"Urfa nahit taşı" mimarinin gözdesi olacak

HALİL FİDAN - Anadolu'nun taş yapı ustalığının en güzel örneklerinin bulunduğu kentlerin başında gelen Şanlıurfa'da estetik duruşu ve hava koşullarına dayanıklılığıyla bilinen nahit taşının (Urfa taşı) hem kentte hem de yurt içinde kullanımının artırılması için çalışma başlatıldı.

Kentte tarih boyunca başta evler, camiler, köprüler, medreseler ve hanların yapımında kullanılan nahit taşları, işlenirken yumuşak olması nedeniyle kolayca şekil alırken yağmur ve güneşe maruz kaldığında sertleşerek daha da dayanıklı hale geliyor.

Şanlıurfa, nahit taşı rezervi bakımından 86 milyon tonla dünyadaki en önemli bölge olarak dikkati çekiyor. Kentte son dönemde yeniden yaygınlaşmaya başlayan nahit taşıyla inşa edilen binalar, taşın özelliklerinden dolayı tarihi yapıymış gibi görünüyor.

Kullanıldığı mekanların yazın serin, kışın da sıcak kalmasını sağlayan nahit taşının yerden çıkarılması ise zorlu süreç gerektiriyor.

Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi, şehrin kendi değerleri üzerinden soyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasını sağlamak için hayata geçirdiği "Yerel Kalkınmada Şanlıurfa Modeli" projesi kapsamında nahit taşının hem kent mimarisinde kullanılması hem de il dışına pazarlanması için harekete geçti.

Nahit taşı rezervi olan bölgeleri tespit eden yetkililer, teşvikler sağlayarak bu alanlara yatırımcıyı çekmeyi amaçlıyor.

- "Urfa taşı Bodrum'u süsleyecek"

Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Nihat Çiftçi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Şanlıurfa'nın 12 bin yıllık geçmişe sahip tarihi bir kent olduğunu belirterek, çeşitli projelerle bölgeyi cazibe merkezi haline getirip ülke ekonomisine, milli ve yerli ürünlerle katkı sunmak istediklerini söyledi.

Kentte geçmişte neredeyse tüm evlerin bu taşla yapıldığını ve bu sayede tarihi binaların bugüne kadar geldiğine dikkati çeken Çiftçi, şunları kaydetti:

"Şanlıurfa'yla özdeşleşen nahit taşıyla ilgili gerekli incelemeler yapıldı. Şehrimiz 86 milyon ton nahit taşı rezervine sahip. Bu anlamda topraklarımız çok zengin. Bu önemli taşları özellikle mimaride ve peyzajda kullanmak istiyoruz. Sağlık açısından da son derece önemli, su ve güneşle buluştuğunda daha da dayanıklı hale geliyor. Bulunduğu yerlerde yazın serinlik, kışın ise sıcaklık veriyor. Belediye olarak biz bundan sonra mimari, peyzaj ve park bahçe işleri gibi alanlarda bu önemli taşı kullanma kararı aldık.

Rezerv alanlarını da belirledik buna yönelik bir şantiye oluşturuyoruz. Hem kendi projelerimizde kullanacağız hem de Şanlıurfa dışındaki yerlere bu taşı göndereceğiz. Kent dışından da bu taşa talep var. Geçen Bodrum'dan geldiler ve bununla ilgili çalışma yürüttüler. Biz Şanlıurfa'nın nahit taşını Bodrum'a taşımak istiyoruz çünkü diğer taşların yıllık bakımı çok yüksek ama nahit taşı için bakım gerekmiyor. Ve asırlarca dayanıklı bir taş."

Çiftçi, bu önemli rezervi Şanlıurfa'nın büyümesinde, gelişmesinde ve kalkınmasında kullanmak istediklerini anlatarak, "Şu anda bazı projelerde bu taşı kullanıyoruz, taş güneşi gördüğünde renk değiştiriyor. İşlenme sırasında çok yumuşak, peynir gibi, rahatlıkla motifler işlenebiliyor. İşlendikten sonra sıcak, soğuk, yağmurla, güneşle temasa geçtiğinde direnci, kuvveti artıyor. Ve bir diğer özelliği ise bulunduğu mekana tarihi özellik veriyor. Mükemmel bir mimari, atalarımız bunu boşuna kullanmamışlar. Baktığınızda bin yıllık yapılar bu sayede günümüze ulaşmış, diğer malzemeler bu kadar dayanamaz." ifadelerini kullandı.

"Yerel Kalkınmada Şanlıurfa Modeli" projesiyle kentin önemli bir değeri olan bazalt taşlarını da değerlendirmek istediklerini ifade eden Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Nihat Çiftçi, taşları asfalt yapımında ve kaldırımlarda kullanmayı hedeflediklerini sözlerine ekledi.

- Yurt dışından talep var

Büyükşehir Belediyesine bağlı BELTAŞ AŞ Genel Müdürü Ömer Faruk Küçük de kentte birçok özel şirketin "Urfa taşı" imalatı yaptığını belirterek, bunun son dönemlerde yaygınlaşmaya başladığını anlattı.

Belediye olarak bu taşı mimaride daha çok kullanmak istediklerini ve bu doğrultuda çalıştıklarını dile getiren Küçük, "Burada üretilen taşlar, Şanlıurfa ve yakın illerde kullanılıyor ama taşın ağır olmasından dolayı bunu uzak illere göndermek biraz zor oluyor. Yürüttüğümüz projeyle taşın tozunu başka maddelerle birleştirip daha küçük ebatta yeni ürün elde etmeyi amaçlıyoruz. Böylece nakliyede kolaylık sağlayıp bunu her tarafa pazarlamak istiyoruz." şeklinde konuştu.

Şanlıurfa'da 7 yıldır nahit taşı üretimi yapan Yavuz Saftaş da taşın çok uzun ömürlü ve her türlü hava koşullarına dayanıklı olduğunu belirterek, bundan dolayı çokça tercih edilmeye başlandığını söyledi.

Taş ocağından çıkardığı taşları işledikten sonra yurt içi ve farklı ülkelere gönderdiğini kaydeden Saftaş, müşterilerinin taşları çok beğendiğini sözlerine ekledi.