Üçlü Bakanlar Zirvesinden, Üçlü Liderler Zirvesi Kararı Çıktı

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, Türkiye- Azerbaycan- Türkmenistan Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı'nın üçüncüsü, Antalya'da Regnum Carya Hotel'de düzenlendi. Toplantıya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ve Türkmenistan Dışişleri Bakanı Reşid Meredov ile üç ülke bakanlıkları yetkilileri katıldı.
İlki, 26 Mayıs 2014 tarihinde Bakü'de, ikincisi 29 Ocak tarihinde Aşkabat'ta yapılan Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı'nda bölgesel işbirliği konularında üçlü formatta görüş alışverişinde bulunuldu. Antalya toplantısında, üç ülkeyi ilgilendiren konularda bölgesel işbirliğinin geliştirilmesi imkanları üzerinde görüş alışverişinde bulunuldu. Ayrıca Bakü ve Aşkabat'ta yapılan toplantılarda alınan kararların gözden geçirildiği toplantıda, işbirliği protokolu da imzalandı.
BÖLGE İSTİKRARI VE GÜVENLİĞİ
Saat 14.00'te bakanlar arasında ikili görüşmeyle başlayan toplantı, bakanların üçlü görüşmesi, imza töreni ve basın toplantısı şeklinde gerçekleşti. Türk dünyası için önemli iki şehir Bakü ve Aşkabat'taki toplantıların ardından üçüncü toplantının göç yolunun son durağı, kendi şehrinde yapıldığını belirten Bakan Mevlüt Çavuşoğlu,şöyle konuştu:
"Bu üçlü toplantıda, önce ikili toplantılarla ülkeler arasındaki ekonomik, siyasal, kültürel ilişkileri değerlendirdik. Daha sonra üçlü biraraya geldik ve yine üç ülkeyi ilgilendiren siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve bölgesel konuları değerlendirdik. Ülkelerimizi ve bölgemizi ilgilendiren çok önemli projeleri de değerlendirme fırsatı bulduk. Özelikle enerji arz güvenliği, ulaşım, demiryolu, karayolu gibi birçok konuyu dostane bir ortamda değerlendirdik. Bu konular sadece üç ülkeyi değil, Batı Avrupa'dan Asya'ya kadar tüm ülkeleri ilgilendiren projelerdir. Türkiye, Türkmenistan ve Azerbaycan bu projelerin ve bölgenin tam kalbinde, merkezinde yer almaktadır. Amacımız tüm bu önemli konularda bölgesel sahiplenmeyi güçlendirmektir. Bu üç ülke tüm bu mekanizmaya, bölgenin istikrarı, güvenliğine sahip çıkarsa, özellikle bölgedemizde yaşadığımız sorunlar karşısında hem ülkelerimize karşı riskleri azaltmış oluruz, hem de tüm bu bölgenin istikrarı, güvenliği ve ekonomik kalkınmasına da katkı sağlamış oluruz."
Aşkabat'ta yapılan 2015-2017 çerçeve programındaki projelerin takibinin de yapıldığını anlatan Mevlüt Çavuşoğlu, Aşkabat'ta alınan kararlar neticesinde diğer bakanlar arasında da görüşmeler yapıldığı ve yapılacağından bahsetti. Mayısta enerji bakanlarının biraraya geldiğini belirten Çavuşoğlu, üçlü liderler zirvesi öncesinde de ulaştırma bakanlarının biraraya geleceğini dile getirdi. Aşkabat'ta alınan karar gereği bu üçlü mekanizmanın liderler düzeyine çıkarılmasına karar verildiğini belirten Çavuşoğlu, ilk toplantının Tükmenistan'da yapılacağını, Türkmenista'ın bugünkü toplantıda tarih teklifinde bulunduğunu, Türkiye ve Azerbaycan'ın en kısa sürede yanıt vererek Türkmenistan'da liderlerin biraraya geleceğini açıkladı.
