Ulaşımda bisiklet devrimi, arz eksikliği nedeniyle yarıda kaldı
Koronavirüsle birlikte dünyanın pek çok ülkesinde insanların toplu taşıma kullanmamak için bisiklete yönelmesinin ulaşımda bir bisiklet devrimi yaratacağı düşünülüyordu. Fakat talep 3-4 kat artarken üretim azaldı. Peki üretim neden artamıyor?
Koronavirüsle birlikte dünyanın pek çok ülkesinde insanların toplu taşıma kullanmamak için bisiklete yönelmesinin ulaşımda bir bisiklet devrimi yaratacağı düşünülüyordu.
Fakat bu devrim, piyasada yeterli bisiklet bulunmaması nedeniyle yarıda kaldı.
Konuyu inceleyen Financial Times gazetesi, fabrikaların talebe yetişmekte zorlandığını, bisiklet mağazalarında ise ürünlerin gelir gelmez satıldığını yazdı.
Bazı bisiklet modelleri için bir aydan uzun süren bekleme listeleri bulunuyor.
Asya'daki en büyük bisiklet üreticileri olan Çin ve Tayvan'ın yanı sıra Avrupa'daki üreticiler de tam kapasite çalışmalarına rağmen talebe yetişemiyor.
Tüketici araştırma şirketi Foxintelligence verilerine göre Fransa'da Mayıs ayında bisiklet satışları önceki aya göre yüzde 350 arttı. Fransız spor mağazası Dechatlon, ucuz bisikletlerinin tükendiğini, bekleme listelerinde on binlerce müşteri bulunduğunu açıkladı.
Hürriyet gazetesi ise Türkiye'deki bisiklet satışının, bundan önceki en yoğun dönemin dört katına ulaştığını, fiyatların da yüzde 20 ile 80 arasında değişen oranlarda arttığını yazdı.
Gazeteye konuşan Unkapanı Bisiklet Çarşısı'ndan bir esnaf, salgın başladığında Türkiye'deki talep daralması nedeniyle ürünlerin Avrupa'ya satıldığını, ardından Türkiye'de de yaşanan talep patlamasıyla ürün yetiştirmekte zorlandıklarını söyledi.
Esnaf, İstanbul'un en popüler bisiklet çarşılarından biri olan altgeçitte, bisiklet almak için gelen arabaların park edecek yer bulamadıkları için araçlarını yola bıraktığını ve tünelde trafiğin tıkandığını anlattı.
Londra'da ise dünyanın en popüler katlanır bisiklet markalarından Brompton, mağazalara Ekim ayına kadar bisiklet gönderemeyeceğini açıkladı.
Ortalama fiyatları 1.000 sterlin civarından başlayan bisikletler satan Brompton'ın yöneticisi Will Butler-Adams, "Bu talebe yetişmemiz mümkün değil" dedi.
Şirket şu anda sadece kendi internet sitesinden bisiklet satıyor.
Bisiklet talebindeki artış yalnızca bisiklet satışlarını değil, tamircilere talebi de artırdı.
Yeni bisiklet almakta zorlanan fakat elinde eski veya bozuk bisikleti bulunanlar, bisikletlerini tamircilere götürüyor.
Paris'teki Cyclable tamircisinin kapısında "atölye meşgul" yazıyor.
Tamirci çalışanlarından Marc Mateus, "Bisiklet tamiri için 2-3 hafta öncesinden rezervasyon yaptırmanız gerekiyor. Sokağa çıkma kısıtlamaları bittiğinden beri böyleyiz" diyor.
Atölye, talebe yetişebilmek için iki yeni çırak işe almış.
Üretim neden artmıyor?
Bisiklet almak isteyenler, artan talep karşısında üretimin de neden artmadığını merak ediyor.
Bunun birkaç nedeni var.
Fabrikalardaki sosyal mesafe kuralları, çalışanların hastalık veya zorunlu izolasyon nedeniyle işe gelememesi gibi etkenler üretimi azalttı.
Örneğin İngiltere'deki Brompton, talep artışına rağmen hâlâ salgın öncesine kıyasla daha az üretim yapabiliyor. Üretim Temmuz başında, salgın öncesi seviye olan haftalık 1.500 bisiklet üretimine ilk defa yaklaşmış.
Financial Times'a göre Çin ve Tayvan'ın, salgının etkisini ilk hisseden ülkeler olması ve oralardaki tedarik zincirlerinin bundan büyük zarar görmesi de dünya bisiklet piyasasını derinden etkiledi.
Gazeteye konuşan Çin merkezli Dyna Bike'ın üreticisi, salgın sırasında getirilen ticaret kısıtlamalarının da etkisi olduğunu anlatıyor:
"İspanya'ya gitmekte olan bir siparişimizin yolda rotasını değiştirerek Brezilya'ya gönderdik. Fakat Brezilya'ya varmadan değişen kurallar nedeniyle bisikletleri depomuza geri çekmek zorunda kaldık."
Şirketin yöneticisi Jack Zeng, "Bizim gibi şirketler için talepte büyük artışlar hiçbir zaman istenmeyen bir durumdur. Çünkü sonrasında talepte büyük bir düşüş yaşanır ve bu da sektöre gerçekten zarar verir" diyor.
Çin'deki Dahon bisikletlerinin sahibi David Hon, üretim için gerekli parçalara ve işçilere erişmenin de çok zor olduğunu söylüyor:
"Parçalar da işçiler de kapanın elinde kalıyor. Bazı parçalar için aylarca beklemek gerekiyor."
Türkiye'de üretim
Türkiye'de de bisiklet üreticilerinin, ülkeyi "Avrupa'nın bisiklet üretim üssü" haline getirmek istediği belirtiliyor.
İstanbul Ticaret Odası'nın haber sitesi İTO Haber'e göre bisiklet ihracatında 48 milyon dolar ile dünya 24.'sü olan Türkiye, ihracatını artırmayı hedefliyor.
Bisiklet Endüstrisi Derneği'ne göre Türkiye'de yıllık 1,5 milyon bisiklet üretim kapasitesi var.
Milliyet gazetesine konuşan Bisikletliler Derneği Başkanı Murat Suyabatmaz ise bisiklet almak isteyenlere teşvikler verilmesi gerektiğini düşünüyor.
