Yazın kadınların dikkat etmesi gereken kadın hastalıkları nelerdir?

Araştırmalar özellikle hamilelerde daha fazla olmak üzere tüm kadınların jinekolojik sorunlarının arttığını göstermektedir. Jinekolojik problemler olarak vajinal enfeksiyonlar ve mantar şikayetlerinde artış yanında, paraziter enfeksiyonlar, besin zehirlenmeleri, idrar yolu enfeksiyonları, güneş yanıkları, sıcak çarpmaları da sık yaşanan sıkıntılardır.

Gebelerde ise bunların yanında özellikler aşırı sıcaklara bağlı olarak sıvı ve tuz kaybı ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Tansiyon düşüklüğü, yorgunluk, halsizlik ve kramplar gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Susuzluğun daha ileri aşamalarında hamile kadınlarda erken doğum bile söz konusu olabilir.

Yaz aylarının yaklaşması ile birlikte kadınların kendilerine özel bir özen göstermeleri gerekmekte. Bu yazımızda yaz aylarında kadınların nelere dikkat etmeleri konularında sizleri bilgilendireceğim.

Yazın kadınlarda hastalıklara neden olan etkenler nelerdir?

Vajinal enfeksiyonlarda artış:

Yaz aylarında vajinal flora bozukluğuna bağlı vajinal enfeksiyonların sıklığı artmaktadır. Vajinal florayı bozan şartlar: Hormonal değişiklikler, sıcak nedeni ile genital bölgenin nemli ve havasız olması, adet kanaması veya sık cinsel ilişki, yaz aylarında ev dışında ortamlarda vakit geçirilmesi, hijyenik olmayan tuvaletler kullanılması, sık sık denize veya havuza girilmesi, ıslak mayo bikini ile kalınması, susuzluk, uykusuzluk. Yaz aylarında vajinal flora bozukluğuna bağlı vajinal enfeksiyonlar yanında trichomonas vaginalis, gonore, klamidya gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkların oranları da artabilir.

İdrar yolları enfeksiyonları

Yaz aylarında idrar yolu enfeksiyonları sıklığı da artmaktadır. Sık ve ağrılı idrara çıkma, idrarda renk değişikliği, tuvalet sonrası idrarın bitmeme hissi gibi belirtiler olabilir. Sistit mesanenin enfeksiyonu iken mikropların yukarı doğru yayılarak böbreklere doğru gitmesi böbrek iltihaplarına yol açabilir. İdrar yolları veya genital enfeksiyonlar sadece yaza bağlı faktörlerle ortaya çıkmaz. Vajinal floranın dengesinin bozulması, diğer nedenle alınan antibiyotikler, doğum kontrol hapları, şeker hastalığı bu faktörler arasında yer alır.

Parazitler ve besin zehirlenmeleri

Yaz döneminde sıkça görülen bir diğer problem ise parazit enfeksiyonlardır. Yaz aylarında bu tür parazitler canlanırlar ve canlıların doğayla olan ilişkileri sıklaştıkça canlılara geçmeye başlarlar. Kene gibi parazitler yaz aylarında daha çok canlanırlar ve doğada sıklıkla görülmeye başlarlar. Bunun dışında açıkta satılan yiyecek ve içecek tüketimi hastalarda parazit enfeksiyonlarının oluşmasını tetikler.

Besin zehirlenmeleri de yaz döneminde sıkça karşılaştığı bir sorundur. Bunun en büyük nedeni yiyeceklerin yazın sıcakta açıkta bırakılmasına bağlı çok çabuk bozulmaları ve toksinlerin ortaya çıkmasıdır. Bu durum barsakta bakteri enfeksiyonlarına neden olarak ishale bağlı vücutta sıvı kaybı oluşturur.

1-Bu hastalıklardan kaçınmak için nasıl önlemler almak gerekir?

