Uykudayken öğrendiğimiz 3 şey
Birileri size uyurken müzik dinlemenizin ya da kokulu bir mum yakmanızın gün içinde öğrendiklerinizi daha iyi hatırlamanızı sağladığını söylese muhtemelen güler geçersiniz.
Uyurken caz dinlemenin ya da yatak odasında belirgin bir kokunun olmasının, şaşırtıcı bir şekilde yetenekleri geliştirdiğini ortaya çıkaran bir araştırma yapıldı.
Bilim insanları, gece boyunca bir melodi dinleyen insanların bir nesnenin konumunu daha iyi anladıklarını tespit etti. Benzer şekilde, yabancı dil öğrenmekte olan insanlar, uyurken yeni öğrendikleri kelimeleri sesli olarak dinlediklerinde kapasitelerini geliştirebiliyorlar.
İşte, daha hızlı uykuya geçmek istemenizi sağlayacak, uykudan öğrendiğiniz önemli şeyler...
Yabancı kelimeler
Yapılan çalışma kapsamında, anadili Almanca olanlar Hollandaca öğrenmeye başladılar. Alman öğrencilere uyurken bazı Hollandaca kelimeler dinletildi. Uyurken ses dinlemeyenlerle dinleyenlerin, kelimelerin anlamlarını anlama konusundaki yetenekleri kıyaslandı ve uyurken sesleri dinleyenlerin daha iyi oldukları görüldü.
Bir başka çalışmada, uyurken kelime dinletilenler ile yürürken dinletilenlerin kabiliyetleri kıyaslandı ve yürüyenlerin uyuyanlar kadar iyi olmadıkları görüldü. Peki ama neden?
Beynimizin aktiviteleri gece boyunca yavaşlar. Bu yavaş çalışma dönemlerinde, beynimiz, kısa süreli anıları geçici depolama alanından uzun süreli kayıt yeri olan prefrontal kortekse taşır.
Araştırmacılar, Alman gönüllülerin beyin aktivitelerini EEG ile incelediklerinde, yabancı kelimeleri gece boyunca dinleyenlerin daha fazla yavaş dalga beyin aktivitesi içinde olduklarını gözlemledi. Daha fazla yavaş dalga, yeni kelimelerin tercümelerinin daha iyi hatırlanması sonucunu doğurduğunu gösteriyor.
Müzikal yetenekler
Araştırma bulguları sadece kelimelerin sesleriyle sınırlı değil. Araştırmada, bir grup insan video oyunu Guitar Hero'daki tekniği kullanarak gitar melodileri çalmayı öğrendi.
Çalışmaya katılan gönüllüler uykuya daldılar. Bir kısım gönüllüye yeni öğrendikleri melodiler, uyku esnasında dinletildi. Uyandıklarında aynı melodiyi hemen çalabildikleri görüldü. Onlar bunu yaparken hiç hatırlamadıkları halde, melodiyi uyku esnasında dinlemeyenlere göre daha iyi çaldılar.
Önemli bilgiler ve anılar
Bizler, özellikle tarih ve açıklamalar gibi önemsiz gördüğümüz bilgileri bir miktar unuturuz. Beynimiz, önemli bilgiler ve önemsiz bilgiler arasındaki farkı ayırt eden özel bir etiketleme sistemi kullanır. Beynin bu "önemli" diye etiketledikleri, doğrudan uzun süreli hafıza sabit diskine gönderilir. "Önemsiz" anılar ise kısa süreli hafızada bekleyip yeni bilgiler gelince silinir.
Bilim insanları, hafıza ile ilişkili ses dinleyen insanların, önemsiz bir bilgi de olsa bellekte tutmada daha başarılı olduklarını tespit etti.
Yapılan çalışmada ilk olarak, bir grup gönüllü, bilgisayar ekranının belli yerlerine işaretler yerleştirdi. Bilgisayar, her nesnenin yerine göre özel bir ses çıkarmaya programlandı. Kedi işaretine gelince miyavlama sesi, zil işaretine gelince zil sesi çalacak şekilde...
Gönüllülerin bir kısmı uykuya daldı. Araştırmacılar, gönüllülere işaretlerin seslerini dinletti. Sesleri dinleyen insanlar nesnelerin yerlerini hatırlamakta daha iyiydiler. Ayrıca sesin çoklu hafızayı tetiklediği de tespit edildi.
Aynı şekilde sesler yerine kokular da benzer etkiyi gösteriyor. 2007 yılında yapılan bir çalışmada, bir şeyi öğrenirken gül koklayanların aynı kokuyu uykuda aldıklarında öğrendikleri şeyi daha iyi hatırladıklarını ortaya çıkardı.
