Uçak Motorlarındaki Buzlanmalar Önlenecek

Kemal ATLAN/ESKİŞEHİR, (DHA)- ESKİŞEHİR'deki Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.Dr. Haydar Aras tarafından yürütülen 'Hava yönlendirici kanat üzerindeki buzlanma önleyici deliklere uygulanan köşe yuvarlatma işleminin akışa etkisinin araştırılması' projesi ile uçak motorundaki buzlanmaların önlenebileceği belirtildi. Prof.Dr. Haydar Aras, hava şartlarına bağlı olarak uçak motorlarında buzlanmalar görülebildiğini söyledi. Buzlanmaların daha çok motor bloğunun giriş kısmındaki parçalarda meydana geldiğini anlatan Prof.Dr. "Zamanla biriken buz tanecikleri motor aerodinamik performansını büyük ölçüde etkileyerek ve istenmeyen sonuçlara sebep olabilecek boyutlardadır. Uçak motorunun giriş kısmında bulunan ön yatak taşıyıcı parça buzlanma açısından büyük riske sahiptir" dedi. Buzlanmanın önlenebilmesi için mevcut kullanılan yöntemlerin kanat üzerine delik açılması şeklinde olduğunu anlatan Prof.Dr.Haydar Aras, şöyle konuştu: "Bu deliklerden çıkan sıcak hava yüzeyde film tabakası meydana getirerek buzlanmayı önlemektedir. Gerilme yoğunluğunu azaltabilmek için deliklere köşe yuvarlatma işlemi uygulanmaktadır. Böylece olası çatlak başlangıcı azaltılarak parça ömrü arttırılmaktadır. Fakat bu işlem buzlanma açısından negatif bir sonuç doğurmaktadır." "ÇALIŞMALARDAN OLUMLU SONUÇLAR ALINDI" Prof.Dr. Haydar Aras, uçak motorlarındaki buzlanmaların önlenmesi için kendilerinin 'Hava yönlendirici kanat üzerindeki buzlanma önleyici deliklere uygulanan köşe yuvarlatma işleminin akışa etkisinin araştırılması' adı altında bir proje yürüttüklerini ve olumlu sonuçlar aldıklarını söyledi. Prof.Dr. Aras, şu bilgileri verdi: "Projemizde, köşe yuvarlatma yarı çaplarındaki farklılıkların jet akışının yüzey ısı aktarımı özelliğine muhtemel etkisi araştırılmış ve akışın yüzeyden koptuğu kritik değerler elde edilerek köşe yuvarlatma işlemi için bir üst sınır belirlenmiştir. Havacılık sanayinde kullanılacak önemli sonuçlar elde edilerek köşe yuvarlatma işlemi için limit değer tespiti yapılmış ve buzlanma açısından güvenli bir tasarım oluşturacak veriler elde edilmiştir. Genel anlamda uçağın buzlanmasıyla ilgili pek çok parametre var. Biz sadece ön taşıyıcı elemandaki buzlanmayı önleyecek pah kırma açılarını değiştirerek optimum bir dizayn elde ettik. Motor bloğundaki ve diğer parçalardaki buzlanmanın önlenmesiyle ilgili çalışmalarımız sürecektir."