Unutulmaya Yüz Tutan Çocuk Oyunları Yeniden Canlandırılmaya Çalışılıyor

Bir zamanlar çocukların gözdesi olan ancak şimdilerde unutulmaya yüz tutan yakartop, tombik, kügüz, nantop, cicöz ve çelik çomak gibi oyunlar yeniden canlandırılmaya çalışılıyor.

Sakarya Milli Eğitim Müdürlüğü Ar-Ge biriminde görevli öğretmen Mustafa Faik Özkan'ın hazırladığı 'Anadolu Oyunları Projesi ile hemen hemen hepsi birbirinden zevkli, heyecanlı ve çekişmeli olan, Anadolu'nun zengin kültürünü yansıtan çocuk oyunları yeni kuşak gençlere tanıtılıyor. Proje kapsamında sokak tarzındaki Anadolu oyunları, profesyonelleştirilerek takım oyunu haline getirildi. Oyunların tanıtımı amacıyla iki lisede 4 takım oluşturuldu. Tanıtım maçları yapan takımlar, il il gezerek gösteri maçları yapıp Anadolu oyunlarını yeniden canlandırmaya çalışacak.

Projeyi hazırlayan Özkan, çocukluğumuzda oynadığımız, hatta ninelerimizin ve dedelerimizin de oynadığı oyunları yeniden canlandırarak yaşatmayı istediklerini belirterek; "Kültürel mirasımızın devamı niteliğindeki oyunları, oynanabilir nitelikleri ile eskinin heyecan ve hissini de yaşatarak, yeni zamana uygun halde, etkin bir şekilde çocuk, genç, yaşlı herkese sevdirmeyi hedefledik. Amacımız bize ait geçmişimizden gelen öz kültürümüze ait çocukluğumuzda oynadığımız oyunları profesyonelleştirmek" diye konuştu.

Sokak tarzında kalan oyunları profesyonel hale getirerek hakemin düdüğüne, yeni kıyafetlerine kadar kurallaştırdıklarını anlatan Özkan, tanıtım amacıyla gösteri maçları yaptıklarını ifade etti. Maçların izleyenler tarafından beğenildiğini kaydeden Özkan, şunları dedi; "Seyircilerde heyecan gördük. Oldukça sevildi. Çünkü bunlar bize ait oyunlar. Çocukluğumuzda oynadığımız oyunlar. Fakat sokak tarzı oyunda kaldı bunlar. Kurallar oluşturarak oyunları yeni bir formata kavuşturduk. Sahalarda oynanabilecek, turnuva haline gelebilecek. Mümkünse dünyanın dört bir tarafındaki insanlara bu oyunları duyurmak istiyoruz. Bunla ilgili bir sitemiz var. Kitabımız oluştu. 4 takımımız var. Takımlarımız gösteri maçları yaparak oyunları tanıtıyorlar."

Gösteri maçlarıyla ilgili talepler aldıklarını dile getiren Özkan; "Valiliğimiz ve büyükşehir belediyesi projeyi destekliyor. Projeyi bakanlığa da sunduk. İl il dolaşıp gösteri maçları yaparak oyunları herkese tanıtmak istiyoruz. Bu konuda da talepler almaya başladık. Teklifleri bekliyoruz" dedi.

-OYUNLAR-

Tombik:Uzun yıllar Anadolu'nun farklı köşelerinde çocuklar ve gençler arasında oynanan Tombik, dokuz taş olarakta biliniyor. Genelde yassı taşlar ile oynanan oyun çok eskiden bez parçalarının bağlanıp top haline getirilmesiyle de oynanıyordu. Bir çok bölgede kiremitleri üst üste dizerekte oynanan tombik, 7 ya da 9 taş adıyla da anılan bir oyun.

Yakartop:Anadolu'nun bir çok yerinde oynanan ortak oyunlarımızdandır. Saha ölçüleri ve kuralları bulunan yere göre farklılıklar gösterse de ana kurallar dikkate alındığında benzer yakartop oyunu ortaya çıkıyor. Eski devirlerde iç içe geçirilmiş bez parçalarından oluşan top günümüzde yerini ele yapışan ve tutulabilen kauçuk toplara bıraktı. Yakartop okul bahçelerinde, parklarda, sokakta ve pikniklerde en sık oynanan oyunlar kategorisinde ilk sırada yer alıyor.

Nantop:Halen Muş ve bazı köylerinde büyükler ve yaşlılarca da oynanan oyunun adı 'ekmek topu' ya da diğer adı ' topla kaç'tır. Ekmeğin kelime kökü olan 'nan' çıkış noktası olmuş ve oyuna aslına uygun olarak 'nantop' adı verilmiştir. Oyun Muş yöresinin bayramlarının toplu eğlencesidir.

Kügüz:Anadolu'ya göç etmiş Türkler, savaş antrenmanları için koyun postu ile oluşturulmuş topa benzer bir malzeme ile ortaya kazdıkları bir çukura postu atmaya çalışarak oynarladı. Bu oyunu aynı zamanda savaş taktiği çalışmalarında da kullanırlardı. Günümüzde Muş ve çevresinde halen oynanmaya devam ediyor.

Cicöz: Misket olarakta bilinen ve hemen hemen herkezin eline aldığı demir ya da cam bilye kurgusu ile hazırlanmış bir oyundur. Misket oynarken ortada bir çukur bulunur.Misketler o çukura atılmaya çalışılırdı.