tütün üretimi kolaylaştı. Çiftçimiz tütün fiyatlarından da memnun. Ancak biraz daha değerine değer katılırsa daha iyi olacağını tahmin ediyoruz." diye konuştu. Çolak, ilçede 25 Mayıs-20 Haziran tarihlerinde tütün fidesinin toprakla buluştuğunu, 1 Ağustos-15 Ekim tarihleri arasında tütünün kırımının yapıldığını ve kasım ayı sonuna kadar iplere dizilen tütünlerin kurutulmaya bırakıldığını, daha sonra ise aralık ve ocak aylarında ise tütünün firmalara satıldığını anlattı. - Gümüşhacıköy basması İlçede tütün üretiminin 1927'de başladığını kaydeden Çolak, "Gümüşhacıköy basması denilen tütün aroması çok yüksek. Diğer tütün malzemelerinin içine katkı yapılıyor. Aroması, içiciliği ve kokusu çok mükemmel. Yanıcılığı çok mükemmel. Bu nedenle Gümüşhacıköy basma tütünü çok tercih ediyor. Bilinen birçok yabancı markalarda bu tütünü katkı olarak kullanılıyor"diye konuştu. Tütünde özelleştirmenin çitçinin faydasına olduğunu ifade eden Çolak, artık birçok firmayla çitçinin çalışabildiğini belirterek tütün üretiminin ilerleyen yıllarda daha da artacağını düşündüklerini söyledi. İlçeye bağlı Darbentobruğu Köyü muhtarı Güneri Arslan, uzun bir aradan sonra son iki yıldır yeniden tütün ektiğini belirterek, "Artık makineleştik ve işler kolaylaştı. Eskiden elde dikiliyor ve daha zahmetliydi. Çiftçimiz yeniden tütün dikmeye başladı. Özellikle Gümüşhacıköy tütünü ile tanınıyor. Makineleşmeyle birlikte tütün üretimi de daha çok artacaktır"dedi. Arslan, geçen yıl yaklaşık 1 ton tütün ürettiğini bu yılda aynı oranda tütün verimi beklediğini belirtti. Tütün üreticisi Ünal Çemrek ise tütün üretiminin kolaylaştığını ancak fiyat olarak üretecinin tatmin olmadığını belirtti. Tütün hasadı yapan Çemrek, "Tütün üretimi yeniden canlandı ama fiyatlar düşük. Tütün 12 liradan alınıyor. Makineleşme ve seracılık tütün üretiminde büyük kolaylıklar sağlıyor. Satış konusunda da sorun yok ancak fiyatlar bizi tatmin etmiyor" ifadelerini kullandı. Hasadın ardından tütünlerin dizildiğini ve seralarda kurumaya bırakıldığını anlatan Çemrek, daha sonra ise ürünlerinin tütün alıcısı firmalara verildiğini anlattı. Hasat yapılan tütün tarlalarını inceleyen tütün eksperi Mehmet Gül ise Gümüşhacıköy'de son yıllarda tütün üretiminde önemli oranda artış olduğunu belirterek, ilçede soğan, pancar, haş haş ve buğday gibi ürünlerin olduğunu üreticinin daha çok satış garantili ürünü tercih ettiğini belirtti. Çocukları ve torunları ile evlerinin önünde tütün dizen 87 yaşındaki Sati Uzun ise çocukluğundan bu yana tütün ürettiklerini kaydetti.