Ünye İİBF'de Başkanlık Sistemi Tartışıldı

Ordu Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde (İİBF) 'Bir Hükümet Sistemi Örneği Olarak Başkanlık Sistemi' konulu panel düzenlendi.

Programın açılış konuşmasını Ordu Üniversitesi Ünye İİBF Dekan Vekili Prof. Dr. Güven Murat yaptı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ali Fuat Başgil Hukuk Üniversitesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Erdal Abdulhakimoğulları, 'Tarihten günümüze Türkiye’nin hükümet sistemi pratiği' konusunu ele alarak, şunları söyledi: “Türkiye’de yaklaşık 50-60 yıllık süreç içinde saf anlamda olmasa da parlamenter sistem geleneğinin cari olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye’ye geçmişe dönük baktığımızda saf bir parlamenter sistem olmasa da parlamenter sistem geleneği üzerinde oluşur. Parlamenter sistemin geleneğinin özelliği; Cumhurbaşkanlığı ve bakanlar kurulundan oluşan ve devlet başkanı siyasal sorumluluğu, yasamanın toleransına bağlı hükümetin sorumluluğu yani hükümetin yasamanın güvenoyuna dayalı olması ve yürütmede yasamayı tescil özellikleri parlamenter sistemin temel nitelikleri olarak ifade edilebilmektedir. Türkiye’de 100 yıllık bir sürece baktığımızda parlamenter sistemin etkin ve sorumlu bir yönetim ortaya çıkardığını söylemekten uzağız. Özellikle Türkiye’ye geçmişe dönük baktığımızda istikrarsız ve zayıf hükümetler tarafından yönetildiği de bir gerçektir.”

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç Dr. Murat Yanık da 'ABD Başkanlık sistemi' konusunu ele alarak, “Türkiye, ciddi olarak başkanlık sistemini masaya yatırmalı ve tartışmalıdır.” ifadesini kullandı. Doç Dr. Murat Yanık, şöyle konuştu: “18 yıl önce başkanlık sistemi hakkında Türkiye’de yazılan ilk tezi yazdığımda Türkiye bir gün gelip bu konuyu tartışacağını tahmin etmiştim, ama bu kadar bekleyeceğimizi tahmin etmemiştim. Çok bekledik. Türkiye bugün başkanlık sistemini tartışıyor. Bu tartışmaya hepimiz katılmalıyız. Nasıl bir hükümet sistemi istiyoruz? Hangi hükümet sistemi olursa Türkiye daha iyi yönetilir ve daha başarılı olur ve anayasal sistem krizlerini yaşamaz? Soruları ülke için tartışılması oldukça yararlıdır. Tartışmak için de fikirden önce bilgi sahibi olmak gerekir. Eğer Türkiye bu sisteme geçecekse, geçmeli, bu tartışmaya son vermeli, Eğer geçmeyecekse de enerjisini beyhude tartışmalarda harcamamalı ve kendisine yeni bir yol bulmalıdır.”

Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, 'Türkiye’nin hükümet sistemi arayışı ve Türkiye için başkanlık sistemi tekliflerinin değerlendirilmesi' konusunu ele aldı. Bilir, “Öyle bir sistem kuralım ki krallara tabi olmayalım. Otoriterleşme olmasın, şeklinde bir kaygıyla çalışmalara başlanılıyor. Aslında Amerikan başkanlığı sistemi Amerikan kurucu babalarının akıl yoluyla yani rasyonalist bir sistemdir. Parlamenter sistem aslında uygulamadan doğan bir sistemdir. Dolayısıyla da bir teorisi vardır. Yani parlamenter sistemde fazla esnek olamazsınız. Ama başkanlık sisteminde akla uygun değişiklikler yapabilirsiniz. Amerika’da başkanlık sistemini kılan 3 önemli madde vardır. 1.’si yazılı bir anayasanın olması. 2.’si milli egemenlik veya halk egemenliği diyebiliriz. 3.’sü ise denetim mekanizmalarıdır. Eğer Türkiye’de iktidarın denetlenmesine ilişkin mekanizmalar öngörülürse Türkiye’de de başkanlık sistemi işleyebilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Programa Ünye Kaymakamı Mustafa Demir, Çaybaşı Kaymakamı Berkan Sönmezay, Ünye Belediye Başkan Yardımcısı Kemal Çöp, İlçe Milli Eğitim Müdürü Musa Erdem, İl Genel Meclis Üyesi Daimi Encümeni Fahri Şahin, Ünye Nüfus Müdürü Fahri Çoban, üniversite öğretmenleri ve öğrencileri katıldı.