Üfürüm: Nedenleri, belirtileri, tedavisi

Normal şartlarda sağlıklı bir kalp, sadece kalp kapakçıklarının açılması ve kapanması ile iki ses çıkartır. Fakat üfürümü olan kişilerin kalbi ise, kapakçıkların açılıp kapanma sesleri yerine anormal başka sesler çıkarır. Bu anormallik hem yeni doğan bebeklerde hem de yetişkinlerde yani hemen her yaş grubunda gözlemlenebilir. Tabii ki bu seslerin duyulabilmesi için bir steteskop aracılığı ile kalp ritminin dinlenmesi gerekir.

Bu tip bir kalp anomalisi, vücutta doğumla birlikte ya da daha sonraki yaşlarda ortaya çıkabilir. Her ne kadar öyle gözükse de, genellikle üfürüm bir hastalık kategorisine sokulmaz. Aslında genel olarak tehlikeli olmasa da, bu durumun nedeni başka bir kalp hastalığına uzanıyor ise, o zaman ciddiye alınması gerekir. Zira kalpte üfürüm nelere yol açar, bu sorun tam olarak nelerden kaynaklanır tek bir cevap vermek mümkün olmayabilir.

Bu kalp rahatsızlığı zararlı ve zararsız üfürüm şeklinde ikiye ayrılıyor. Zararsız olan ve masum üfürüm olarak bilinen çeşidi tedavi gerektirmez ve bu sebeple bir hastalık olarak da anılmaz. Örneğin, yeni doğan çocuklarda sıkça görülen bir durumdur. Bebeklerde üfürüm eğer zararlı olan tür değilse, yaş ilerledikçe kendiliğinden geçer. Fakat zararlı olan türü, sağlık açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor olabilir.

Ayrıca zararlı üfürümün altında başka bir kalp hastalığı yatıyor olabilir ve bu durum herhangi bir yaştaki kişiyi yakalayabilir. Bu nedenle hastalığın belirtilerini ve risk gruplarını iyi bilmeniz, bu sorundan doktor kontrolü ile kurtulmanıza olanak sağlar.

Üfürüm Nedenleri Nelerdir?

1. Kanın hızlı akması

Egzersiz, yorucu sporlar ya da buna benzer vücudunuzu zorlayacak fiziksel aktiviteler yaptığınızda kalbiniz de tüm vücudunuz ile beraber yorulmaya başlar. Böyle zamanlarda vücudun her bir yerine kan pompalanmaya çalışırken, kan akışı da kalp ritmi ile beraber hızlanır. Kan akışı çok hızlı olduğu zamanlarda ise kalpte üfürüm benzeri sesler oluşmaya başlar. Masum üfürüm kaç yaşında geçer sorusunun net bir cevabı olmasa da genel olarak bu durum pek bir tehlike oluşturmaz.

2. Gebelik

Gebelik sırasında hamile kişinin vücudunda birçok değişim gözlemlenebilir. Bu nedenle normal şartlarda olmayacak sorunlar ya da durumlar, hamilelik esnasında ortaya çıkabilir. Hamile kişilerin kalp muayenelerinde kalbin normalde çıkarmayacağı sesleri çıkarması da gebeliğin vücudunuz ve kalbinizde yaptığı değişikliklerden kaynaklanabilir.

3. Anemi ve Hipertiroid gibi hastalıklar

Masum üfürüm sadece kanın hızlı akmasına neden olan olaylar ya da gebelik gibi özel durumlarda gerçekleşmez. Eğer vücudunuzdaki tiroid hormonlarının miktarında bir artış varsa ve bu artış yüksek değerlere ulaşmışsa, bu da kalbinizden anormal seslerin duyulmasına neden olabilir. Ayrıca anemi olarak da bilinen ve kırmızı kan hücrelerinin eksikliğinden kaynaklanan hastalık, kanın yeteri kadar oksijen taşımasını engelleyebildiği için, hipertiroidin yaptığına benzer bir etki yapabilir.

4. Kalp ameliyatı

Üfürüm gibi herhangi bir kalp rahatsızlığı, başka kalp hastalıklarına da sebebiyet verebilir. Aynı şekilde, kalp üzerine yapılan cerrahi müdahaleler de benzer bir etkiyi gösterebiliyor. Bu nedenle önceden geçirdiğiniz bir kalp ameliyatı sonrasında kalbinizin anormal sesler çıkarması ile karşı karşıya gelebilirsiniz. Ancak başka bir problem yaratmıyorsa bu durum genelde zararsızdır.

