Uzmanından Yaşlılar Için Beslenme Önerileri

Amasya Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Bölüm Başkanı Zehra İncedal, Türkiye’de 65 yaş ve üzeri yaşlı nüfusun önemli bir bölümünün yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı hastalıklar taşıdığını söyledi. İncedal, bu yaş grubunda görülen şişmanlık, diyabet, kalp-damar hastalıkları ile osteoporoz, felç, iskelet ve kas sistemi rahatsızlıklarının sağlıksız beslenmeden kaynaklandığını vurguladı.

Sağlıklı yaşlılık için sağlıklı beslenme önerileri yapan İncedal, dünya üzerinde gelişmiş ülkeler de daha yaşlı nüfusunda sürekli arttığını belirtti. Bu artışın en önemli nedenleri arasında, doğurganlık hızlarında ve ölüm hızlarındaki azalma gösterildiğini vurgulayan İncedal, “Gelişen teknoloji ile birlikte, hastalıkların tanı ve tedavisindeki ilerlemelerin de insan ömrünün uzamasını sağlamaktadır. Yaşlılık döneminde yeterli ve dengeli beslenme çok önemlidir. Sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi, yaşam süresinin ve kalitesinin arttırılmasında önem taşımaktadır.” dedi.

Yaşlılıkta sağlıklı beslenmede dikkat edilmesi gereken hususlara da değinen İncedal, şunları söyledi: “İnsan yaşamı için elzem olan besin öğeleri farklı besinlerde değişik miktarlarda bulunur. Bu besin öğeleri karbonhidrat, protein, yağlar, vitaminler, mineraller, posa ve sudur. Vücudun gereksinme duyduğu tüm bu besin öğelerini tek başına sağlayan mucize bir besin yoktur. Bütün besinlerden vücudun ihtiyacı olan oranda almak gereklidir. Besin çeşitliğini sağlamada süt ve süt ürünleri grubundan, et grubundan, taze sebze-meyvelerden ve ekmek-tahıl gurubu besinlerden her öğünde mutlaka almak gereklidir.”

“YAŞLILARDA ÖĞÜN ATLAMASI YETERSİZ BESLENMEYE SEBEP OLUR”

Bireyler yaşlandıkça, gençlik yıllarına göre daha az enerji harcadığını vurgulayan İncedal, şöyle devam etti: “Bunun sonucunda metabolik hız ve kemik mineral yoğunluğu da azalır. Yaşlanma ile oluşan enerji harcamasındaki azalma, enerji tüketimindeki azalma ile dengelenerek, ideal vücut ağırlığı sürdürülmeli ve vücut yağının artması önlenmelidir. Şişmanlık beraberinde kalp-damar hastalıkları, şeker hastalığı, kanser gibi hastalıklara da zemin hazırlar. Yaşlılarda ağırlık kaybı ve kazanımına dikkat edilmelidir. Bu değişikliklerin zamanında fark edilebilmesi için, haftalık olarak vücut ağırlığı izlenmelidir.
Son altı aylık zaman diliminde 4,5–5 kilo istem dışı ağırlık kaybı veya kazanımı kötü beslenmenin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir ve nedenleri araştırılmalıdır."

Yaşlanma ile bağışıklık sistem fonksiyonlarında ilerleyen bir azalma oluştuğuna dikkat çeken İncedal, "Bunun neticesinde de yaşlılarda besin zehirlenmelerine ve enfeksiyon hastalıklarına sık rastlanmaktadır. Bir diğer sorun da yaşlılarda gözün odaklanma yeteneğinin azalmasına bağlı olarak besin alış verişi yaparken veya besinleri hazırlarken bozuk, çürük kısımların görülme şansını azaltır. Vitaminler ve mineraller yönünden zengin olan sebze ve meyvelerin bol ve çeşitli tüketilmesinin kalp hastalıkları, bazı kanser türleri ve insüline bağlı olmayan şeker hastalığından korunmada, hipertansiyonun önlenmesi ve kontrolünde, katarakt ve diğer bazı göz hastalıklarından korunmada etkili olduğu bilinmektedir. Tahıllar genellikle düşük yağlıdır ve kolesterol içermezler. Kepekli tüketildiklerinde B grubu vitaminler, E vitamini, özellikle demir, çinko, magnezyum ve fosfor olmak üzere birçok minerali içerirler. Ayrıca posa sağlarlar. Bu nedenle kepekli tahılların şişmanlık, şeker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, bazı kanser türleri ve konstipasyonun önlenmesinde rolü vardır." ifadelerini kullandı.

İncedal, yaşlılarda öğün atlamanın yetersiz beslenmeye sebep olacağını, kahvaltıda çay yerine süt, taze sıkılmış meyve suları veya bitki çayları tercih edilebileceğini ve reçel, yağ gibi sadece enerji içeriği yüksek besinler yerine az yağlı peynir, yumurta gibi proteinden, domates-salatalık gibi vitamin ve minerallerden zengin besinler yenilebileceğini sözlerine ekledi.