Tzob Genel Başkanı Şemsi Bayraktar:

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan’ın ilk 12 gününü de kapsayan 13-31 Temmuz tarihleri arasında bazı ürünlerde fiyat artışları görülse de, artış oranları çok yüksek düzeyde olmadığını, kiraz, limon gibi ürünlerde görülen artışların mevsimsel özelliklerden kaynaklandığını belirterek, “Birliğimiz tarafından yapılan uyarılar etkili olmuş, fiyatlardaki suni artış önlenmiştir” dedi.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Bayraktar, 13-31 Temmuz tarihlerinde, market fiyatlarında, 12 üründe fiyat değişimi olmazken, 11 üründe azalma, 17 üründe fiyat artışı, üretici fiyatlarında, 19 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 6 üründe azalma, 11 üründe ise fiyat artışları olduğunu kaydetti. TZOB olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimlerini takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklamalar yapmaya devam ettiklerini vurgulayan Bayraktar, Ramazan öncesinde fiyat değerlendirmelerini düzenlediği basın toplantısıyla kamuoyu ile paylaştığını belirterek, “’Ramazan’da fırsatçılık yapılmasın’ dedik. Buna izin verilmemeli dedik. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak fiyatları yakından takip etmeye ve halkımızı bilgilendirmeye devam edeceğiz dedik. Gördüğümüz kadarıyla fiyatlarda fahiş değişmeler olmadı” dedi.

Ramazan ayının 12 gününü de kapsayan 13-31 Temmuz 2012 tarihleri arasındaki market fiyatlarına baktıklarında, 12 üründe fiyat değişimi olmazken, 11 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışı görüldüğünü belirten Bayraktar, “Kuzu eti, domates, marul, yeşil soğan, pirinç, kuru kayısı, yumurta, süt, zeytinyağı, mısırözü yağı, ayçiçeği yağı ve toz şeker fiyatlarında değişim görülmedi. En fazla fiyat artışı yüzde 32,05 ile kirazda meydana geldi. Kirazı yüzde 17,50 ile salatalık, yüzde 16,27 ile kavun, yüzde 15,41 ile maydanoz, yüzde 14,60 ile kuru soğan, yüzde 11,51 ile havuç, yüzde 11,30 ile patates, yüzde 10,12 ile karpuz, yüzde 9,46 ile limon, yüzde 4,35 ile erik, yüzde 2,49 ile tavuk eti, yüzde 1,73 ile kuru fasulye, yüzde 1,16 ile nohut, yüzde 0,50 ile dana eti, yüzde 0,47 ile yeşil mercimek, yüzde 0,42 ile zeytin, yüzde 0,21 ile incir izledi. En fazla fiyat düşüşü yüzde 20,56 ile en fazla elmada meydana geldi. Fiyat düşüşünde elmayı yüzde 13,33 ile patlıcan, yüzde 7,45 ile armut, yüzde 4,88 ile kabak, yüzde 4,87 ile kuru üzüm, yüzde 3,80 ile sivri biber, yüzde 3,16 ile Antep fıstığı, yüzde 1,52 ile iç fındık, yüzde 0,75 ile yeşil fasulye, yüzde 0,50 ile şeftali, yüzde 0,47 ile kırmızı mercimek izledi.

Üretici fiyatlarına baktığımızda, 19 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 6 üründe azalma, 11 üründe ise fiyat artışları oldu. Kavun, yeşil fasulye, kabak, havuç, marul, yeşil soğan, patates, karpuz, kuru fasulye, kırmızı mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir, fındık, yumurta, süt, zeytin ve zeytinyağı fiyatlarında değişim meydana gelmedi. En fazla fiyat artışı yüzde 18,88 ile salatalık fiyatlarında oldu. Salatalığı yüzde 18,42 ile maydanoz, yüzde 13,75 ile kiraz, yüzde 10,17 ile yeşil mercimek, yüzde 10 ile limon, yüzde 8,77 ile sivri biber, yüzde 8,18 ile domates, yüzde 7,14 ile kuru soğan, yüzde 6,44 ile erik, yüzde 1,55 ile dana eti, yüzde 0,62 ile kuzu eti izledi. Bu dönemde fiyat düşüşü yüzde 15,15 ile Antep fıstığı, yüzde 12,06 ile elma, yüzde 11,53 ile patlıcanda, yüzde 8,70 ile nohut, yüzde 6,84 ile şeftali, yüzde 6,67 ile armutta görüldü” dedi.

