"Uzun Covid yüzünden toplumun çoğu risk altında"

Covid-19 geçiren kişilere ilişkin kaydedilen sağlık verileri üzerinden yapılan bilimsel çalışmalarda; Covid-19 geçiren kişilerin yüzde 10 ile yüzde 35’inde Uzun Covid belirtilerini ve bulgularını gördüklerini aktaran Uzm. Dr. Yıldıray Tanrıver “Özellikle Covid-19 hastalığı süresinde, hastanede yatan kişilerde bu oran çok daha fazla. Kadınlarda, sigara kullananlarda, ileri yaşlarda, kronik hastalığı olan bireylerde, kilolu ve obezitesi olan hastalarda daha fazla görülen ‘Uzun Covid’ toplumun büyük bir kesiminin risk altında olduğunu gösteriyor.” diyor.

COVID-19 TÜM DOKU, ORGAN VE SİSTEMLERİ ETKİLİYOR

Yapılan araştırmalara göre; Covid-19’un vücudun sadece bir bölgesini etkilemediğini, tüm doku, organ ve sistemleri etkileyen bir çoklu sistem hastalığı olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Tanrıver “Uzamış Covid’in en yaygın belirtileri; hayatı etkileyen yorgunluk, tükenmişlik, bitkinlik, fiziksel ve mental aktivite sonrası halsizlik, ateş, solunum güçlüğü, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı gibi solunum ve kalp damar ile ilgili rahatsızlıklardır.

Beyin sisi olarak da adlandırdığımız düşünmede güçlük ve odaklanamama, dikkati toplayamama, hafızada aksamalar ve baş ağrısı, uyku sorunları, ayağa kalkınca sersemlik, vücutta iğnelenme, karıncalanma, his farklılıkları, tat ve koku almada değişiklik ya da kayıp, depresyon ya da kaygı gibi nörolojik veya psikolojik belirtileri de bulunmaktadır. Ayrıca ishal ve karın ağrısı gibi sindirim sistemiyle ilgili kas, eklem ağrıları, deride döküntü, menstrüasyon döngüsünde farklılaşma gibi birçok belirti de görülebilmektedir” dedi.

UZUN COVID BELİRTİLERİ

Bazı kişilerde daha önce olmayan diyabet gibi hastalıkların ortaya çıkmasının da mümkün olabildiğini hatırlatan Uzm. Dr. Tanrıver ‘’Kan değerlerinde farklılık, akciğerlerde ve solunum fonksiyon testlerinde değişiklik, karaciğerde ve karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma, carotis arter yani şah damarı dahil olmak üzere damar duvarlarında kalınlaşma ve bozulmalar bulgu olarak karşımıza çıkabiliyor.’’

Uzamış Covid’in neden ve nasıl olduğuna dair çalışmaların halen devam ettiğini ve birçok faktörün rol oynadığından da bahseden Uzm. Dr. Tanrıver ‘’Herhangi bir enfeksiyon ya da travmaya karşılık vücut SIRS dediğimiz yangısal bir yanıt geliştirir. Yani bağışıklık sistemi aşırı aktive olur ve sadece enfeksiyon ya da travmaya karşı değil normal olan hücre ve dokulara da saldırabilir. Buna karşılık, vücut kendini korumaya almak üzere bu defa CARS dediğimiz bağışıklık sisteminin aktivasyonunu engelleyen sistem harekete geçmektedir. Bu iki sistemin zamanlaması ve şiddeti, hem Covid-19’un nasıl atlatılacağını hem de Covid-19 sonrası sürecin nasıl geçeceğini belirlemektedir” dedi.

COVID-19'UN BIRAKTIĞI HASAR İNCELENMELİ

Kişinin şu anki sağlık durumunun saptanması, risk faktörlerinin ortaya çıkarılması, kalp ve kalp damarları dahil vücuttaki tüm damarların incelenmesi, kalp ritminin değerlendirilmesi ve pıhtılaşmaya yönelik tetkiklerin yapılması ve kas ve iskelet sistemi dahil tüm organ ve sistemlerin gerekirse ileri teknoloji kullanılarak incelenmesini öneren Uzm. Dr. Yıldıray Tanrıver ‘’Covid-19 döneminde ertelediğiniz tüm kontrolleri yaptırarak, bağışıklık sisteminizin size uygun olarak çalışmasını sağlayın. Hücre içi de olmak üzere vitamin, mineral ve aminoasitlerin ölçülmesi, eksiklerin uygun durumda ve hekim kontrolünde damar yoluyla tamamlanması gerekiyor”

Uzm. Dr. Tanrıver; “Beslenmenin en uygun şekilde düzenlenmesi, hücre seviyesinde gıdalanmanın olması, stres yönetiminin yapılması, kaliteli bir uykunun sağlanması, kişiye özel egzersiz programının belirlenmesi, vücuttaki toksinlerin belirlenmesi ve atılması ana tedavi yaklaşımı olmalıdır” şeklinde özet bilgiler de verdi.