Vizesiz AB bileti Atina'nın elinde

Türkiye’nin mayıs ayında kabul ettiği anlaşma Yunanistan’ın vetosu nedeniyle onaylanamıyor

Vize muafiyeti konusunda adım atması için Avrupa Birliği’ni (AB) her platformda sıkıştıran Türkiye, üzerine düşeni yapmasına karşın Brüksel’den beklediğini bir türlü alamıyor.

AB Komisyonu ile Türkiye arasında vize alanında ön şart olarak gösterilen geri kabul anlaşmasında uzlaşıya varılalı 6 ay oldu. Belge, üye ülkelerin onayı için AB içişleri ve adalet bakanlarının önünde bekliyor. Onay sürecini yavaşlatan ülke ise Türkiye’den topraklarına geçen kaçak göçmenleri sürekli olarak Ankara aleyhine kullanan Yunanistan.

AB, vize alanında kolaylaştırma ya da muafiyet sağlamak için ilgili ülkeden öncelikle geri kabul anlaşmasını imzalamasını istiyor. Bu anlaşma, AB topraklarına giriş yapan kaçak göçmenlerin geldikleri ülkeye gönderilmesini sağlıyor. Kaçak göç konusunda transit ülke konumunda bulunan ve AB’nin dış sınırında yer alan Türkiye, bu anlaşmayı imzalamayı uzunca bir süre reddetse de mayıs ayında Komisyon’la uzlaşıya varıldı.

Yunanistan altı aydır oyalıyor
Türkiye’yle üye ülkeler adına müzakare eden Komisyon’a göre varılan anlaşma AB’nin beklentilerini karşılar nitelikte. Yunanistan ise aynı görüşte değil ve sınırlarla ilgili bazı teknik ifadelerden duyduğu rahatsızlık nedeniyle belgeye henüz yeşil ışık yakmadı. Atina’nın da onay vermesi durumunda geri kabul anlaşmasının devreye girmesinin önünde bir engel kalmayacak. Bu anlaşmanın yürürlüğe girmesi ise AB’yi vize kolaylığı getirme konusunda adım atmak durumunda bırakacak. Türkiye’nin vize konusundaki nihai beklentisi muafiyet. Ancak sürecin ne kadar hızlı ilerleyeceğini ve muafiyet aşamasına ne zaman varılacağını kestirmek şu aşamada mümkün gözükmüyor.

Sırbistan’da süreç 1 yıl sürdü
Batı Balkanlarla 2008’de yürürlü’ğe giren anlaşmalar çerçevesinde Makedonya, Karabağ ve Sırbistan 2009 sonunda, Bosna - Hersek ve Arnavutluk ise dün vize muafiyetine kavuştu. Geri kabul anlaşmasının onaylanmasının ardından izlenecek yöntem henüz tam netleşmemekle birlikte ilk aşamada AB’nin, vize başvurularının yapılması ve vizelerin verilmesi konusunda kolaylık sağlaması öngörülüyor. İş- adamları, bilimadamları ve gazetecilerin bu kolaylıklardan yararlanacak ilk kesimleri oluşturması bekleniyor. Her ne kadar bu anlaşmayla birlikte kısa vadede vize muafiyeti gündeme gelmeyecek olsa da hedefe giden yolun önemli virajlarından biri dönülmüş olacak. Vize muafiyeti AB’ye 90 güne kadar vizesiz girme hakkı tanıyor. Ancak çalışma, iş kurma ya da yerleşme hakkı vermiyor.

Pakistan ve İran’la anlaşma

Türkiye, kaçak göçmenlerin geldikleri kaynak ülkelerle de temaslarını sürdürüyor. Bu yıl içinde Pakistan’la bu alandaki müzakereleri tamamlayan Türkiye’nin Azerbaycan, Bangladeş, Belarus, Bosna - Hersek, Makedonya, Gürcistan, Lübnan, Libya, Moldova, Özbekistan ve Rusya’yla görüşmeleri devam ediyor. Bu ülkelerle de Türkiye ve AB arasında imzalanan geri kabul anlaşmasına benzer anlaşmalar yapılması öngörülüyor.

Balkanlar isyanı

Türkiye’nin vize konusunda ısrarcı ve kararlı bir politika izlemesinin ardında Avrupa Birliği’nin henüz aday konumunda bile olmayan Batı Balkan ülkelerinin vatandaşlarına vize muafiyeti tanıması yatıyor. Ankara, Kosova dışındaki tüm Batı Balkan ülkelerine bu hakkın tanınmasına itiraz etmemekle birlikte kendisi için de aynı uygulamanın devreye sokulmasını istiyor. Müzakere sürecinde olup da vize muafiyetine sahip olmayan tek ülke Türkiye. AB vize kolaylığı sağlamak için başından bu yana sınırların etkin kontrolü, biyometrik pasaporta geçiş ve AB’yle geri kabul anlaşmasının imzalanmasını şart koşuyor. Türkiye’ye yönelik uygulamayı şu anda bile kabul edilemez bulan Dışişleri, geri kabul anlaşmasının da imzalanmasının ardından AB’nin bahanesinin kalmayacağına dikkat çekiyor.

Dipnot
Vize muafiyeti, AB’ye 90 güne kadar vizesiz girme hakkı tanıyor. Ancak çalışma, iş kurma ya da yerleşme hakkı vermiyor.(Milliyet)