Yatağan’da Alternatif Tarım Çalışmaları

Avrupa’da kilosu 4 bin TL’ye kadar alıcı bulabilen ve ortalama kilogram fiyatı 2 bin TL olan trüf mantarı fidanları Yatağan’da toprakla buluşturuldu.

Pek çok Avrupa ülkesinde “Kralların yiyeceği” olarak tabir edilen mantar türünün Muğla ve çevresinde doğal olarak da yetiştiğini, ancak bilinmediği için tüketilmediğini belirten uzmanlar Avrupa’ya trüf ihracatının kısa süre içinde Ege Bölgesi’nden yapılabileceğini belirtiyorlar.

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aziz Türkoğlu tarafından araştırılan ve Yatağan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından projelendirilen ‘Trüf’ mantarı projesinde arazi çalışmalarının tamamlanmasının ardından 140 fidan toprakla buluşturuldu.

Fidanların dikimine bizzat eşlik eden Yatağan Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Veli Kanburoğlu; “Yatağan çiftçisine örnek teşkil etmek amacıyla Dairemiz Ziraat mühendisleri İsmail Hakkı Yüksel ve Erizan Yılmaz’ın çalışmaları sonunda hazırlanan “Trüf” projesinde sona geldik. Fidan dikimine geçmeden önce Denizli’de yapılan çalışmalar takip edilerek bilgi toplandığı gibi trüf mantarının bolca tüketildiği Fransa’nın da tecrübelerinden faydalandık. Bu konuda bizlere Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aziz Türkoğlu’nun da büyük katkısı oldu. Ayrıca projenin bütçesini karşılayan Muğla İl Genel Meclisi’ne de teşekkür ediyoruz. İlk etapta Doğanköy’de dikim işlemlerini tamamladık. Buradaki işlemlerin ardından Yatağan merkez ve Nebiköy’de de fidan dikimlerini tamamlayacağız. Kısa süre içinde davetlilerinde katılımıyla açılış yapmayı düşünüyoruz” şeklinde konuşurken, Muğla İl Genel Meclisi Tarım Komisyonu’nun bütçesini karşıladığı projede hedefin ilk etapta 10 dekar alana toplam 300 fidan dikerek, dekar başına 15 kilogram ürün elde etmek olduğu açıklandı.

Ayrıca Yatağan’a bağlı Doğanköy’de dün yapılan dikim işleminin ardından Türkiye’de ikinci proje Yatağan’da hayata geçirilmiş oldu.

Bilindiği üzere Türkiye’de trüf mantarı ile ilgili ilk proje geçtiğimiz yıl Denizli’de 7 hektarlık alanda hayata geçirilmiş, bu projenin 20 yıl içinde 6 milyar dolarlık pazara ulaşacağı ön görülmüştü.

Denizli’de hayata geçirilen projenin ardından Yatağan’da hayata geçirilen projenin pazar bulmakta zorluk çekmeyeceği düşünülüyor.

Trüf mantarı hakkında detaylı araştırma yapan Doç. Dr. Aziz Türkoğlu ise mantar türünün pek çok Avrupa ülkesinde alıcı bulduğunu belirtiyor.

Pek çok trüf mantarı türünün Türkiye’de doğal olarak da yetişebildiğini belirten Doç. Dr. Türkoğlu, “İlk başta belki, trüf mantarlarının neden bu kadar ilgi çektiğini ve pahalı olduğunu anlamak gerçekten zordur. Tadı ve kokusu ile birçok gurmenin ilgisini çekmesi ve az miktarda toplanması, fiyatları türlere göre değişmekle birlikte çok yükseltmektedir. Ekonomik değerinden dolayı başta Fransa, İtalya, İspanya ve İsveç gibi birçok ülkede trüf mantarları üzerinde sistematik, genetik, moleküler ve kültivasyon çalışmaları çok yoğun olarak yapılmaktadır. Ülkemizde doğal olarak yetişmesine ve önemli zenginlik kaynaklarımız arasında yer almasına rağmen trüf mantarı türleri yeterince tanınmamaktadır. Tuber türleri Fransa’da Truffe, İtalya’da Tartufi, İspanya’da Trufa, İngiltere’de Truffle, Almanya’da Trüffel, İsveçte’de Tryffel olarak isimlendirilirler. Türkiye’de toprak altından çıkarılan mantarların tamamı farklı bölgelerde farklı isimlerle adlandırılsa da genel olarak dolaman veya domalan mantarı olarak bilinmektedir. Trüf türleri Mantarlar aleminin Ascomycetes sınıfına ait olup, özellikle meşe (Quercus), fındık (Corylus) bitkileriyle mikorizal ortaklık oluştururlar. Bitkilerle mikorizal ilişki sayesinde trüf mantarları hem kendi hayat döngülerini tamamlar hem de insanlığa dünyaca ünlü, çok değerli, kendine özgü aroma ve tada sahip trüf mantarlarını üretirler. Trüf türleri arasında ekonomik değeri çok yüksek olanlar Tuber melanosporum, Tuber mgnatum ve Tuber aestivum (Syn: Tuber uncinatum)’dur. T. melanosporum ve T.magnatum türleri Tuber aestivum’a göre çok sınırlı bir coğrafik alanda yetişmektedir.

Trüf mantarları mikoriza oluşturdukları ağaçların köklerinin yayıldığı çevrede, toprağın 5-20 santimetre altında gelişirler asla toprak yüzeyine çıkmazlar” dedi.