Uluslararası Sempozyumda Kağızman konuşuldu

Erzurum’da yapılan 3. Uluslar arası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Erzurum Yemekleri Sempozyumu 19 – 21 Ekim 2011 tarihinde yapıldı. Bu sempozyumda Kağızman’dan Araştırmacı Yazar ve Gazeteci Sait Küçük Kağızman Yemek Kültürü, Araştırmacı Yazar Lemin Gülderen Doğu Anadolu Bölgesi Barış Yemeği, Ziraat Mühendisi Habip Küçük Kağızman’da Meyvecilik ve Uzun Elma başlıklı bildirilerini sunarak ilçenin değerleri dile getirdiler.

Erzurum Atatürk Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu’nca İşletme Fakültesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen 3. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Erzurum Yemekleri Sempozyumu”na Türkiye’nin çeşitli Üniversitelerinden farklı branşlarda akademisyenler, yazarlar, şairler ve işletmeciler katıldı.

19 Ekim 2011 Çarşamba günü saat: 09.00 da başlayan sempozyumda bir dakika saygı duruşunun ardından istiklal marşı okundu.

Atatürk Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Nurinisa ESENBUĞA’nın yaptığı konuşmanın ardından bir konuşmada İstanbul Üniversitesi’nden gelen ve bu sempozyumu düzenleyen Prof. Dr. Oktay BELLİ bir konuşma yaparak yörenin yemek kültürünün çok büyük bir değer olduğunu vurguladı ve gerek uygulamada gerekse yazıya aktırılmada çaba sarf edilerek yaşatılmasını söyledi.

Konferans salonunda toplu bir hatıra fotoğrafı çekildikten sonra çay molası verildi. Ardından I. Oturum başlatıldı. Prof. Dr. Nurinisa Esenbuğa’nın 1. Oturum başkanlığında ilk sunumu Prof. Dr. Oktay Belli yaptı. I. OTURUM ( Başkan: Prof. Dr. Nurinisa Esenbuğa) Eskiçağ’da Doğu Anadolu Bölgesi’nde Urartuların Mutfak Kültürü’nün ne kadar zengin olduğunu sunumuyla belgelemiş oldu. Ardından sunumlar sırasıyla şöyle devam etti: Yrd. Doç. Dr. Şahabettin Öztürk – Vedat Evren Belli: “Erzurum Geleneksel Evlerinde Mutfak”, Zekiye Çomaklı: “Erzurum Geleneksel Mutfağından Örnekler”. II. OTURUM (Başkan: Doç. Dr. Zeynelabidin Makas) Gheis Ayaz Ebadi: “İran – Karakoyunlu Bölgesi Eski Yemek Kültürü ve Anadolu Mutfağıyla Benzerliği”. Güzin Sühran Belli – Prof. Dr. Oktay Belli: “Kars Bölgesi’nde Tandırda Kaz Çekmesi Yemeği”. Seyyare Sadixova: “Nahçıvan Mutfak Enaneleri” III. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Galip Akın) Yrd. Doç. Dr. M. Salih Mercan: “İmparatorluk Yemek Kültüründen Kesitler”. Ahmet Yaman – Zuhal Özdemir: “Farklı Coğrafyalarda İki Şehir: “Bolu ve Erzurum Yemek Kültüründeki Benzerlikler ve Farklılıklar”. Ziya Zakir Acar: “Iğdır Yöresinde Bitkiler ile Yapılan Yemekler”. Hakikat Zahidova: “Şirvan Bölgesi’nde Unutulmakta Olan Bazı Yemekler ve Mutfak Eşyaları”. Sait Küçük: “Kağızman Yemek Kültürü”. IV. OTURUM (Başkan: Yrd. Doç. Dr. Şahabettin Öztürk) Doç. Dr. Zeynelabidin Makas: “Atasözü, Deyim, Alkış ve Kargışlarda Yemek – İçmek Kültürü”. Dr. İlhame Memmedova: “XIX – XX Yüzyıllarda Tebriz Şehrinde Bayram Yemekleri”. İkram Kali: “Van Cacığı”.Yrd. Doç. Dr. Yaşar Subaşı Direk – Ömür Gökhan Subaşı: “Tarihi Yollar Üzerindeki Konaklama Yapıları ve Yemek Mekanları”. Dr. Elif Kanca – Dr. Çakır Ceyhan Suvari: “Erzurum Kültür Örneğinde Sosyalleşme Aracı Olarak Çay”.

19 Ekim 2011 Çarşamba günü yapılan sunumlar biterek bir değerlendirme yapıldı.

20 Ekim 2011 Perşembe günü oturumlar ve sunumlar tekrar başladı: V. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Nihat Falay) Prof. Dr. İsa Yüceer: “Gıdada Geleneğin Korunması”. Meryem Nakiboğlu: “Kültürümüzde Unutulmakta Olan Geleneksel İçeceğimiz Şerbet”. Dr. Yaşar Kalafat: “Beslenme Kültüründe Görünmeyenlerle İlgili İnançlar – İnanmalar – Erzurum Çevresi Örnekleri ile –“.Tahir Şahbazov: “Azerbaycan’ın Mutfak Kültüründen Örnekler”.

