Veteninerler vatandaşları uyardı
ANKARA (İHA) - Önümüzdeki hafta kutlanacak olan Kurban Bayramı öncesi Türk Veteriner Hekimleri Birliği, kurban kesimi ile ilgili vatandaşlara uyarıda bulundu. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı Dr. Mustafa Altuntaş, " Kurbanlık olarak alınan hayvanların kesim işlemlerinin asgari teknik ve hijyenik koşullara sahip mezbahalarda tekniğe uygun olarak yapılması ve etlerin veteriner hekim kontrollerinden geçirilmesi en uygun yoldur" dedi.
Altuntaş, düzenlediği basın toplantısında kurban alımında ve kesilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında bilgi verdi. Kurbanın dini bir vecibe olması yanında sosyal, ekonomik ve halk sağlığı yönüyle geniş boyutları olan bir hadise olduğunu söyleyen Altuntaş, "Sağlıklı et tüketimi; sağlıklı hayvanların hijyenik koşullarda kesilmesi, elde edilen etlerin hijyenik ortamlarda hazırlanması ve tüketime sunulmasıyla elde edilir" dedi. Kurban alırken dikkat edilmesi gereken hususlara dikkat çeken Altuntaş, satın alınacak hayvanların sağlıklı olması gerektiğini vurguladı. Vatandaşların bu konuda yanılmamaları için uyarıda bulunan Altuntaş, kurbanlıkların veteriner hekim kontrolleri olan noktalardan alınmasını istedi.
Veteriner hekim kontrol noktalarının olmadığı halk pazarlarında dikkat edilmesi gereken hususları da anlatan Altuntaş şunları söyledi:
"Büyükbaş hayvanlarda kulak küpesinin olmasına, pasaportunun bulunmasına dikkat edilmeli, ilk başta kasaplık hayvanların dış görünüşlerine bakılması gerekmektedir. Bu sırada hayvanların genel durumları, besi performansı, hastalık belirtileri ve anormallikler gözlenebilir. Kurbanlık alımında hayvanlardaki davranış, yürüyüş, yapı. şekil, solunum anormallikleri, duruş bozuklukları, anormal renk, koku ve yine önemli yapısal değişiklikler, eklemlerde şişkinlik, göbek şişkinlikleri, çene altında şişlik, şişmiş karın, doğal vücut deliklerinden anormal akıntılar, büyümüş ve duyarlı meme dokusu gibi belirtiler dikkate alınmalıdır"
Satın alınan sağlıklı kurbanlara kesim gününe kadar iyi bakım ve davranış ile iyi barınak koşullarının sağlanması gerektiğini belirten Altuntaş, hayvanların kesim öncesinde sakin bırakılmaları, yorulmamaları ve kötü davranışlardan kaçınılması gerektiğini söyledi. Hayvanlara kesimden önceki 12 saat süresince yem verilmemesi gerektiğini belirten Altuntaş, bu süre zarfında hayvanlara içebildikleri kadar su verilmesi gerektiğini ifade etti. Altuntaş, "Çünkü kasaplık hayvanların işkembelerinin dolu olarak kesilmesi ile iç organların çıkartılması aşamasında dolgun işkembe ve bağırsakların parçalanması sonucu karkasın mikroplarla bulaşmasına neden olunabilir" dedi.
'KURBAN KESİMİ NASIL OLMALI?' Altuntaş, kurbanlık hayvanların kesim işlemlerinin asgari teknik ve hijyenik koşullara sahip mezbahalarda tekniğine uygun olarak yapılması ve etlerin veteriner hekim kontrollerinden geçirilmesinin en uygun yol olduğunu söyledi. Altuntaş, et ve et ürünlerinin neden olduğu gıda zehirlenmesi olaylarının yaklaşık yüzde 10'unun kesim öncesi hayvanların hasta olmalarından ileri geldiğini, diğer yüzde 90'ınınsa kesim sonrası işlemler sırasında kaynaklandığını söyledi. Hayvanlara uygulanacak kesim yöntemleri ve kesim sırasında kullanılan alet ve ekipmanlar ile kesimi yapan kişilerin bu konuda yeteri beceriye sahip olması gerektiğini vurgulayan Altuntaş, kesim işleminden sonra kanın iyi akıtılması gerektiğine dikkat çekti. Altuntaş, "Kanın, mikroorganizmalar için iyi bir üreme ortamı olması etin çabuk bozulması ve muhafaza süresinin kısalmasına neden olacaktır. Bu nedenle hayvanların kanlarının akıtılması için yeterli süre bekletilmelidir" diye konuştu.