5. Kalp delikleri

Kalp delikleri yeni doğan çocuklarda da, yetişkin insanlarda da görülebilen bir problem. Küçük çocuklarda sık görülen kalp delikleri eğer genetik bir kalp hastalığına bağlanmıyorsa zararsız, ileri yaşlarda ortaya çıkıyor ise zararlı üfürüme neden olabilir. Kalp odacıkları arasındaki oluşan bu delikler, kalbin anormal sesinin kaynağı ve daha büyük sorunların habercisi olabilir. Eğer deliğin boyutu büyükse, bu durum sizin için ciddi bir sağlık sorununa dönüşebilir. Çünkü kalp delikleri kan akışı ile ilgili de başka bir sorun yaratabilir.

6. Kalp kapağı sorunları

Kalp kapakları ile ilgili olan anormallikler doğum ile birlikte ortaya çıktığı gibi, kişi bunu fark etmeden uzun bir süre geçirebilir. Kalp kapaklarındaki anormallikler, ya kapakların çok dar olmasından dolayı olması gereken miktarda kan geçişini engeller ya da fazla olmasından ve kapanmamasından dolayı kan akışında sızıntı olmasına neden olur. Bu tip durumlarda kalbin doğal sesleri dışındaki anormal sesler çıkarmasına neden olabilir. Ancak bu anormallik kalbin yapısına ciddi zararlar verip enfeksiyon ve başka kalp sorunlarına da yol açabilir.

7. Endokardit

Bu hastalık kalbin içindeki zar ve kalp kapaklarını etkiler. Bu bölgelerde oluşan bir çeşit enfeksiyon ya da iltihap, kalp sağlığını ciddi bir biçimde etkileyip çeşitli sorunlara neden olabilir. İlginç olan kısım ise kalp anormalliklerine neden olan bu hastalık, ağız yolu ile vücuda giren ve kan dolaşımına karışan bakteriler nedeni ile oluşabilir. Ayrıca endokardit zamanında tedavi edilmezse kalp kapakçıklarına ciddi hasar vererek kalp sorunlarının ve anormalliklerin kalıcı olmasına neden olabilir.

8. Romatizmal ateş

Kalp kapaklarına hasar veren hastalıkların birçoğu, üfürüme de neden oluyor. Romatizmal ateş de bunlardan birisi. Boğaz enfeksiyonu oluştuğunda ve bu hastalığa gerektiği sırada doğru tedavi uygulanmadığında, romatizmal ateş ortaya çıkabilir. Bu hastalık gerçekleştiği takdirde kalp kapaklarında kalıcı ve tedavi edilemez zararlara neden olduğundan hafife almamanız gerekir. Öyle ki verdiği kalıcı zararlar kan akışının normal işleyişini dahi etkileyebilir.

9. Kapak kireçlenmesi

Kalp kapaklarının kireçlenmesi genellikle yaşın ilerlemesi ile görülebilen bir durum. Kalp kapaklarında görülen sertleşme ya da kalınlaşma durumları kapak kireçlenmesi olarak adlandırılır. Bu hastalık kapakların daralmasına sebep olduğundan kan akışı normal bir şekilde gerçekleşmez. Bundan dolayı kalp atışı sırasında anormal sesler duyulabilir. Ayrıca kalp kapaklarındaki kireçlenme kan akışındaki sıkıntıdan dolayı kişinin göğsünde ağrı oluşmasına neden olabilir.

10. Mitral düşme

Kalpte oluşan zararlı üfürüm dereceleri artıyorsa, buna sebep olan sorunların ciddiyetinin de arttığı anlamına gelir. Genellikle kalp kapakları ile ilgili olan bu sorunlardan biri de mitral kapak düşmesidir. Kalbin sol kısmında bulunan üst kulakçık ve alt karıncık kısımlarını birbirinden ayıran kapağın normal bir şekilde çalışamaması, mitral düşmeyi oluşturur ve aynı zamanda kalpteki anormal sesin yani üfürümün kaynağı olur.

11. Genetik faktörler

Üfürüm, genel olarak başka kalp rahatsızlıklarının işareti olabilir ancak bu hastalıkların sizde bulunması ihtimali genleriniz ile de yakından alakalıdır. Çünkü bu tür hastalıklar, kalıtsal hastalıklar olarak da bilinir ve genler aracılığı ile size aktarılmış olabilir. Eğer ailenizde kalp rahatsızlıkları ile ilgili başka tecrübeler bulunuyor ise, sizde de bu tür hastalıkların ve anormalliklerin olma ihtimali oldukça yüksektir. Bu nedenle düzenli kalp kontrollerinizi aksatmamanız faydanıza olur.