Salatalık, sivri biber, domates gibi ürünlerin üretici fiyatlarında görülen fiyat artışında sera üretiminin bitmesi arzın tarla ürünlerinden karşılanmaya başlaması etkili olduğunu ifade eden Bayraktar, “Kirazda yaşanan fiyat artışında ise fazla yağışlar nedeniyle piyasaya sunulan ürün miktarındaki azalma etki yaptı. Limonda ise arzda yaşanan daralma etkili oldu. Antep fıstığında ise rekoltenin yüksek olacağı beklentisi fiyat düşüşüne sebebiyet verdi. Elmada yazlık çeşitlerin piyasaya sürülmesinin ile birlikte fiyat düşüşleri meydana geldi. Şeftalide ise hasat dönemi olmasına bağlı olarak piyasaya sunulan ürün miktarındaki artış fiyat düşüşlerinde etkili oldu. Nohutta ise yeni başlayan hasat fiyatı düşürdü” dedi.

Bayraktar, konuyu genel olarak değerlendirdiğinde bazı ürünlerde fiyat artışları görülse de, artış oranları çok yüksek düzeyde olmadığına dikkat çekerek, “Kiraz, limon gibi ürünlerde görülen artışlar mevsimsel özelliklerden kaynaklanmaktadır. Birliğimiz tarafından yapılan uyarılar etkili olmuş, fiyatlardaki suni artış önlenmiştir” dedi.

Temmuz ayında market fiyatlarında 6 üründe fiyat değişimi olmazken, 11 üründe azalma, 23 üründe ise fiyat artışı meydana geldiğini kaydeden Bayraktar, “Market fiyatlarında geçen ay marul, yeşil soğan, yumurta, süt, mısırözü yağı ve toz şeker fiyatlarında değişim görülmezken en fazla fiyat artışı yüzde 29,42 ile sivri biberde, en fazla fiyat düşüşü yüzde 26,71 ile elmada yaşandı” dedi.

Bayraktar, Temmuz ayında üretici fiyatlarında ise 18 üründe fiyatlar değişmezken, 8 üründe azalma, 10 üründe ise artış olduğunu belirtti. Temmuz ayında üretici fiyatlarında kuru soğan, domates, yeşil fasulye, kabak, havuç, marul, patates, karpuz, kuru fasulye, kırmızı mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir, yumurta, süt, zeytin ve zeytinyağı fiyatlarında değişim görülmediğini kaydeden Bayraktar, en fazla fiyat artışının yüzde 23,33 ile salatalık, en fazla fiyat düşüşü yüzde 33,87 ile elmada meydana geldiğini vurguladı. Şemsi Bayraktar, şunları kaydetti:

“Temmuz ayında market fiyatlarında sivri biber yüzde 29,42, kiraz yüzde 18,62, salatalık yüzde 17,50, limon yüzde 14,46, kabak yüzde 14,40, kuru soğan yüzde 12,80, maydanozda yüzde 9,63, erik yüzde 9,05, karpuz yüzde 6,95, kavun yüzde 6,50, patlıcan yüzde 6,24, tavuk eti yüzde 4,25, yeşil fasulye yüzde 3,18, ayçiçeği yağı yüzde 3,08, patates yüzde 2,81, zeytin yüzde 2,54, nohut yüzde 2,01, kuru fasulye yüzde 1,73, kuzu eti yüzde 0,74, dana eti yüzde 0,60, pirinç yüzde 0,48, yeşil mercimek yüzde 0,47, kuru incir yüzde 0,45 arttı. Bu dönemde fiyatlar elmada yüzde 26,71, şeftalide yüzde 5,77, havuçta yüzde 5,21, kuru üzümde yüzde 4,87, zeytinyağında yüzde 3,40, Antep fıstığında yüzde 3,16, iç fındıkta yüzde 3, armut yüzde 2,55, domates yüzde 1,99, kuru kayısı yüzde 1,64, kırmızı mercimek yüzde 1,61 geriledi.

