Yabancıların Ilgisi "ehram" Geleneğini Canlandırdı

ABDULKADİR NİŞANCI - Bayburt'ta genç kızların çeyiz sandıklarını süsleyen ancak giyim alışkanlıklarının değişmesiyle unutulmaya yüz tutan "ehram", İstanbul Kapalı Çarşı'da ve Amerika'da ilgi görmesi üzerine yeniden canlandı. Bayburt ve yöresinde kadınların örtünmek amacıyla koyun yününden el emeğiyle dokunan ehram, günümüzde yaşamın bir çok unsuru gibi giyim alışkanlıklarının da değişmesiyle adeta unutulmaya yüz tuttu. Son yıllarda günümüz giyim alışkanlıklarına göre yeniden tasarlanarak ceket, yelek, pantolon, kravat gibi giysilerin yanı sıra aksesuarlarda da kullanılan ehram, yurt dışında yaşayan Bayburtlular aracılığıyla Avrupa ülkelerinde de tanınmaya başladı. Son olarak siparişle Amerika'ya gönderilen, İstanbul Kapalı Çarşı'da alıcı bulan ehram geleneği, böylelikle yeniden gün yüzüne çıktı. Kentte 12 yaşında öğrendiği ehram dokumacılığını bugüne kadar sürdüren 47 yaşındaki Sevim Ataner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ehramın geçmiş yıllarda altın değerinde olduğunu belirterek, "Evlenen kızlarımıza düğünde altın takanlara hediye edilmesi için düğün bohçasına ehram konurdu" dedi. Ataner, ehramlı bir kişinin genç, yaşlı, evli ya da bekar olup olmadığının rahatlıkla ayırt edilebildiğini de ifade ederek, "Ehramda farklı renkler kullanılır. Genç kızlar beyaz nakışlı ehramla örtünürdü. Gelinlerimiz kuşgözü sandal dediğimiz ehram kullanırdı. Gelin kız oradan ayırt edilirdi. Orta yaşlılarımız sütlü kahve dediğimiz renkte, yaşlılarımız ise siyah ve koyu mor ehram kullanırdı" diye konuştu. Geçmiş yıllarda hemen hemen her evde dokuma tezgahı olduğunu ve ehram dokunduğunu anlatan Ataner, şunları söyledi: "80'li yıllardan sonra yeni nesil ehram kullanmayınca dokumacılık da azalmaya başladı. Örneğin Zahit Mahallesinde 3, Şingah Mahallesinde 5 tezgah kalmıştı. Ehramın son yıllarda il dışı ve yurt dışından ilgi görmesi üzerine yeniden evlerde tezgahlar kurulmaya başlandı. Örneğin benim çevremde 4-5 tezgah kuruldu ve ehram yeniden canlanmaya başladı. Fazla sipariş aldığım zaman çevremde yeniden tezgah kuran komşularımla paylaşıyorum." Bayburtlu Kadınlar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneğinde açılan kurslarla yöresel el dokuması ehram geleneğinin yaşatıldığını dile getiren Ataner, "Biz burada hem ehram dokuyoruz hem de ehramdan farklı şeyler yapıyoruz. Örneğin ehramdan ranır adı verilen masa örtüsü yaparak Amerika'ya gönderdik. Gönderdiğimiz ürünler beğenildi tekrar sipariş aldık. Şimdi de onları göndereceğiz, onları dokuyoruz" ifadelerini kullandı. - "En değerlisi mor ehram" Ataner, ehramın fiyatının kalitesine göre değiştiğini kaydederek, "Beyaz iplikten yapılan ehram, ürünün miktarına göre 150 ile 400 lira arasında değişen fiyattan satılıyor. En değerli ehram mor olan. Amerika'dan verilen masa örtüsü siparişlerinin bile mor olması istendi. Kapalı Çarşı'dan da aynı şekilde mor ve siyah ehram talep ediliyor. Bizim yöresel giysimizin, kumaşımızın Amerika'da dahi ilgi görmesi bizi çok mutlu ediyor, seviniyoruz" dedi.