Üfürüm Belirtileri Nelerdir?

1. Cilt renginde değişiklikler

Kalp üfürümünün ilk belirtisi, doktor muayenesi sırasında steteskop ile kalbin normalde çıkarmaması gereken seslerin duyulması ile görülür. Ancak zararlı olan türün, bundan daha farklı ve belirgin belirtileri bulunur. Bu belirtilerden sıkça görülenlerden biri, kişinin cildinin rengindeki değişimlerdir. Bu tür bir kalp sorunu taşıyan kişilerin ciltlerinin bazı kısımları mavi gibi görünür. Özellikle parmak uçları ve dudak gibi kısımların maviye çalan bir rengi olur. Kalp anormallikleri kan akışında da değişiklikler yarattığı için, cildin belirtilen kısımlarındaki maviye benzer bazı renk değişimleri kalp sorunlarına işaret ediyor olabilir.

2. Karaciğer büyümesi

Karaciğer büyümesi olduğunda bu durumun neden olabileceği birçok hastalık akla gelebilir. Ancak karaciğerde bu tür sorunlara neden olan etkenler arasında kalp anormallikleri de bulunur. Sağlıklı çalışmayan ve kan akışını etkileyen sorunları olan bir kalp, vücudun diğer organlarında olduğu gibi karaciğerde de sorunlara neden olabilir. Bu yüzden karaciğer büyümeniz olduğu tespit edilirse, kalp anormalliklerini de düşünmeniz faydalı olacaktır.

3. Baş dönmesi ve baygınlık

Baş dönmesi ya da baygınlık gibi sorunlar, gün içerisinde yaşadığınız herhangi bir sorun ile bağlantılı olabilecek ve genelde çok tehlikeli olmayan durumlardır. Ancak baş dönmesi sıklığınız artıyor ise ve ayrıca normal olmayacak sıklıkta baygınlıkla karşılaşıyorsanız, üfürüm benzeri bir kalp sorununuz olma ihtimali yüksektir. Eğer benzer bir sıkıntınız varsa, mutlaka bir kalp doktoruna görünmelisiniz.

4. Nefes darlığı

Kalp sorunları, göğüs bölgesi üzerinde bir tür baskıya ya da ağrıya neden olabilir. Aynı zamanda bu tür ağrılara herhangi bir solunum yolu sıkıntınız olmamasına rağmen nefes darlığı da ekleniyorsa, kalp üfürümünüz olma ihtimali vardır. Kalp ile ilgili bu tür sorunlar, kişinin nefes darlığı yaşamasına, göğsünün sıkışmasına neden olabilir. Ayrıca bunlara neden olan kan akışı değişimleri, boyun damarlarında da genişlemeler yaşanmasının da altında yatan sebep olabilir. Göğüs ağrılarınız şiddetleniyor, nefes darlığı çekiyorsanız ve boyun damarlarınızda genişleme tespit edilmişse, kalbiniz ile ilgili bir sıkıntı olma ihtimali çok yüksektir.

5. Çabuk yorulma

Zararlı üfürümü bulunan kişiler, herhangi bir fiziksel aktivite için çok az efor sarf etseler de çabucak yorulabilirler. Kalp her attığında, vücudun her yerine oksijen taşıyan kanı pompalar. Vücudumuzdaki organların ve sistemlerin düzgün çalışması için bu oksijene ihtiyacımız var. Ancak kalpteki anormallikler kan akış hızını değiştirebildiği için, sonuç olarak çok az aktiviteyle bile yorulma ve ağır bir şekilde terleme belirtileri gösterebilirsiniz.

Üfürüm Tedavisi Nasıl Yapılır?