Mezbaha şartlarının uygulanmadığı kırsal alanlarda ise kesimin ehil kasaplar tarafından yapılması gerektiğini söyleyen Altuntaş, hayvanın kesilmesinden hemen sonra askıya alınması ve kanın yeterince akıtılması, akan kanın ise bir çukurda toplanması yada mümkünse kanalizasyon giderine gönderilmesinin sağlanması gerektiğini belirtti. Altuntaş, "Kanın iyi akıtılmasından sonra büyükbaş ve küçükbaş hayvanların ayakları ve kafaları ayrılmalı, baş ayrıldıktan sonra kesim yerinin tüy, kıl ve diğer kirleticilere bulaşması önlenmelidir. Baş, ayrıca yenmesi uygun olmayan kulak, deri ve varsa boynuzları uzaklaştırıldıktan sonra temiz suyla yıkanmalı ve yerle temas etmeden temiz bir yere alınmalıdır" diye konuştu.
Derinin yüzülmesi işlemine de değinen Altuntaş, "Deri yüzülürken önce deri üzerinde yapılması gerekli olan kesitler yapılır ve küt ağızlı bir bıçakla yüzüm işlemi yukarıdan aşağıya doğru yapılmalıdır. Bu işlem sırasında olabildiğince etin elle ve bıçakla bulaşmasından kaçınılmalıdır" diye konuştu.
Kesimden sonra hayvanın iç organlarının mümkün olduğunca kısa sürede çıkarılması gerektiğine işaret eden Altuntaş, çıkarılan organların içerikleri ile yenilemeyen kısımların uygun poşetlere alınarak ağızlarının iyice bağlandıktan sonra kısa sürede yerleşim yerlerinden uzaklaştırılması gerektiğini söyledi. Altuntaş, "Bu işlemler mümkün değilse, derin kazılan çukurlar içerisine toplandıktan sonra üzerlerine sönmemiş kireç döküldükten sonra iyice kapatılarak, köpek ve diğer hayvanların bunlara ulaşıp, ortaya çıkarılması önlenmelidir" dedi. Kesimden sonra hayvanların etlerinde yada iç organlarında şüpheli bir durum söz konusu olduğunda en yakın veteriner hekime başvurulması söyleyen Altuntaş, "Unutulmamalıdır ki, sizler için önemli olmayan küçük ayrıntılar, uzmanlar i'fcresince yem verilmemesi gerektiğçin önemli ip uçları olabilir. Bu nedenle bu gibi durumlarda mümkünse hayvanın eti, hiçbir doku tüketilmeden veteriner hekime gösterilmelidir" dedi.
Kesilmiş olan kasaplık hayvanların gövde etlerinin en kısa sürede 4 derecede 24 saat muhafazaya alınarak merkezi ısısının düşürülmesi gerektiğini kaydeden Altuntaş, "Bu şekilde parçalanan etler daha sonra parçalanarak soğukta muhafaza edilmelidir. Kesildikten sonra bekletilmeyen karkaslarda kasların ete dönüşümü uygun olmadığından et kalitesinin düşmesine bağlı olarak lezzet ve çiğnenebilme özelliği de oluşmaz" dedi. Yerel yönetimlere çağrıda bulunan Altuntaş, "Kurbanlık hayvanların sağlıklı hayvanlardan seçilmesi gerektiği gibi bu hayvanların kesimlerinin veteriner hekim kontrollerinin yapıldığı asgari hijyenik ve teknik şartlara sahip mezbahalarda yada yerde yapılması en uygun yol olacaktır. Yerel yönetimleri bu imkanı hazırlamaları gerek kamu hizmeti gerekse gıda güvenliği, halk sağlığı ve çevrenin korunması açısından en önemli hizmetlerden birisi olacaktır" dedi.
Altuntaş, hayvanların iç organlarının çevreye atılması durumunda bu organlarda bulunan parazitlerin köpek kuş gibi hayvanlar vasıtasıyla sebzelerden insana bulaşacağını ve bunun insan vücudunda kist riskini artırdığını sözlerine ekledi.
