Yaşlılarda ‘deliryum’a Dikkat

Dokuz Eylül Üniversitesi Geriatri Bilim Dalı’nın ev sahipliğinde düzenlenen 2. Geriatri Günleri, Sabancı Kültür Merkezi’nde “Yaşlılarda Deliryum” konu başlığı ile yapıldı. Dokuz Eylül Üniversitesi, Alzheimer Vakfı, Geriatri ve Gerontoloji Derneği ile Türk Geriatri Vakfı’nın işbirliğinde gerçekleştirilen sempozyumda konunun uzmanları, insan ömrünün uzaması ile ön plana çıkan yaşlılık hastalığı olan “Deliryum’a (bilinç, dikkat bozukluğu)” dikkat çekti. İngiliz oyun yazarı Shakespeare’in Kral Lear oyununda sergilediği bir tablo olarak dile getirilen Deliryum’un tarihte ilk tanımlanmış ruhsal bozukluklardan biri olduğu belirtildi. Sempozyumun onur konuğu olan ünlü heykeltraş Mehmet Aksoy (75) da “Sanatçı gözüyle kafa karışıklığı”nı anlatan bir sunum yaptı. Aksoy, “Biz sanatçılar dünyanın her yerinde anlaşılan bir form dili ile konuşuruz. Bunlar bazen karışık görünür. Eğer bu dile vakıfsanız olayları öyle bir incelikle anlatırsınız ki herkes anlar, kendi yorumu ile tanımlar ve çoğalır. Sanat bir fikri çoğaltır, zenginleştirir, güzelleştirir. Bütün mesele, merak, ilgi ve iyi konsantre olmaktır” dedi.Rektör Prof. Dr. Mehmet Füzün, sempozyumun açılış konuşmasında, “1982 yılında kurulmuş üniversitemiz genç mi yaşlı mı bir karar veremiyorum, ama dinamik bir üniversiteyiz. Toplumsal önem taşıyan, çok spesifik ve yararlı olacağına inandığım bir etkinliği gerçekleştirmekten mutluyuz” dedi. DEÜ Hastanesi Başhekimi ve Türk Geriatri Derneği Başkanı, aynı zamanda Geriatri Bilim Dalı Başkanı olan Prof. Dr. Mehmet Refik Mas da “Günümüzde önemi her geçen gün artan bu konuda toplumu bilinçlendirme çalışmalarımız sürüyor. Deliryum, Geriatrinin önemli alanlarından birisi. Çok sık rastlanıyor. Bize büyük sorun oluşturan bu sendrom ile ilgili tanı ve tedavi yöntemlerini, bu alandaki gelişmeleri çok değerli akademisyenlerimiz ile bu etkinlikte değerlendiriyoruz” dedi.Türk Geriatri Vakfı Başkan Yardımcısı ve DEÜ Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Turan Işık da moderatörlüğünü yaptığı toplantının ilk sunumunda Deliryum ile ilgili şu bilgileri verdi:“Deliryum bir dikkat bozukluğudur. Büyük çoğunlukla geçici bir travma olarak karşımıza çıkar. Latince etimolojik köken incelendiğinde yoldan çıkma anlamı taşıyan ‘deliria’ kökenli kelimeden gelir. Tarihte ilk tanımlanmış ruhsal bozukluklardan biridir. Shakespeare, Kral Lear’ında bir deliryum tablosu tanımlamış. Yaşlı ile uğraşan herkes bu konuyu çok iyi bilir. Deliryum aslında bir dahiliye hastalığıdır. Geriatri ve Yoğun Bakım kliniklerinde en çok görülen veya anestezi yoğun bakım kliniklerinde oldukça sık görülen bir tablo olması nedeniyle, tıbbın yaşlı ile uğraşan her alanının bilmesi gereken bir konudur. Kardiyak cerrahi yaşayan yaşlıların neredeyse 3’te 2’sinde, ortopedik cerrahi yaşayan yaşlıların da yarısında görülme oranı var. Demansta da (bunama) yüzde 30 ile 90 arasında bir orana sahiptir deliryum. Bu karışıklık tablosuna tanı konulup hastaların tedavi zorlu bir süreçtir.”