Yanmaz tavada çocuklar için risk endişesi

Bilimadamları yanmaz-yapışmaz tavalarda kullanılan bir kimyasal maddenin özellikle çocuklarda kolesterol düzeyinin yükselmesi ile bağlantısı olabileceğinden endişe duyuyor.

West Virginia Üniversitesi'ndeki ekip, bu bağlantıyı yüzde yüz kanıtlamış olmadıklarını, ama en azından yanıldıklarının kanıtlanması için de daha fazla araştırma gerektiğini söylüyor.

Konu, bir su kaynağına karışan kimyasal maddeler nedeniyle açılan bir davada taraf olan 12 bin çocuğun durumu ile gündeme geldi.

Suya karışan kimyasal maddeler, yanmaz tavalarda kullanılan maddelerle aynıydı.

Bununla birlikte uzmanlar, kimyasalları sudan alan çocukların çok daha yoğun şekilde bu maddelere maruz kaldığının altını çiziyor.

Başka ürünlerde de var Doğada bulunmayan bir kimyasal madde olan perfloroalkil asit, üretim süreçlerinde yaygın şekilde kullanılıyor.

Kısa adları PFOA ve PFOS olan perfloroalkil asit yapışmaz tavalara ısıya dayanıklılık özelliği kazandırıyor.

Ayrıca kumaş, halı ve leke tutmayan giysi ve kumaşların üretiminde kullanılıyor.

Bu maddelerin vücuda girdiği ve karaciğere ulaştığı biliniyordu. Karaciğer de kolesterol üretiminden ve alınan gıdalardaki yağın parçalanmasından sorumlu organ.

Daha önce yapılan başka çalışmalar da PFOA ve PFOS kimyasallarının bünyenin yağı parçalama becerisini etkilediğini göstermişti.

Suyla alındığında kolesterol düzeyleri oynadı West Virginia Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Stephanie Frisbee ve ekibi ise bir sanayi kazası sonucu yüksek düzeyde PFOA'ya maruz kalan bir grup çocuğu inceliyordu.

Çocuklarda yapılan kan testleri, PFOA düzeyinin normal ortalama olan 3.9 nanogramın çok üzerinde olduğunu, bu grup içinde ortalamanın 69.2 nanogramı bulduğunu gösterdi.

Buna karşılık, çocukların hem toplam kolesterol düzeyi hem de "kötü" kolesterol denilen LDL düzeyleri de yüksek çıktı.

Yüksek kolesterol, özellikle LDL kalp hastalıkları ile ilişkilendiriliyor.

Ancak uzmanlar, bulgularının bu çocukların mutlaka daha yüksek kalp hastalığı riskine sahip olacağı şeklinde yorumlanamayacağını söylüyor.

İngiliz Kalp Vakfı'ndan Cathy Ross da temkinli olmaktan yana.

Söz konusu araştırmanın sudaki kirlilik nedeniyle aşırı miktarda kimyasal maddeye maruz kalınmasını incelediğine dikkat çeken Ross, bu maddelerin tavalarda kaplama amacıyla kullanıldığında ise çok daha ufak miktarlarda olduğuna dikkat çekiyor.

Ross, "Araştırmada kanda yüksek düzeyde PFOA ve PFOS asitleri bulunduğunda kolesterol düzeylerinde de mütevazı bir araştırma görülüyor. Ama bu artışa bu maddeler yol açtı demekle aynı şey değil" dedi.

Ross da düşük düzeyde alınan kimyasalların da etki edip etmediğini ölçmek için yeni araştırmalar gerektiğini belirtiyor.

Ancak ona göre, çocukların sağlığı açısından tavanın nasıl yapıldığındansa, içinde neler pişirildiği ve bunun egsersiz bir hayat şekliyle birleşimi daha önemli.