Urartuların gizemli tapınağının mimari sırrı araştırılacak

MESUT VAROL - Urartu Kralı II. Rusa tarafından Van Gölü'ne hakim tepeye yaptırılan Ayanis Kalesi'nde yürütülen kazı çalışmalarının bu yılki bölümünde 2 bin 700 yıllık tapınağın mimari sırrı ortaya çıkarılacak.

2 bin 700 yıl öncesinden bugüne ulaşan süslemeleri, kerpiç duvarları, taş işlemeleriyle Urartu Kırallığı'nın en görkemli yapılarından biri olan kalede 30 yıldır kazı ve restorasyon çalışmaları gerçekleştiriliyor.

Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında yürütülen kazıların bu yılki bölümüne başlandı.

Alanında uzman akademisyenlerin yer aldığı çalışmalarda bu yıl Haldi Tapınağı'nda kullanılan mimarinin ve taş işlemelerinin özellikleri ortaya çıkarılacak.

Prof. Dr. Işıklı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle 30 yıldır kalede kazı çalışmalarının yürütüldüğünü söyledi.

Kazı çalışmaları boyunca Urartu tarihi açısından önemli bulguların gün yüzüne çıkarıldığını belirten Işıklı, bu yıl da önemli bulgulara ulaşmayı ümit ettiklerini aktardı.

Ortaya çıkarılan eserlerle hem Anadolu Kültür Tarihi hem de Urartu Arkeolojisi'ne bilimsel anlamda büyük katkı sağladıklarını ifade eden Işıklı, şunları belirtti:

"30 yıllık kazı süresince kalenin surlarını, dini ve kraliyet açısından önemli kişilerin yaşadığı stadel alanını ve halkın yaşadığı bir dış kenti tespit ettik. Ayrıca dini ve kraliyet yapılarını, tonlarca tarımsal ürünün depolandığı yapıları ortaya çıkardık. Ayanis Kalesi denilince aklımıza gelen Urartuların baş tanrısı Haldi'ye ithafen yapılan tapınaktır. Bu tapınak yapısı koruma altına alındı. Bu sene de bu tapınağın içinde restorasyon ve korumaya dönük bizi dizi çalışma başlattık."

- "Tapınağın mimari sırlarını çözmeye çalışıyoruz"

Arkeologların en büyük hedefinin ortaya çıkarılan eserleri korumak ve gelecek nesillere aktarmak olduğunu vurgulayan Işıklı, arkeolojik kazılarda yaptıkları her işlemin beraberinde yeni bir gizemin sırlarını ve çözümlerini de beraberinde getirdiğini dile getirdi.

Haldi Tapınağı'nı 1997'de keşfettiklerini, o zamandan sonra tapınakla ilgili çalışmaların kesintisiz sürdüğünü anlatan Işıklı, şunları kaydetti:

"Bu sene tapınağın mimari sırlarını çözmeye çalışıyoruz. Tapınağın üstündeki kerpiç yapı tam olarak kazılmamıştı. Bu sene tapınak yapısının üst mimarisini anlamaya çalıştık. Çok büyük sürprizlerle de karşılaşabiliriz. Yaptığımız çalışmalarda Urartu dinini, arkelojisini veya dini mimarisini tekrar yazacağız. Geçen yıllarda tapınağın arka bölümünde bulduğumuz podyumlu salonda yapacağımız çalışmalarla, tapınak yapısının mimari ilişkisi, tapınağın nasıl yapıldığı, tarihlendirilmesi gibi birçok soruya bu çalışmalarda çözüm üreteceğiz. Bu nedenle bu yıl bizim açımızdan çok heyecanlı bir çalışma sezonu olacak."

Ayanis Kalesi'nin turizm açısından yeteri kadar ilgi görmediğini belirten Işıklı, geçen yıl Tuşba Belediyesi ve Valilik desteğiyle yapılan bilgilendirme levhaları, yürüyüş yolları ve koruma çalışmalarıyla ziyaretçi sayısında ciddi bir artış yaşandığını belirtti.

Arkeolog Hazal Ocak da "Kalede yeri geldiğinde toprağı cımbız ve dişçi aletleriyle kazıyoruz. İğneyle kuyu kazar gibi çalışıyoruz. En ince uçlu aletlerle çalışma yürüterek tarihe ışık tutmaya çalışıyoruz. Her yeni keşif büyük heyecan veriyor. Bir çocuk gibi seviniyoruz." dedi.