LİBYA'YA E-VİZE
Türkiye'nin Libya'ya yeniden vize uygulamasını başlatmasına yönelik soru yöneltilen Bakan Çavuşoğlu, şöyle dedi:
"Libya'da siyasi belirsizlik var maalesef. Tüm çabalarımıza rağmen, Birleşmiş Milletler'in çabalarına rağmen bu belirsizlik halen devam ediyor. Tabi ki bu belirsizlik ciddi bir güvenlik riski oluşturuyor. O nedenle vizeleri geçici olarak kaldırdık. Libya vatandaşlarına vizeleri daha önce kaldırmış ve mutabakat zaptını da imzalamıştık. Bunu askıya aldık. Libya vatandaşlarını tabi ki mağdur etmek istemeyiz. Elbette Libya halkına yönelik yaklaşımımızda da bir değişiklik olamaz, onlar bizim kardeşimizdir. Fakat bu güvenlik riskinden dolayı bu tedbiri almak durumundaydık. Bu durumda Libyalılar Türkiye'ye gelemez mi, evet gelebilir. Mısrata Başkonsolosluğumuzdan vize alabilirler. Şimdi Libya vatandaşlarına e-vize uygulayabilir miyiz, bunun çalışmasını yapıyoruz bazı ön şartlarla. Ama bu tamamen oluşan güvenlik riskinden dolayı aldığımız bir tedbirdir. Umut ediyoruz, Libya bu süreci atlatır."
ÖLDÜRÜLEN PKK'LILAR ARASINDA ERMENİ VE YABANCI VAR MI?
Bakan Çavuşoğlu'na son dönemde öldürülen PKK'lı teröristler arasında Ermeni vatandaşlarının olduğu yönünde duyumlar alındığı da soruldu. Bugün bölgedeki terör örgütlerine bakıldığında yabancı teröristler olduğunu gördüklerini belirten Bakan Çavuşoğlu, "Terör olaylarına dolaylı ya da direkt desteği de görüyoruz. PKK'yı destekleyenler de var. PKK'ya yönelik son operasyonlardan sonra yakalanan ya da öldürülen teröristler arasında Ermeni ya da başka ülke vatandaşları var mı, bu konuda tam bilgimiz yok. Ama daha önceki yıllarda, çözüm süreci başlamadan önce öldürülen PKK'lılar arasında yabancıların olduğu tespit edilmişti ve o zaman tabi ki gerekli açıklamalar yapılmıştı. Ama son ele geçirilen ve etkisiz hale getirilen teröristler arasında yabancılar var mı bilmiyoruz. Son zamanlarda Kandil'de PKK'ya destek verenlerin fotoğrafları gazetelerde yayımlandı, bazı ülkelerin vatandaşları. Ermenistan vatandaşı var mı yok mu henüz bu anlamda bir açıklama gelmedi güvenlik güçlerimizden" diye konuştu.
TERÖRLE MÜCADELEYE DESTEK
Enerji projelerine çok önem verdiklerini belirten Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ise “Sadece bizim için değil bölgenin istikrarı ve güvenliği için çok önemli. Ayrıca turizm konusunda hem Türkmenistan hem Azerbaycan turizmi çok büyük ivme kazandı. Türkiye'nin çok büyük tecrübesi var ve bu tecrübeden istifade etmemiz lazım" dedi.
Bakan Memmedyarov, imza töreni sırasındaki konuşmasında ise Türkiye'de son günlerde artan terör olaylarına değinerek, şehit düşen asker ve polislere rahmet, ailelerine ve Türk halkına başsağlığı diledi. Bakan Memmedyarov, terörle mücadele konusunda da kardeş ülke Türkiye'ye desteğe hazır olduklarını açıkladı.
LİDERLER TÜRKMENİSTAN'DA BULUŞACAK
Üçlü toplantıda ülkeler ve bölge için çok önemli projeler üzerinde fikir teatilerinde bulunulduğunu kaydeden Türkmenistan Dışişleri Bakanı Reşid Meredov, üç devlet için bütün alanlarda bu işbirliğinin hem siyaset, hem ekonomi ve hem de insani konularda çok önemli olduğunu söyledi. Enerji, ekonominin büyümesi ve bölgenin güçlenmesi için de çok önemli olduğunu kaydeden Meredov, "Bugün turizm ve spor alanlarında da işbirliği geliştirilmesine yönelik fikir teatilerinde bulunduk ve devam edeceğiz. Üçlü formatta bundan sonra da çerçeve programının içeriğini devam ettireceğiz" dedi.
En büyük amaçlarının ise bu yılın son aylarında Türkmenistan, Azerbaycan ve Türkiye'nin cumhurbaşkanlarını ağırlamak olduğunu kaydeden Meredov, üç kardeş ülke arasında siyasi diplomatik ilişkileri kalkındırmak, ekonomik işbirliğini geliştirmek, kültür, eğitim, bilim, ulaşım, enerji gibi her konuda işbirliği hedeflendiğini dile getirdi.