Havada süzülmek insanlık tarihinin en eski hayallerinden biridir. İlk çağlarda kuşların gökyüzündeki uçuşlarını izleyen insanlar, bu doğa gücünü taklit etme arzusunu taşımışlardır. Günümüzde hâlâ bu merak pek çok kişi için geçerlidir. Havacılıkla ilgili merak edilen şeylerden biri, devasa büyüklükteki uçakların yer çekimine karşı koyarak gökyüzünde uçabilmesidir. Bu durum, adeta doğanın temel kurallarına karşı kazanılmış bir zafer gibi hissedilir. Öte yandan bu durum havacılık, bilim ve mühendislik alanlarındaki en büyük başarılardan biri olarak görülür. Uçaklar yüksek teknoloji ile yapılan tasarımları ve mühendislik teknikleriyle insanlığın gelişmesini simgeleyen bir araçlardan biridir. Bu kapsamda "uçaklar nasıl uçar?" sorusunun yanıtı aranmaktadır.
Uçakların uçma prensibi genel olarak aerodinamik ilkelerle açıklanır ve tüm bunların birleşmesi sayesinde uçaklar gökyüzünde uçabilir. Uçakların uçabilmesi için dört temel kuvvetin dengede olması gerekir: kaldırma (lift), yer çekimi (weight), itiş (thrust) ve sürüklenme (drag). Bu kuvvetlerin bir arada çalışmasıyla birlikte uçakların havada hareket etmesi ve uçması mümkün hâle gelir. Bu prensipler şu şekilde açıklanır:
Uçakların havada kalabilmesini sağlayan en önemli kuvvettir. Kanatların biçimi, havanın kanat üzerindeki akışını etkiler. Kanatlar üst kısmı daha bombeli ve alt kısmı düz olacak şekilde tasarlanır. Alt kısmındaki yüksek basınç dengelenerek uçağı yukarı doğru iter. Bu itiş kuvveti ise uçağın havada kalmasını sağlar.
Uçağın ileri doğru hareket etmesini sağlayan kuvvet ise itiş kuvvetidir. İtiş kuvveti uçağın motorları tarafından üretilir. Jet motorları veya pervaneler havayı hızla geriye doğru iter ve bu hareketin karşısında oluşan etki, uçağı ileriye doğru hareket ettirir.
Uçaklar yer çekimine karşı gelebilmek için kaldırma kuvvetine ihtiyaç duyar. İyi tasarlanmış kanatlar ve güçlü motorlar bu kuvveti aşacak kadar kaldırma kuvveti üretir.
Uçaklar havada hareket ederken sürüklenme kuvvetine karşı mücadele eder. Sürüklenme, hava akışının uçağın yüzeyine çarparak onun hareketine karşı direnç göstermesidir. Uçağın aerodinamik yapısı bu direnci en aza indirmek için tasarlanmıştır. İnce ve düzgün bir yapı, sürüklenmeyi azaltarak uçağın daha düzgün bir şekilde ilerlemesini sağlar.
Uçaklar bu dört temel kuvvetin bir arada çalışmasıyla havada kalır ve yönleri kontrol edilebilir. Kanatlar irtifada değişiklik yapmayı sağlayacak şekilde açılarını değiştirebilir, kuyruk yüzeyleri ise uçağın yönünü kontrol eder. Bu kontroller ise uçağın pilotu tarafından yapılır ve uçağın güvenli bir şekilde hareket etmesini sağlar.
Haber Gönder
