Sonbahardan itibaren hava sıcaklıklarındaki değişiklikle de hastalıklara kolayca yakalanıyoruz. Kapalı mekanlarda geçirdiğimiz vakit uzadıkça havada asılı kalan virüs ve bakterilerin solunum yoluyla bize bulaşma ihtimali artıyor. Hapşırık, öksürük, burun akıntısı, baş ağrısı, boğaz yanması, yorgunluk, ateş gibi belirtilerle gelen üst solunum yolu enfeksiyonları, bizi esir alıyor. Peki ama bu hastalıklara yakalanmamak mümkün mü? Kendinizi koruduğunuz takdirde bu mümkün. Acıbadem Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve Acıbadem Maslak Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Sesin Kocagöz, üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı alınabilecek önlemleri anlattı.
KREDİ KARTI BİLE KULLANSANIZ ELLERİNİZİ YIKAYIN
Cildimizde bulunan mikroorganizmaların yanı sıra ellerimiz, temas ettiğimiz alanlardaki hasta yapıcı mikroorganizmaları da barındırabiliyor. Bu durum da üst solunum yolu enfeksiyonlarına zemin hazırlıyor. Örneğin ellerimizi gözlerimize veya ağzımıza sürdüğümüzde enfeksiyon hastalık oluşturabiliyor. Bu nedenle ellerimizi sık sık yıkamamız, almamız gereken en önemli önlemlerden biri. Tuvaleti kullanmak, para alışverişinde (kredi kartı bile) bulunmak, burnu temizlemek ve hayvan ellemek gibi çeşitli faaliyetlerden sonra veya elinizin kirlendiğini hissettiğiniz her türlü ortamda ellerinizi yıkamaya özen gösterin. Özellikle her hapşırık ve öksürükten sonra ellerinizi sıvı sabunla yıkamayı asla ihmal etmeyin. Su ve sabun olmayan yerlerde, ıslak mendil veya alkol bazlı antibakteriyel temizleyicilerinden faydalanın.
DOKTORUNUZA SORMADAN VİTAMİN ALMAYIN
Dengesiz beslenme alışkanlıkları özellikle tek taraflı beslenmek bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon gelişme riskini artırıyor. Üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak için tüm besin gruplarını orantılı bir şekilde, yaşınıza uygun olarak tüketmeniz önemli. Özellikle taze meyve ve sebze yemeyi ihmal etmeyin. İhtiyacınız olan besin öğelerini düzenli tükettiğinizde vitamin takviyesi almanıza gerek yok. Bilimsel açıdan vitaminlerin solunum yolları enfeksiyonlarına karşı koruyucu bir özelliği olduğu gösterilmemiş, dolayısıyla ancak vücutta vitamin eksikliği saptanırsa hekim tarafından önerilebiliyor.
HIZLI KİLO VERMEYE ÇALIŞMAYIN
Aşırı ve hızlı kilo kayıpları enfeksiyona karşı vücut direncini bozuyor. Bundan kaçının. Zayıflığın yanı sıra obezite olarak adlandırılan aşırı kilo da enfeksiyonlara yatkınlığı arttırıyor.
ODANIZI NEMLENDİRİN
Özelikle soğuk havalarda ısıtıcıların da etkisiyle oda havası daha kuru oluyor. Bu durum da solunum yollarımızın kurumasına ve kolayca tahriş olmasına neden oluyor. Bunun sonucunda da üst solunum yolu enfeksiyonu riski artıyor. Dolayısıyla sıvı tüketimini arttırmayı ihmal etmeyin.
BEŞ DAKİKA HAVALANDIRIN
Bulunulan ortamın kalabalık ve havasız olması, solunum yoluyla ilgili hastalığı olan kişilerin ortam havasına konuşma, öksürük ve hapşırık yoluyla enfeksiyon bulaştırma ihtimalini arttırıyor. Dolayısıyla toplu ortamlarda, örneğin okul döneminde öğrenciler ve öğretmenler ile kalabalık toplu taşıma araçlarında bulunanlar birçok farklı mikroplarla karşılaştıkları için solunum enfeksiyonu hastalıklarından daha sık yakınıyorlar. Bu nedenle oda ve ortamların ortalama olarak saat başı 5 dakika gibi bir süre düzenli olarak havalandırılması önem taşıyor.
YILLIK AŞILARINIZI UNUTMAYIN
Sonbahar aylarında yıllık grip veya yaşa uygun zatürre (pnömokok) aşılarının mutlaka yaptırılması gerekiyor. Özellikle risk grubundaki kişiler (5 yaşından küçük çocuklar, 65 yaşından büyükler, hamileler, diyabet, kalp ve böbrek hastalığı ile kronik hastalığı olanlar) için yıllık grip aşısı çok önemli. Ailede çeşitli tedavileri nedeniyle bağışıklığı baskılanmış kişiler varsa onların da aşılanmaları gerekiyor.
GRİP OLANDAN KAÇIN
Üst solunum yolu enfeksiyonu olan bir kişinin yakın çevresine bulaştırıcılığı yüksek oluyor. Bu nedenle hastalığa yakalanan kişilerle yakın temastan mümkün olduğunca uzak durun. Başta havlu olmak üzere eşyalarınızı ortak kullanmayın.
MASANIZI HER SABAH TEMİZLEYİN
Özellikle öksürmenin ve hapşırmanın olduğu ortamda mikroorganizmalar yüzeylere de yayılabiliyor. Dolayısıyla her sabah işe başlamadan önce masa ve bilgisayar klavyesi gibi sık temas edilen yüzeyleri standart temizleyiciler ile temizlemeniz, üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmanız için önemli.