1. Alparslan Santur: “Bazı İnternet Sitelerinde Erzurum Beslenme Kültürü ve Bir Tasnif Denemesi”. VI. OTURUM (Başkan: Doç. Dr. Şevket Alp) Tahir Emiraslanov: “Gobustan: Dünya Mutfak Kültürünün Antik Konumu”. Cevdet Baycan: “Doğubayazıt Geleneksel Mutfağından Örnekler”. Mehmet Akif Işık: “Siirt Bölgesi’nde Özel Gün Yemekleri”. İlhami Nalbantoğlu: “Ahlat Mutfağı’nda Kış Hazırlığı”. Habip Küçük: “Kağızman’da Meyvecilik ve Uzun Elma”. VII. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. İsa Yüceer) Prof. Dr. Hacı Kadir Kadirzade – Dr. Türkan Kadirzade Arık: “Nahçıvanda Çörek ve Çörek Bişirme ile İlgili Adetler ve İnanışlar Salih Şahin: “Kars Müziğinin Mutfak Kültürüne Yansıması”. Ayla Kahraman – Erol Kahraman: “Erzincan Mutfağında Kış Hazırlığı”. Ayfer Yavi: “Böreğin Tarihsel Yolculuğu”. Prof. Dr. Nihat Falay: “Uygarlıklar ve Kıtlıklar – Açlıklar”. VIII. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Hacı Kadir Kadirzade) Prof. Dr. Oktay Belli: “Erzurum Mutfağında Kullanılan Bakır Kaplar”. Zeynep Dağdeviren – Musa Dağdeviren: “Yemek ve Kimlik”. Zekiye Çomaklı: “Erzurum Mutfağında Özel Gün Yemekleri”. İkram Kali: “Van Oturma Gecesi”. İsmet Alpaslan: “Kuzeydoğu Anadolu’da Doğal Bitkilerden Yemekte Kullanılanlar”. Ülkü Önal: “Artvin Mutfak Kültürü”.

Bazı katılamayan ve bildirilerini sunamayanlar olunca sempozyumun üçüncü gününde sunum yapacak olan bilim adamları 20 Ekim 2011 günü kazanılan zaman boşluğunu doldurarak IX. Oturum devam ettirildi: 21 EKİM 2011 CUMA IX. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Oktay Belli) Hakikat Zahidova: “Şirvan Bölgesi’nde Xörekler”. Doç. Dr. Şevket Alp – Suzan Karagöz: “Van’da Doğal Beslenme ve Gül Kültürü”. Pirağa Eyyuboğlu İsmayılzade: “Gıdalanma Sisteminde Halk Tabebetinin Rolü”. Prof. Dr. Galip Akın – Gözde Duyar: “Geleneksel Gıda Hazırlama ve Saklama Yöntemlerinin İnsan Sağlığına Etkisi”. Lemin Gülderen: “Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Barış Yemeği”.

Sunumların bitince genel bir değerlendirme yapıldı. Genel değerlendirme konuşmasını Atatürk Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Nurinisa ESENBUĞA ve Prof. Dr. Oktay Belli yaptılar. Başarılı geçen sempozyuma katılım ve teşekkür belgeleri verildi.

Ertesi gün sempozyum etkinliği olarak Şiir Dinletisi, Halk Müziği Dinletisi, Çevre Gezisi ve Ilıca Kaplıcası Gezisi ile etkinlik son buldu.

Kağızman’ın dile geldiği sempozyumda Araştırmacı Sait Küçük Kağızman Mutfak kültürüne değinerek 30 civarında elma, 30 civarında armut, 15 civarında kayısı, 50 civarında yemek çeşitlerinin olduğunu, Kağızman bağ ve bahçelerinin korunmaya, meyve çeşitlerinin yaşatılmaya yönelik çalışmaların başlatılmasını vurguladı. Türlerin yaşatılması için ilgili kurum ve kuruluşların çaba harcaması gerektiğini belirtti. Araştırmacı Yazar Lemin Gülderen Doğu Anadolu Bölgesinde sık sık kavgalar ve küskünlükler yaşandığını söyleyerek bildirisinde bu kırgınlıkların ve küskünlüklerin bitirilmesinin ardından barış yemekleri verildiğini bu saye ile kaynaşmaların gerçekleştirildiğini, dostlukların arttığını belirtti. Ziraat Mühendisi Habip Küçük ise Kağızman’da meyveciliğin geliştirilmesinden bahsederek ilçenin tanınmış bir değeri olan Uzun Elma’yı ele aldı. Uzun Elma’nın Kağızman’ın haricinde yetişmediğini bazı illerde Sinap Elması’nın bulunduğunu aynı familyaya benzerlik gösterdiğini fakat Uzun Elma’nın tadını vermediğini açıklayarak bu elmanın ülke genelinde daha da tanınıp zengin bir Pazar bulması için Kağızman meyvecileri birliğini’nin kurulması gerektiğini belirtti.