Yine Temmuz ayında üretici fiyatlarında salatalık yüzde 23,33, yeşil soğan yüzde 20,55, maydanoz yüzde 18,42, sivri biber yüzde 14,81, limon yüzde 14,40, yeşil mercimek yüzde 10,17, kiraz yüzde 7,08, erik yüzde 6,44, dana eti yüzde 1,55, kuzu eti yüzde 0,62 arttı. Bu dönemde fiyatlar elmada yüzde 33,87, kavunda yüzde 20, şeftali yüzde 18,33, iç fındık yüzde 13,33, Antep fıstığı yüzde 9,68, nohut yüzde 8,70, armut yüzde 6,67, patlıcan yüzde 6,06 düştü.”

Temmuz ayındaki, üretici ve market fiyatları arasındaki fark incelendiğinde, üretici ve market arasındaki fiyat farkının son aylarda hep olduğu, en fazla yüzde 508 ile maydanozda görüldüğünü ve bu farkın sivri biberde yüzde 312,73, karpuzda yüzde 290 olduğunu belirten Bayraktar, “Üretici-market fiyat farkı, zeytinde yüzde 284,22, kabakta yüzde 272,89, kırmızı mercimekte yüzde 256,11, yeşil mercimekte yüzde 248,56, salatalıkta yüzde 247,75, patateste yüzde 232,41, pirinçte yüzde 230,63, marulda yüzde 229,55, kuru fasulyede yüzde 227,22, yeşil fasulyede yüzde 223,26, limonda yüzde 219,97, nohutta yüzde 204,10, şeftalide yüzde 193,06, sütte yüzde 192,01, havuçta yüzde 190,28, patlıcanda yüzde 189,94, elmada yüzde 183,71, domateste yüzde 182,13, kuru soğanda yüzde 179,84, kirazda yüzde 173,15, kavunda yüzde 168,47, armutta yüzde 168, zeytinyağında yüzde 164,20 iç fındıkta yüzde 148,46, kuru kayısıda yüzde 139,60, erikte yüzde 134,78, kuru üzümde yüzde 127,83, yeşil soğanda yüzde 115,41, yumurta yüzde 108,14, kuru incirde yüzde 108, dana kuşbaşında yüzde 77,20, Antep fıstığında yüzde 76,61, kuzu etinde yüzde 64,74 düzeyinde oldu.”

Temmuz ayında üretici fiyatlarında tarımda yüzde 0,27, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,36 artış olduğunu ifade eden Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre, gıda ve alkolsüz içeceklerde Temmuz ayında tüketici fiyatlarının, bir önceki aya göre, yüzde 0,36 arttığını ve genel TÜFE’de yüzde 0,23 gerileme görüldüğünü belirtti.

Buna karşın Ocak-Temmuz döneminde genel TÜFE’de yüzde 1,71’lik artışa karşın gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 2,78 düşüş meydana geldiğini kaydeden Bayraktar, “7 aylık dönemde fiyat düşüşü olan tek ana harcama grubu gıda ve alkolsüz içecekler grubudur. 12 aylık dönemde genel TÜFE yüzde 9,07 artarken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 9,06, 12 aylık ortalamalara göre genel TÜFE yüzde 9,11 artarken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 7,95 artış oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler ana harcama grubundaki artış genel enflasyonun altında kaldı” dedi.

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, üretici fiyatları endeksine (ÜFE) bakıldığında da genel enflasyonun, Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0,31 gerilediğini, üretici fiyatlarının tarımda yüzde 0,27 çıkmasının balıkçılıkta yaşanan yüzde 9,23 artıştan kaynaklandığını kaydetti. Bayraktar, Temmuz ayında tarım ve avcılıkta yüzde 0,03 gerileme görüldüğünü, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 1,22 artış yaşandığını belirterek, “Zaten 12 aylık ortalamalara göre, genel ÜFE yüzde 9,88 artmışken, tarımın genelinde enflasyon yüzde 4,58, tarım ve avcılıkta yüzde 3,33 enflasyon yaşandığını görüyoruz” dedi.