Yaygın kaygı bozukluğu nedir? Nasıl anlaşılır?

Bu yazı yaygın anksiyete bozukluğu nedir sorusuna sağlıklı ve bilimsel cevaplar bulmanız için hazırlanmıştır. Günlük yaşamla ilgili gerçekçi bir sebep olmaksızın hissedilen abartılı kaygılar kişinin iş, okul ve sosyal hayatına, hatta ikili ilişkilerine de etki etmeye başlar. Böyle bir durum yaşıyorsanız dikkatli olmalısınız.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Stres ve kaygı motivasyon tetikleyici olarak başarıya ulaştırma noktasında zaman zaman işe yarar. Yaygın kaygı bozukluğunda ise; açık bir sebep olmadan, devamlı ve yüksek düzeyde kaygılar panik halde olmanıza sebebiyet vererek günlük yaşantınızı işlevsiz hale getirir. Öyle ki sizi sorumluluklarınızı yerine getirmekten alıkoyar ve iş hayatınızda, okul hayatınızda sizi başarısızlığa sürükler. Örneğin sınav anksiyetesi yaşayan bir kişi sınav sonucu ile ilgili kötü senaryolar düşünmekten, başarısız olma endişesinden verimli bir şekilde ders çalışamaz. Bu da direkt olarak başarısını etkiler. Siz de günlük yaşantınızı etkileyecek şekilde, aşırı bir kaygı halinde olduğunuzu gözlemliyorsanız yaygın anksiyete bozukluğu belirtilerine göre durumunuz hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Peki yaygın anksiyete bozukluğu belirtileri nelerdir? Yaygın kaygı bozukluğunda ayırıcı tanı kriterleri aşağıdaki gibidir:

• Aşırı ve sürekli hissedilen endişe ve gerginlik: Yaygın anksiyete bozukluğu kategorisine girmesi için en az 6 ay sürmeli ve günlük yaşantınızı işlevsiz hale getirecek düzeyde olmalıdır.
• Sorunlar karşısında gerçekçi olmayan bakış açısı: Olumlu olanlardan daha çok olumsuz bakış açılarına sahip olmak,
• Huzursuzluk, yerinde duramama, sürekli bir rahatsızlık hissi,
• Felaket yorumculuğu: Her olayla ilgili kötü bir son olacağını varsaymak,
• Kas gerginliği,
• Kalp atışında hızlanma,
• Hızlı nefes alıp verme,
• Terleme, baş ağrısı, mide bulantısı, endişe kaynaklı titreme,
• Odaklanmada güçlük yaşama, dikkat dağınıklığı,
• Yorgun veya güçsüz hissetme,
• Sık sık tuvalete gitme ihtiyacı: Endişe ve kaygılar sindirim sistemi üzerinde büyük etkiye sahiptir.
• Herhangi bir sesten, ani bir hareketten kolaylıkla ürkmek: Uyaranlara karşı aşırı hassasiyetin sebebi sürekli gergin olma durumudur.

Yaygın Kaygı Bozukluğu Nasıl Geçer? Tedavisi Var mıdır?

Günlük yaşantı ile mental ve fiziksel sağlığı ciddi bir şekilde etkileyen yaygın anksiyete bozukluğu mutlaka profesyonel yardım alınması gereken bir konudur. Kendinizde bu belirtilerin olduğunu gözlemliyorsanız öncelikle ruh sağlığı uzmanlarına danışmalısınız. Ruh sağlığı uzmanlarından klinik psikologlar veya psikiyatristlerle terapi ya da ilaç desteği alarak bu sorunun üstesinden gelebilmek mümkündür. Uzmanlar size yaygın anksiyete bozukluğu testi uygulayabilecekleri gibi semptomlarınıza ve şikayetlerinize göre bir değerlendirme yaparak da teşhis koyabilirler. Bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış testlere siz de internet aracılığıyla ulaşabilirsiniz; fakat test sonuçlarının yorumlanması için mutlaka bir uzmanla görüşmelisiniz. Yaygın kaygı bozukluğu aslında ‘kaygı bozukluğu türleri’ altındaki bir rahatsızlık türüdür. Diğer kaygı bozukluklarından bazıları; obsesif kompulsif bozukluk, panik atak, post travmatik stres bozukluğudur. Yaygın anksiyete bozukluğu bunlardan farklı olduğu gibi bazı kişilerde bu rahatsızlıklarla birlikte de görülebilir. Doktorunuz veya terapistiniz buna göre size bir tedavi süreci uygular.

