Varikosel ile ilgili en çok merak edilen soruların cevapları….
Op. Dr. Murat Çeltik Varikosel ile ilgili en çok merak edilen soruların cevaplarını bu hafta sizler için verdi
1. Varikosel nedir?
Testis çevresindeki toplardamarların genişlemesi durumuna verilen isimdir. Bacaklarda görülen varis ve makatta görülen hemoroidde aynı şekilde toplardamarlarda anormal genişleme durumudur. Bacaklardaki varis sürekli ayakta kalmak zorunda kalanlarda sık görülürken, hemoroid özellikle kabızlık sorunu çekenlerde görülür. Varikoselin ise kişide ortaya çıkmasına yolaçan bir sebep yoktur. Kişinin damar yapısı sebebiyle ortaya çıkmaktadır.
2. Varikosel nasıl bir hastalıktır?
Varikosel hastalığı , erkek kısırlığının tedavi edilebilir en sık sebebidir. Varikosel ölümcül bir hastalıktır değildir, sadece erkek kısırlığına yolaçabilen testis çevresi toplardamarların genişlemesiyle kendini gösteren bir hastalıktır. Varikosel çeşitli mekanizmalarla sperm sayı ve hareketini azaltıp çocuk olmasını engeller ve bu şekilde erkek kaynaklı kısırlığa sebep olur.
3. Her varikoseli olan hasta ameliyat olmak zorunda mıdır?
Varikosel tanısı konulan hastalara mutlaka 2 adet sperm tahlili yapılması gerekir. Sperm sayı ve hareketi düşük veya sınır değerlerde ise operasyon yapılmalıdır. Eğer hasta sperm veremeyecek yaşta ise varikosel operasyonu yine yapılmalıdır. Sperm sayısı normal olan hastalarda 6 ay aralarla sperm sayımı yapılmalıdır, sperm sayı ve hareketi normal değerlerin altına düşerse operasyon yapılmalıdır. Her varikoseli olan kişi ameliyat olmak zorunda değildir, sperm sayısı normal değerlerin altında ise ameliyat yapılmalıdır.
4. Varikosel ameliyat edilmediğinde mutlaka kısırlığa sebep olur mu?
Varikosel hastalığı tanısı konulan hastalar ameliyat olmadıklarında mutlaka kısırlık ortaya çıkmaz. Hastada varikosel tespit edildikten sonra öncelikle sperm tahlili yapılmalıdır. Sperm tahlili sonrası değerler düşükse ve ameliyat yapılmaz ise değerler daha da düşerek hamilelik olmasını sağlayacak değerlerin altına düşerek kısırlığa yolaçabilir. Sperm sayı ve hareketi normal olan hastaların ameliyat olmasına gerek yoktur, ameliyat olmaması mutlaka kısırlığa yol açmaz fakat zamanla sperm sayısı azalabilir. Bu sebeple 6 ay aralarla sperm tahlili yapılarak sperm sayı ve hareketinde azalma olup olmadığı yakından takip edilmelidir.
5. Varikosel ameliyatı hangi durumlarda yapılmalıdır?
Varikosel ameliyatı yapılması için 2 sebep vardır , bunlardan birincisi ve en önemlisi sperm sayı ve hareketinin düşüklüğüne bağlı çocuk olmaması durumudur. İkinci sebep ise varikosele bağlı testislerde ağrıdır. Eğer hastada gündelik yaşantısını etkileyecek kadar ağrı varsa ve bu ağrı ilaçlarla geçmiyorsa ameliyat yapılabilir.
6. Varikosel kendiliğinden düzelir mi? Varikosel cerrahi olarak tedavi edilmediği müddetçe kendiliğinden düzelmez. Varikosel testis çevresindeki toplardamarlarda genişleme olma durumudur, damarlardaki genişleme gittikçe artıp varikosel en şiddetli durumuna gelebilirken, tedavi uygulanmadığında kendiliğinden düzelme ihtimali yoktur. Varikosel hastalığı olan aynı zamanda çocuğu olan ve yeni çocuk isteği olmayan hastalarda varikosel hastalığının tedavi edilmesinin bir anlamı yoktur.
7. Mikrocerrahi varikosel ameliyatı ne kadar sürer?
Varikosel ameliyatının en etkin tedavi yöntemi mikrocerrahi varikosel ameliyatıdır(varikoselektomi). Eğer ameliyat iki taraflı olursa 1.5- 2 saat civarı sürerken, tek taraflı varikosel ameliyatı yaklaşık 45 dakika sürer.
8. Mikrocerrahi varikosel ameliyatı sonrası cinsel ilişki ne zaman yapılabilir?
Varikosel ameliyatı sonrası 15 gün geçtikten sonra cinsel ilişkiye girilebilir. Ameliyat sırasında kasık bölgesinde ingunal kanal açıldığı için dokular iyileşmeden yapılacak zorlayıcı hareketler fıtık oluşumuna zemin oluşturabilir. Cinsel aktivite sırasında da zorlayıcı hareketler olabileceği için en az 15 gün cinsel aktiviteden uzak durmak gerekir.
9.Varikosel ameliyatı sonrası ne kadar süre hastanede yatmak gerekir?
Mikrocerrahi varikosel ameliyatı sonrası hastalar hastanede 1 gün kalırlar. Ameliyat genel anestezi veya belden aşağısını uyuşturma (spinal veya epidural anestezi) ile yapılır. Ameliyat sonrası oluşan ağrının kontrolü ve ilk 24 saatte hastanın gözlenerek kanama gibi herhangi bir komplikasyonun erken tespiti açısından da hastanede 1 gün kalınması faydalı olmaktadır.
10. Varikosel ameliyatı sonrası ne zaman spor yapılabilir?
Varikosel operasyonu kasık bölgesinde kaslardan oluşan inguinal kanalın açılması ile gerçekleştirilir. Ameliyat sonrası erken dönemde spor yapmak hastaada ağrı yapabileceği gibi,ameliyat bölgesinde dikişlerle kapatılmış kaslarda yırtık gelişip fıtık oluşumuna sebep olabilir. Bu sebeple ameliyat sonrası 1 ay boyunca zorlayıcı spor yapılamaması uygun olacaktır. Ameliyattan sonra 1 ay geçtiğinde de başlangıçta kontrollü hareketler yaparak spora başlanması en uygun olacaktır.
11. Varikosel ameliyatı sonrası ne zaman banyo yapılabilir?
Varikosel ameliyatı sonrası yara bölgesinin ıslanmasını engelleyici tegaderm türü bir malzeme ile kapatılması erken dönemde banyo yapılabilmesine imkan verebilir. Yara açık halde banyo 5-6 gün sonra daha uygun olacaktır.
12. Sperm tahlilinde hiç sperm olmayan varikosel hastaları ameliyat olmalı mıdır?
Bununla ilgili bir çok çalışma yapılmıştır. Eğer hastada ileri düzeyde varikosel var ise bu durumlarda ameliyattan faydalanma ihtimali oldukça yüksektir. Azoospermik hastalarda ileri düzey (grade 2 ve 3 düzeyinde) varikosel varlığında cerrahi yapılabilir. Bu hastalarda ameliyat sonrası bir çok vakada sperm tahlilinde sperm görüldüğü ve hatta normal yolla hamilelik sağlanan vakalar olduğu tespit edilmiştir.
SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN muratceltik@mynet.com
Facebook: Murat Çeltik
