Van'daki ızgara planlı antik kenttin sırrı yeni bulunan kitabelerle çözülecek

NECMETTİN KARACA - Van'ın Erciş ilçesinde yaklaşık 270 hektar alanda bulunan ızgara planlı antik kent kalıntısında ortaya çıkarılan Aramice yazılmış 4 kitabeden tarihi kalıntılara ilişkin önemli bilgiler elde edilmesi bekleniyor.

İlçenin Yukarı Işıklı Mahallesi'ndeki Zernaki Tepe'de, yaklaşık 2,5 kilometre uzunluğu ve 1,5 kilometre genişliğiyle dikkati çeken ızgara planlı tarihi kent kalıntısında Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle kazı çalışmaları yürütülüyor.

Van Müze Müdürü Erol Uslu'nun başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu'nun bilimsel danışmanlığında yürütülen çalışmalarda, Part İmparatorluğu dönemine ait olduğu değerlendirilen 4 kitabe bulundu.

Koruma altına alınan Aramice yazılı kitabelerin çözümüyle, modern toplu konut anlayışının Doğu Anadolu'daki ilk örneği olduğu düşünülen kentin gizemli yapısına ilişkin önemli bilgiler elde edilmesi hedefleniyor.

- "Aramice yazı karakterlerinin ilk defa bu antik kentte kullanıldığını gördük"

Uslu, AA muhabirine, geçen yıl ara verilen kurtarma kazısı çalışmalarına yeniden başladıklarını söyledi.

Ortaya çıkarılan eserlerin kentin tarihi hakkında önemli ip uçları verdiğini belirten Uslu, kurtarma kazılarından antik kentin dış surlarına ilişkin daha önceki tahribatların giderildiğini ve surların bir kısmının ortaya çıkarıldığını aktardı.

Doğu sur cephesi önünde bir kapıya işaret edecek alanın bulunmadığını kaydeden Uslu, şu bilgileri verdi:

"Dış surların beden duvarına işlenmiş üzerinde Aramice yazılar bulunan dört yazıt bulundu. Bu yazıtların üzerinde bilimsel çalışmalar devam ediyor. Dönemsel olarak net bir bilgi sunabilmemiz için dört yazıtın çözümlenmesi, transkriptinin yapılması gerekiyor. İlk veriler bu yapının Part İmparatorluğu dönemine ait olduğu yönünde. Urartu sonrası Pers ve Partların bu bölgede hakimiyet kurduğuna ilişkin ciddi bir veri, bulgu olduğunu söylemek gerekir. Burada asıl amaç hem buranın tarihi, kültürel dokusunu ortaya çıkartmak hem de turizme kazandırılarak daha çok insanın buraya gelmesini sağlamak. Part İmparatorluğu dönemine ilişkin mimari kalıntı olarak Zernaki Tepe antik kentin dışında herhangi bir yapı bu güne kadar müze kayıtlarına geçmedi. Aramice diye tanımladığımız bu yazı karakterlerin ilk defa bu antik kentte kullanıldığını gördük."

- "İlk defa Aramice kitabeler Doğu Anadolu Bölgesinde bir mimari surun üzerinde bulundu"

Prof. Dr. Çavuşoğlu da kazıları kentin kuzey sur bölümünde yoğunlaştırdıklarını ve burada da önemli gördükleri dört kitabeyle karşılaştıklarını ifade etti.

Kitabelerin çözümü için uzman ekibin çalışmalarının devam ettiğini belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Part İmparatorluğu döneminin kitabeleri olarak gözükmekte ancak çözümlenmesi bize çok daha net şeyler söyleyecek. Karbon analizleriyle net tarih vermemizi sağlayacak. Aramice kitabeler, Anadolu arkeolojisi açısından çok önemli. İlk defa Aramice kitabeler Doğu Anadolu Bölgesinde bir mimari surun üzerinde bulundu. Bir diğer önemli husus burasının ızgara planlı olması. Kabaca hesap yaptığımız zaman 7 bin ile 14 bin kişinin sadece bu tepenin üzerinde yaşadığını bize gösteriyor. Arkeoloji açısından çok önemli."