Uykuya dalma veya sürdürmede güçlük, yani uykusuzluk (insomnia) toplumda her üç kişiden birinde görülen önemli bir sağlık problemidir. Uykusuzluk her yaşta görülebilirken, en sık ise kadınlar ve ileri yaştaki kimselerde görülmektedir.
Özellikle de son aylarda dünyamız ve ülkemizde görülen koronavirüs gibi olağanüstü durumların yarattığı endişe ve stres de bu süreci tetikleyebilmektedir. Bu süreç bazen öyle bir hal alabilir ki, günlük işlerin yapılabilmesi bile imkansız hale gelir.
Ortalama bir insan günde 7-8 saat arasında uyur ve bu nedenle yaklaşık olarak örümüzün üçte birlik gibi büyük bir kısmı uykuda geçer. Uyku, vücudun hem fizyolojik hem de psikolojik olarak ihtiyaç duyduğu bir süreçtir. Aksi durumda ertesi gün uykusuzluğun vermiş olduğu gerginlik hem kendimizi her geçen gün yıpratmamıza hem de çevremizde ki insanları kırmamıza neden olabilir.
UYKUNUN ÖNEMİ VE UYKUSUZLUĞUN NEDENLERİ NELERDİR?
Kaliteli ve yeterli miktarda uyku vücudun bir sonraki gün için ihtiyaç duyduğu enerjiyi toplamasına yardımcı olur. Uykuya dalmada zorluk ya da uykunun kısa sürede kesilmesi olarak kabul edilen insomnianın üç farklı çeşidi vardır. Bunlar geçici, kısa süreli ve kronik insomnia olarak adlandırılır. Yaklaşık olarak bir haftadan daha kısa süren durumlar geçici insomnia, bir hafta ile dört hafta arasında değişen sürelerde görülen durumlar kısa süreli insomnia ve dört haftadan uzun süren durumlar ise kronik insomnia olarak değerlendirilir.
Hemen hemen her yaş grubundan insanda görülebilen bu rahatsızlığın ana nedenlerinin başında stres gelmektedir. Özellikle kişisel, ailevi, çevresel veya tüm dünyayı etkileyen olağanüstü durumlar da (koronavirüs vb) uyku düzenini bozmakta, insomniaya sebebiyet verebilmektedir. Bunun yanı sıra jet lag, tekrar eden rahatsız edici gürültü, madde ve alkol bağımlılığı ve bazı fiziksel rahatsızlıklar da uyku bozukluğuna sebeptir.
UYKUSUZLUK TEDAVİSİ NE ŞEKİLDE GERÇEKLEŞİR?
Her ne kadar hangi tür uyku bozukluğunun ortaya çıkacağı kişiden kişiye göre değişse de uyku bozukluğu bir rahatsızlığın sonucu olarak ortaya çıktığında, uykusuzluğa neden olan rahatsızlığın ortadan kalkması ile beraber kendiliğinden düzelebilir. Ancak psikolojik nedenler kaynaklı uykusuzlukta ise öncelikle bu problemin çözülmesi gerekmektedir.
Geçmiş ya da yakın dönemde yaşanan travmatik olaylar ve olumsuz duygu yüklemesi genellikle birçok problem ile beraber uykusuzluğu da beraberinde getirebilir. Terapiler, meditasyon, EMDR gibi yöntemler sayesinde düzenli bir travma çalışması ile beraber uyku bozukluğu aşılabilmekte ve kişinin tekrar sağlıklı bir uyku düzenine kavuşması sağlanabilir. Kişinin uyku bozukluğu yaşaması durumunda uzman bir danışmandan yardım olması gerekir.
Psikiyatrist Uzm. Dr. Burak Toprak
www.buraktoprak.com
Facebook: @psikiyatristburaktoprak
Instagram: @psikiyatristburaktoprak
YouTube – Psikiyatrist Dr. Burak Toprak