Yaşar Kemal'i kaybettik! İşte büyük ustanın hayatı
Yaşar Kemal'i kaybettik! İşte büyük ustanın hayatı
Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk yazar olan 92 yaşındaki Yaşar Kemal 45 günlük yaşam mücadelesini kaybetti. Zülfü Livaneli'nin 'Gözüyle Kartal Avlayan yazar' lakabını taktığı Kemal, 14 Ocak'ta solunum güçlüğü nedeniyle hastaneye kaldırılmıştı. Eserlerinde Anadolu efsanelerini sıklıkla işleyen, edebiyatımızın koca çınarı Yaşar Kemal'in kitapları bugüne kadar kırk dile çevrilerek yayınlandı, yurt içi ve yurt dışında yüzlerce baskı yaptı.
Yazarın yakın dostlarından olan Zülfü Livaneli ile Yaşar Kemal, 1987 yılında Kemal'in aynı adlı eserinden ‘Yer Demir Gök Bakır' adlı filmi birlikte yazmış, Livaneli de bu film için beste yapmıştı.
Yaşar Kemal, 1923 yılında Osmaniye'de doğdu. Henüz ortaokul sıralarındayken halk yazınına duyduğu ilgi onu folklor derlemeleri yapmaya yöneltti. O dönemde şiirleri Adana Halkevi'nin yayını olan "Görüşler Dergisi"nde yayımlandı.Ortaokulun son sınıfındayken okulu bırakmak zorunda kalarak ırgatlık, amelebaşılık, pirinç tarlalarında su bekçiliği, arzuhalcilik, öğretmenlik, kütüphane memurluğu gibi işlerde çalıştı. Bu arada "Ülke", "Kovan", "Millet", "Beşpınar" dergilerinde şiirleri görüldü.
1940'lı yıllarda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresindeki yazar ve aydınlarla ilişki kurdu ve şiirleri o dergide de yayımlanmaya başladı. Abidin Dino (solda) ve ağabeyi Arif Dino ile kurduğu yakınlık onun düşünce ve edebiyat dünyasının gelişimini etkiledi.
Ramazanoğlu Kütüphanesi'nde çalıştığı dönemde Orhan Kemal'le tanıştı. İlk öyküleri "Bebek", "Dükkâncı", "Memet ile Memet" 1950'lerde yayımlandı. İlk öyküsü "Pis Hikâye"yi ise 1944'te Kayseri'de askerliğini yaparken yazdı.
İLK ROMANI ‘İNCE MEMED'LE ÖDÜL ALMIŞTI
1951 yılında İstanbul'a yerleşerek, Cumhuriyet Gazetesi' nde fıkra ile röportaj yazarlığı yapmaya başladı. "Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün" başlıklı röportajıyla Gazeteciler Cemiyeti Özel Başarı Armağanı'nı kazandı. O yıllarda öyküleriyle de ilgi çeken sanatçının 1952 yılında "Sarı Sıcak" adlı öykü kitabı yayımlandı. İlk romanı "İnce Memed" 1955 yılında çıktı. 1955-1984 yılları arasında öykü, roman, röportaj ile makalelerinden oluşan 33 kitabı yayımlandı.
Yaşar Kemal, ilk romanı "İnce Memed" ile 1955 yılında Varlık Roman Armağanı'nı kazandı. 1974 yılında "Demirciler Çarşısı Cinayeti" adlı yapıtı, Madaralı Roman Ödülü' nü aldı. "Yer Demir Gök Bakır" Fransa'da 1977 yılında, Edebiyat Eleştirmenleri Sendikası tarafından yılın en iyi yabancı romanı seçildi.
"Binboğalar Efsanesi" 1979 yaz dönemi için Büyük Edebiyat Jürisi tarafından seçilen kitaplar arasında yer aldı. 1982 yılında uluslararası Del Duca Ödülü' ne değer görülen Yaşar Kemal, 1984 yılında Fransa' nın Légion D'Honneur nişanını aldı.
Yapıtlarında Torosları, Çukurova'yı, Çukurova insanının acı yaşamını, ezilişini, sömürülüşünü, kan davasını, ağalık ile toprak sorununu ortaya koyan yazarın betimlemeleri yapıtlarının en önemli özelliğidir.
Eserleri
RomanTeneke (1955-1987), Beyaz Mendil (1955), İnce Memed I (1955-1989), Namus Düşmanı (1957), Ala Geyik (1959), Ölüm Tarlası (1966), İnce Memed II (1969-1988), Yılanı Öldürseler (1981), İnce Memed III (1984-1988), İnce Memed IV (1987/1989), Ortadirek (1960-1989), Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974-1990), Yumurcuk Kuşu (Kimsecik I, 1980-1988) Kale Kapısı (Kimsecik II, 1985-1987), Yer Demir Gök Bakır (1963-1990) Üç Anadolu Efsanesi (1967-1987), Ölmez Otu (1968-1988), Ağrı Dağı Efsanesi (1970-1990), Çakırcalı Efe (1972-1986), Yusufçuk Yusuf (1975-1990), Al Gözüm Seyreyle Salih (1976-1990), Kuşlar da Gitti (1978-1990) Deniz Küstü (1978-1990), Hüyükteki Nar Ağacı (1982-1990)
Öykü: Sarı Sıcak (1952-1987), Röportaj: Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955), Çukurova Yana Yana (1955), Peri Bacaları (1957-1985), Bir Bulut Kaynıyor (1974-1989), Allahın Askerleri (1978-1987)
Fıkra- Deneme: Taş Çatlasa (1961), Baldaki Tuz (1974), Ağacın Çürüğü (1980) Derleme: Ağıtlar (1943), Çocuk kitabı: Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca (1977-1983)
OKURLARINA VASİYETİ
Kasım 2014'te Bilgi Üniversitesi'nin kendisine 'fahri doktora' unvanı vermek için düzenlediği törene sağlık sorunları nedeniyle katılmayan Yaşar Kemal'in gönderdiği mesaj, adeta okurlara bırakılmış bir vasiyetti.
Kemal şöyle demişti:
"Bir, benim kitaplarımı okuyan katil olmasın, savaş düşmanı olsun. İki, insanın insanı sömürmesine karşı çıksın.
Kimse kimseyi aşağılayamasın. Kimse kimseyi asimile edemesin. İnsanları asimile etmeye can atan devletlere, hükümetlere olanak verilmesin.
Benim kitaplarımı okuyanlar bilsinler ki, bir kültürü yok edenlerin kendi kültürleri, insanlıkları ellerinden uçmuş gitmiştir.
Benim kitaplarımı okuyanlar yoksullarla birlik olsunlar, yoksulluk bütün insanlığın utancıdır. Benim kitaplarımı okuyanlar cümle kötülüklerden arınsınlar."
