Yahudi soykırımı Neva Şalom’da anıldı

Neva Şalom Sinagogu'nda Türkiye Hahambaşılığı ve Türk Musevi Cemaatince '27 Ocak Uluslararası Yahudi Soykırımı Kurbanlarını Anma Günü' için resmi tören düzenlendi.

Bu yıl ikincisi düzenlenen Galata'daki Neva Şalom Sinagogu'ndaki törene; İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Dışişleri Bakanlığı adına Büyükelçi Ertan Tezgör, Türkiye Musevileri Hahambaşı İsak Haleva, Türk Musevi Cemaati Başkanı Sami Herman, Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan ve cemaat mensupları katıldı.

Törene gönderilen mesajların okunmasıyla başlandı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki –Mun anma törenine mesaj gönderdi. Mun, Yahudi Soykırımı’nda, bir buçuk milyon çocuğun öldüğünü söyledi. Mun mesajında, “Bunların arasında engelliler, Romanlar ve Sintiler de vardı. Bu çocukların tümü onlara ‘aşağı’ damgası vuran nefret dolu bir ideolojinin kurbanlarıydı. Bu yılki Uluslararası Yahudi Soykırımı Kurbanlarını Anma Günü çocuklara, katıksız terör ve kötülükle karşı karşıya kalmış kız ve erkek çocuklara adanmış bulunuyor. Birçoğu yetim veya öksüz kaldı, ya da ailelerinden koparıldı. Çoğu açlıktan, hastalıklardan ya da istismarcılarının elinde yaşamını yitirdi. Bu çocuklar dünyamıza nasıl bir katkıda bulunacaklardı, bunu hiçbir zaman bilemeyeceğiz. Hayatta kalanların bir çoğu da hikayelerini anlatamayacak kadar yıpranmış durumdaydı. Bugün, bu çocukların hikayelerini seslendirmek için çabalıyoruz. İşte bu nedenle Birleşmiş Milletler Yahudi Soykırımı ile ilgili evrensel dersleri öğretmeye devam ediyor. İşte bu nedenle her gün, her yerde, çocuk hakları ve onların emellerini desteklemek için çabalıyor.” dedi.

Törene ayrıca; TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez mesaj gönderdi.

'YAHUDİ SOYKIRIMINI ÇOCUKLARIMIZA ÖĞRETMELİYİZ'

Türk Musevi Cemaati Başkanı Sami Herman, BM’nin 2005 yılında aldığın kararla Ocak ayının 27’sinde üye ülkelerde soykırımın anılması yönünde karar aldığını hatırlattı. Herman, “Geçtiğimiz Cuma günü, 20 Ocak ‘ta, Berlin’de Wannsee Konferansı’nın 70’inci yıldönümünde, Almanya Cumhurbaşkanı Christian Wulff, konferansın düzenlendiği villada yaptığı konuşmada, ‘Bu yer ve Wannsee ismi, yaşamaya değer olan ve olmayanın bürokratik bir organizasyonla karara bağlandığı, devlet tarafından organize edilmiş bir kıyımın simgesidir.’ dedi. Almanya Cumhurbaşkanı Sayın Wulff, Yahudilerin yok edilmesi ile ilgili anıların hep taze tutulması gerektiğini belirterek, “Bu inanılmaz ve akıl almaz olayın gerçekleşmiş olduğunu hiçbir zaman unutmamalıyız” dedi ve Wannsee’nin Almanlar açısından bir "utanç yeri" olduğunu ifade etti. Holocaust'ta, bir buçuk milyonu çocuk olmak üzere 6 milyon Yahudi hayatını kaybetti. 6 milyon Yahudi ve çeşitli ırklardan, Romanlardan, özürlülerden, yaşlılardan cinsel tercihleri farklı olanlardan daha milyonlarca kurbanın, ruhlarına saygı duymanın en etkili şekli, insanlığı gelecekte benzer felaketlerden korumak üzere genç nesilleri eğiterek bilinçlendirmektir.” dedi.

