Vergi kaçağına önlem

ANKARA (ANKA) - Kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı fiyattan mal-hizmet alım satımları yoluyla, vergi matrahlarını düşük göstermeleri nedeniyle yaşanan vergi kayıplarının önüne geçilecek.

Gelir İdaresi Başkanlığı, yeni Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı" olarak tanımlanan söz konusu işlemler hakkındaki hükümlerinin uygulama esaslarına ilişkin yeniden düzenlediği Bakanlar Kurulu Kararı Taslağı'nı görüş ve öneriler için kamuoyunun bilgisine sundu.
Geçen yıl çıkarılan yeni Kurumlar Vergisi Yasası'na göre, kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılıyor. "Mal veya hizmet alım ya da satımı" kapsamına alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren tüm işlemler giriyor.

GİB tarafından hazırlanan kararname taslağı, söz konusu maddenin uygulama esaslarını düzenliyor. Türkiye'deki tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumların tamamı bu düzenlemenin kapsamı içinde yer alıyor. Düzenlemeyle, ilişkili kişilerle mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan gerçek kişi ve kurumların gelirlerinin tam ve doğru olarak beyan edilmesini sağlamak ve transfer fiyatlandırması yoluyla vergi matrahının aşındırılmasına engel olmak amaçlanıyor.

-İLİŞKİLİ KİŞİ TANIMI
Kurumlar Vergisi kapsamında, kurumların kendi ortakları, kendileri veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar, "ilgili kişi" tanımına giriyor. Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır.
Gelir Vergisi Kanunu kapsamında ise, teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler bu kapsama giriyor.

-EMSALLERE UYGUN FİYAT
Düzenleme uyarınca, mükellefler, ilişkili kişilerle yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satımında emsallere uygunluk ilkesiyle tutarlı fiyat veya bedel uyguladıklarını göstermek zorunda olacaklar.
Bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatı, mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilecek.
2006 gelirlerinin beyanı ve vergilendirme işlemlerine uygulanacak olan kararnamenin 1 Ocak 2007'den geçerli olması öngörülüyor.