1. İlaç tedavisi

• Zararlı üfürüm gibi bir hastalık, sağlığınız için ciddi tehdit oluşturabilecek hastalıkların habercisi olduğundan, ilaç ile tedavide yapılan tercihler çok önemlidir. Kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar, kalbin bu hastalık nedeni ile sıkıntılı çalışmasından dolayı oluşacak kalp krizi ya da felç gibi sorunları engellemeyi amaçlar. Anormallik kalp kapaklarının işleyişini bozduğundan kan akışını da değiştirir. Aspirin, Jantove ya da Coumadin gibi pıhtılaşma önleyici ilaçlar doktor kontrolünde alınarak, kan pıhtılaşması sonucu ortaya çıkabilecek kötü senaryoları engeller.
• İlaç tedavisinde bu hastalığın altında yatan kalp sorununun ne olduğu tespit edilerek başlanır. Örneğin, sorun kalp kapaklarında ise buna göre bir reçete kullanılır. Ancak sorun kalbin kasılmasını sağlayan kasların zayıflığı ise, bu duruma Lanoxin gibi bir ilaç ile müdahale edilebilir. Yani bilinçsiz ilaç kullanmadan önce, doktor kontrolünde sorunun kaynağı bulunmalıdır.
• Ace yani anjiyotebsin dönüştürme enzim inhibitörlerinin kan basıncı üzerinde düşürücü bir etkisi bulunur. Kan basıncının yüksek olduğu durumlar, aynı zamanda kalp üfürümünün altında yatan sebeplerden birisi. Halk arasında yüksek tansiyon olarak bilinen yüksek kan basıncı, kalbin bu tür sorunlar yaşamasına ve yaşanan sorunların çok daha kötü bir hal almasına neden olabilir. Bu nedenle kan basıncı düşürmede yardımcı olan ACE inhibitörlerinin kullanımı, sorunun geçmesi açısından önemlidir. Böylece kalp anormalliğinin yanında sağlığınız için büyük tehdit oluşturabilecek bir hastalığı da engellemiş olursunuz.
• İdrar yapıcı ilaçların bu tür bir sorunda kullanılmasının nedeni, vücuttan atılan fazla sıvının kan basıncını düzenlemesidir. Kan basıncı yani tansiyon yüksek olduğu takdirde, kalp sorunları çok daha kötü bir hal alabilir. Bu nedenle üfürümün ilaçla tedavisinde, idrar yapıcı yani vücuttan fazla sıvıların atılmasını sağlayan ilaçlar kullanılabilir. Ancak bu ilaçların mutlaka bir doktor kontrolünde kullanılması gerekir.
• Statin ilaçları özellikle kolesterol üzerinde etkilidir. Kolesterol, mevcut kalp hastalıklarının daha şiddetli yaşanmasına ve kötüleşmesine neden olabilir. Hastalığın tedavisinde kolesterol düşürülmesine yardımcı olan statinlerin kullanılması, eğer halihazırda yüksek kolesterol sorununuz varsa tedavi açısından olumlu sonuçlar doğurur.

2. Ameliyat tedavisi

Üfürük ve bu sorunun altında yatan hastalıkların tedavisinde öncelikle ilaç yöntemi denenir. Ancak bu tedaviden bir sonuç alamazsanız, ameliyat ikinci bir seçenek olarak karşınıza çıkar. Bu hastalığın tedavisi için yapılan ameliyatlar genel olarak sorunun köküne odaklanmayı amaçlar. Eğer sorun kalp deliğinde ise, bunun için, kalp deliğini kapatmayı amaçlayan bir operasyona gidilebilir. Kalbinizin sağlıksız olması ve anormallikler kalp deliği ile alakalı olduğundan, tedavi için bu operasyon oldukça önemlidir. İlaç tedavisi ile çözemediğiniz sorunun üstesinden cerrahi bir operasyonla gelebilirsiniz ancak unutmayın ki kalp ameliyatları da kendine özel riskler taşır.

Kalpte delik olması ve bu deliğin kişinin yaşamının hangi döneminde oluşmuş olması, ameliyatın gidişatı açısından önemlidir. Hastalığın en sık görülen belirtilerinden biri de kalp kapaklarında meydana gelen sorundur. Eğer hastalığın kaynağı kalp kapaklarındaki sorunlar olarak gösteriliyor ise buna yönelik bir cerrahi müdahale yapılabilir. Kalp kapağı ameliyatı ile sorunlu olan kapaklar değiştirilebilir ya da yerlerine yerleştirilebilir. Kalp kapaklarındaki sorunun çözülmesi, kişin kan akışını ve diğer kalp aktivitelerini düzene sokacağından, üfürüm tedavisinde önemli bir adımdır.

Hastalığın sizi artık sık sık rahatsız ediyor olması, damarlarınızdaki daralmadan da kaynaklanıyor olabilir. Bunun için damarları genişletmekte kullanılan stentler ile tedavi yapılabilir. Stent denilen küçük borular, darlaşma sorunu olan damarlara basit bir operasyon ile yerleştirilir. Bu şekilde darlaşma problemi olan kan damarı açılır. Ayrıca damar genişletmek dışında, sorun yaratan bir kan damarını yeniden yaparak da üfürüm tedavi edilebilir.