“Almanya’da 1933'lerden itibaren yükselen Nazizm ile birlikte merkezi propaganda ile Yahudi düşmanlığı topluma empoze edilmiş, Yahudiler önce fişlenmiş, sarı yıldızlar takmaya mecbur bırakılmış, gettolarda toplanmıştı.” diyen Herman sözlerini şöyle tamamladı: “Birileri bu acıların çekilmesinde fiilen yer almış, itaat etmiş göz yummuş, kıyım planının bir dişlisi haline gelmiş. İnsanlık onuruna öncelik verenler ise doğru olanı, insanı kurtarmayı, en azından insanın ıstırabını azaltmayı denemişlerdir. Bu yaşananların dünyanın herhangi bir yerinde, herhangi bir din, ırk veya etnik kimlik için tekrarı ihtimalinden kim dehşete kapılmaz ki. Yarınlarımız için, gelecek nesillerin bu tür tehlikelerden korunması için 1933 ile 1945 yılları arasında yaşananları, gençlerimize, çocuklarımıza eğitim programları içinde öğretmeli, onları uyarmalıyız.”

Dışişleri Bakanlığı adına törene katılan Büyükelçi Ertan Tezgör, İkinci Dünya Savaşı ve öncesinde kapıların sadece Türk vatandaşı Yahudilere değil tüm sığınmacılara açık olduğunu, dünyaca tanınmış Yahudi kökenli profesörleri misafir etme şerefine de nail olduklarını söyledi. Tezgör şöyle konuştu: “Unutmayalım ki 1492 yılı çerçevesinde bahsettiğimiz engizisyon o topraklardaki Yahudilerle beraber Müslümanların da izlerini silmeyi amaçlamıştır. Nitekim BM’in Holokost Kurbanlarını Anma Günü ihdas etme kararı, aynı zamanda, nerede olursa olsun etnik kökeni ve dini inançları temelinde kişi veya topluluklara karşı tüm dini hoşgörüsüzlük, tahrik, taciz ya da şiddet belirtilerini kınamaktadır. 67 yıl önce 27 Ocak günü Nazi toplama kamplarından en büyüğü olan Auschwitz-Birkenau kurtarılmıştır. Bu emsalsiz trajediyi fiziki olarak hatırlatmak amacıyla kurulan Auschwitz Birkenau müzesinin vakfı tarafından oluşturulan uluslararası fona katkıda bulunulmakta ve fon yönetim kuruluna katılmaktadır. Aynı zamanda Holokost eğitimi, anılması ve araştırılması konusundaki hükümetler arası görev gücü faaliyetlerine katılmaktayız. Bu katkılarımız ve katılımlarımız, insan tahayyülünün almakta zorlandığı Şoa’nın bir daha tekrarlanmaması için hatırasının yaşatılması amacını gütmektedir. 2004 yılında ülkemizde kitabı yayınlanmış olan Şoa belgeselinin, TRT’de yayınlanacak olmasının da yeni nesiller için bu olayları ilk ağızdan öğrenmeleri için bir vesile teşkil edeceğini düşünüyorum.”

İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ise konuşmasında dostluk ve kardeşlik mesajları verdi. Mutlu, “Sevgi, saygı ve selam sözlerini çok kullanıyoruz ve daha fazla kullanmamız gerektiğini düşünüyor. Ancak kullandığımız her kelimenin gönlümüzde yer etmesi gerektiği inancı ile kullanmamız gerekiyor. İlk insandan itibaren insan oğlu çok şeyler değiştirmiştir. İnsanın mutluluğuna hizmet edecek büyük başarılara insanlık imza attı. Hatta uzaya gitti. Keşke insanlık kainatın bu kadar derinliklerine giderken, kendi içindeki sesi yani vicdanını hissedebilseydi." diye konuştu.

Konuşmaların ardından Piyanist Jerfi Aji piyano dinletisi gerçekleştirdi. Jerfi Aji, 100 yıllık tarihi bulunan ve arkasında Davut yıldızının bulunduğu bir kemanla kısa bir dinleti gerçekleştirdi. Dinletinin ardından İstanbul Valisi Mutlu ve Türkiye Musevileri Hahambaşısı Rav İsak Haleva törenin simgesi olan Holokost mumunu yaktı.