Verbis nedir ve ne gibi sorumluluklar getirmektedir?

HIDIR DAŞTAN -

24.03.2016 tarihinde kabul edilen, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 16. Maddesinde adı geçen “Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi (VERBİS)” kayıt sistemine ait yönetmelik 30.12.2017 tarihli ve 30286 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tüm veri sorumlularının Veri Sorumluları Siciline kaydolmaları gerekmektedir. Kamuya açık bu sistemi her vatandaş görebilir. Adalet Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan kurum Bağımsız Denetim Kurumu niteliğinde faaliyet gösterip kişisel verilerle alakalı olarak tek yetkili kılınmıştır. Kanun; hepimizin günlük hayatında farklı sistemler aracılığıyla bir şekilde toplanmakta olan kişisel verilerimizin kullanımına yasal bir standart getirip, verilerimiz üzerinde bize kontrol hakkı vererek meşru olmayan amaçlarla kullanılmasını engellemeyi amaçlıyor.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 16. maddesine göre ve Veri Sorumluları Sicili Hakkında Yönetmeliği’ne göre Kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişiler, veri işlemeye başlamadan önce VERBİS’e kayıt yaparken aşağıdaki bilgileri girmek zorundadırlar;

a) Veri sorumlusu ve varsa temsilcisinin kimlik ve adres bilgileri.
b) Kişisel verilerin hangi amaçla işleneceği.
c) Veri konusu kişi grubu ve grupları ile bu kişilere ait veri kategorileri hakkındaki açıklamalar.
ç) Kişisel verilerin aktarılabileceği alıcı veya alıcı grupları.
d) Yabancı ülkelere aktarımı öngörülen kişisel veriler.
e) Kişisel veri güvenliğine ilişkin alınan tedbirler.
f) Kişisel verilerin işlendikleri amaç için gerekli olan azami süre.

Ayrıca verilen bu bilgilerde meydana gelen değişiklikler sicilin güncelliği bakımından derhâl Başkanlığa bildirilir.

Kanunda Kurula, sicile kayıt zorunluluğuna istisna getirme yetkisi verilmiştir. Yıllık çalışan sayısı ve yıllık mali bilanço toplamına göre kurumların sisteme kaydolmaları için belirlenen tarih aralıkları:

• Yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan veri sorumluları ile yurtdışında yerleşik tüm veri sorumluları 01.10.2018 - 30.09.2019

• Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olmakla birlikte ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan veri sorumluları 01.01.2019 - 31.03.2020

• Kamu kurum ve kuruluşu veri sorumluları 01.04.2019 - 30.06.2020

Özel şirketlere tanınan bir yıllık erteleme nedeniyle son kayıt tarihi 30 Eylül 2019’dur.

6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanun’un Kabahatler başlıklı 18.maddesine göre Veri Sorumluları Siciline kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket edenler 20.000 TL’den 1.000.000 TL’ye kadar idari para cezası ile cezalandırılabilecekler. Yaptırımlar sadece maddi cezalarla sınırlı kalmayıp TCK 138-2 ye göre de hapis cezası bulunmaktadır. (Kişisel verileri yok etmeme suçunun konusu Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken bir veri ise, verilecek ceza bir kat arttırılır. Yani, suçun cezası 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası olur (TCK md. 138/2).