Uzmanlar İstanbul Türkçesini Değerlendirdi

Marmara Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen "İstanbul Türkçesi" konulu panel, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin ve Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Duman'ın katılımıyla gerçekleşti.

Marmara Belediyeler Birliğinin Eminönü'nde bulunan merkez binasında gerçekleştirilen panelin başkanlığını Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin'in yaptı. Panelde Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Duman, İstanbul Üniversitesi Dilbilim Bölümü Başkanı Prof. Dr. Hayati Develi ve Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Derman'ın anlatımlarıyla "İstanbul Türkçesi" birçok yönden masaya yatırıldı.

Panelin açılış konuşmasını yapan Marmara Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Züver Çetinkaya'nın ardından, kültür çeşitliliğinin çok olduğu toplumlarda dile çok fazla yabancı kelimenin girdiğini belirten Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Duman, "Azınlıkların Türkçe'ye katkılarının yanında biz Türklerin, Türkçe konuşan pek çok insanın da yabancı kelimeleri kullanmaya başlamalarıyla kendi dillerindeki fonetik yapıya uymayan kelimeleri rahatlıkla kullanabildiklerini görüyoruz. "Tiyatro" diyoruz, bu da Türkçe'nin ses düzenine uymuyor ama hiçbirimiz zorlanmadan bugün kullanıyoruz. Dolayısıyla bizim fonetik, ağız yapımızla Türkler olarak, biraz Anadolu'da değişmiş oluyor. Bu kültürel çeşitliliği yaşamamış toplumlardaki Türkçelerde, biraz kapalı kalmışlarsa, bu renkliliği, çeşitliliği göremiyor" şeklinde konuştu.

İstanbul Üniversitesi Dil Bölümü Başkanı Prof. Dr. Hayati Develi, "İstanbul Türkçesi derken neyi kastettiğimiz önemli. İstanbul Türkçesi derken kafamızda bir kavram kargaşası oluşuyor. Esas İstanbullular, yani birkaç kuşak İstanbul'da yaşayan, 50'lerdeki göçten önce İstanbul'da bulunmuş, İstanbul kültürünün sürdürücüsü olan insanlar eskiden böyle konuşmuyordu. İstanbul Türkçesi derken farklı bir konuşma tarzını, adabı muaşeret kurallarıyla beraber kastediyorlardı. Ama genelde biz, okuldaki hocalarımız İstanbul Türkçesi derken aslında İstanbul'da konuşulan Türkçe değil, standart Türkçeyi kastediyoruz" şeklinde konuştu.

Türkçe'yi çok iyi konuşan eğitimcilerden Marmara üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Derman ise, İstanbul Türkçesinin günümüzde artık konuşulmadığını belirterek, "Benim korkum Türkçenin çok sesliliğini kaybetmesi hususunda. 1900'lü yılların başlarında yaşayanlar, doğanlar İstanbul Türkçesini hakkıyla bilenlerdir. Bu yavaş yavaş azalmaya başlıyor. 1940'lu yıllarda Türkçe tamamen rayından çıkıyor. Harflerin telaffuzu kaybediliyor" dedi.

Programın ardından panelin katılımcılarıyla birlikte konuklar, toplu hatıra fotoğrafı çektirdi.