Yaygın Anksiyete Bozukluğunda İlaç Tedavisi İşe Yarar mı?

Yaygın anksiyete bozukluğu olanlar beraberinde nefes alma ve kalp atış hızının artması, terleme, titreme gibi fiziksel semptomlar da gösterebildiği için öncelikle bu rahatsızlığı akıllarına getirmeyip psikiyatri dışında başka bir branşın doktoruna gidebilirler. Başka bir fiziksel rahatsızlık saptanmadığı durumlarda bu doktorlar tarafından psikiyatriste yönlendirilirler. Psikiyatristler ise rahatsızlığınızın boyutuna göre ilaç tedavisine başlamayı uygun görebilir. Bu durumda doktorunuza güvenmelisiniz. İlaçlar yaygın anksiyete bozukluğunu tamamen tedavi etmeye yetmeyebilir. Ancak semptomların azaltılması noktasında oldukça yardımcı bir araçtır. Özellikle kas gerginliği, huzursuzluk gibi fiziksel anksiyete semptomlarını azaltırlar. Ancak bazı ilaçların yan etkileri sizi rahatsız edebilir. Bu ilaçlar sakinleştirici etkiye sahip oldukları için dikkat dağınıklığı, uyuşukluk ve hafıza sorunlarına yol açabilir. Alkol ile tüketildiğinde de ekstra olarak tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Ancak anksiyete düzeyiniz çok yüksekse başlangıçta terapi için uygun bir durumda olmayabilirsiniz. Bu nedenle ilaç kullanımında doktorunuza güvenmekle birlikte etkinliği kanıtlanmış terapi yöntemleriyle de uzun vadede iyileşmeyi hedeflemek çok daha sağlıklı bir tercih olacaktır.

Yaygın Kaygı Bozukluğu Tedavisinde Uygulanan Terapi Türleri Nelerdir?

Psikiyatristlerin ilaç tedavisi uygulaması dışında terapistler de danışanlara genellikle bilişsel davranışçı terapi ekolü uygularlar. Bu terapi türünde amaç; danışanların günlük alışkanlıklarında bir fark yaratarak rahatsızlıklarının ilaç dışında bir yöntemle veya ilaca destek olarak tedavi edilmesidir. Bilişsel davranışçı terapi ekolü temel olarak; düşüncelerin ve düşünce kalıplarının duyguları etkilediğini; depresyon, yaygın kaygı bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, sosyal kaygı, fobi gibi anksiyete türlerinin oluşumundaki altta yatan nedenler olduğunu iddia eder. Etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmıştır ve kesinlikle ruh sağlığı uzmanları tarafından uygulanmalıdır. Bunun dışında şema terapi de yaygın anksiyete bozukluğu tedavisinde etkinliği kanıtlanmış bir terapi türüdür. Bunlara ek olarak son yıllarda oldukça popüler olan ve uzmanlar tarafından hazırlanmış, bilimsel içerikli ‘kendine yardım’ kitapları ile de tedavi sürecinizde aktif olarak çalışabilirsiniz. Yaygın anksiyete bozukluğu tedavi edilmezse ne olur? sorusu aklınıza geliyor ve bu rahatsızlığı küçümsüyorsanız fiziksel ve mental sağlığınızın giderek bozulabileceğini ve günlük yaşantınızda birçok sorunla karşılaşabileceğinizi bilmelisiniz. Bu yüzden yaygın kaygı bozukluğu yaşıyorsanız, bir uzman desteği ile birlikte bunun üstesinden gelebileceğinize inanmalısınız.