Yaz aylarında vajinal ve idrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için hijyenik tedbirlerin yeterince alınması gerekmektedir. Vajina içini yıkamaktan kaçınılmalı, vajinal duş ürünleri kullanılmamalıdır. Ped kullanımı havasız bir ortam yarattığından, günlük olarak kullanılmamalıdır. Vajinada kötü kokulu akıntı, yanma, kaşıntı gibi şikâyetler olması durumunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Kadının vajinal bir enfeksiyon kapması durumunda akıntı veya kaşıntı olabilir. Akıntı mantar enfeksiyonlarına bağlı olduğunda peynir kırıntısı, süt kesiği gibi bir akıntı; mikroplardan kaynaklanan enfeksiyonlarda ise kötü kokulu, sarımsı ve yeşilimsi bir akıntı olabilir. Bu durumda acilen doktora gidilmesi tavsiye edilir. Bunlar ihmal edildiğinde daha ciddi sorunlar oluşabilir.

Az su içmek idrar yolu enfeksiyonu yapabilir. Sıvı alımının azlığı, sıklıkla idrar yolu enfeksiyonlarının görülmesine neden olur. İlerlemiş idrar yolu enfeksiyonları kadınlarda idrar yaparken yanma ve sık idrar gitme şikayetlerine neden olabilir. Bu nedenle günde en az 2 ila 3 litre arasında su alınması gerekir. Sıcaklık arttıkça su içme oranı da artırılmalıdır. Yenilen meyve ve sebzelerin bol su ile yıkması, aşırı yağlı, tuzlu ve baharatlı yemeklerden sakınılması önerilir.

**2-Yaş ve dönem farklılığına göre bu hastalıklar değişmekte midir? "Menopoz ya da hamilelik dönemi gibi..."

**

Menopoz dönemi: Yaz döneminde menopoza girmiş olan kadınlar daha fazla sıkıntı yaşamaktadır. Kadınlarda bu dönemin etkisi ile oluşan ateş basmaları sıcaklarla birlikte artış göstermektedir. Bununla birlikte çarpıntı, terleme, ruhsal değişimler yaşanmaktadır. Bu etkiler yaşam kalitesini etkileyecek unsurlardır. Bunların yaz döneminde artması halinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Hamilelik dönemi: Yaz sıcakları geldiğinde hamile olan kadınların daha fazla dikkatli olması gerekir. Bu süreçte gün içinde en az 3 litre sıvı tüketmelidir. Sıvı alımının dengelenmesi basur, kabızlık ve idrar yolu enfeksiyonlarının önüne geçecektir.

Yaz aylarına denk gelen hamilelikte karşılaşılabilecek sorunlardan biri su kaybına bağlı oligohidramniosdur. Oligohidramnios bebeğin suyunun azalması anlamına gelir. Oligohidramnios hamilelerde aşırı su kaybına neden olabilecek ishal, aşırı terleme, yoğun bir işte çalışma ve grip gibi fark edilmeden oluşan çeşitli hastalıkların sonucunda da ortaya çıkabilir. Bebeğin suyu azalırsa bebeklerde gelişme geriliği, erken doğum riski, hatta bebeğin anne karnında ölmesi gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Oligohidramnios olan bir gebede halsizlik, iştahsızlık ve tansiyon düşmesi gibi bulgular meydana gelebilir. Bu durumda hastanın derhal doktora başvurması gerekmektedir.

Hamile olan kadınların denize ve havuza girmeleri faydalıdır. Hamilelik yüzünden oluşan sırt ve bel ağrıları için özellikle önerilir. Gebelikte yüz ve karın bölgesinde güneş nedeni ile oluşabilecek kahverengi lekelerin oluşumuna engel olmak için güneşten korunmaya dikkat edilmelidir. Güneş ışınlarının dik olduğu saatlerde güneşte kalınmamalıdır. Koruma faktörü yüksek kremler kullanılabilir, şapka ve güneş gözlüğü takılabilir. Giysilerinde açık renkli ve pamuklu olmasına dikkat edilmelidir.

Gebelerde sıcak ortamların sonucu terlemeye bağlı olarak ciltte özellikle eklem yerlerinde, bacak arasında, koltuk altında, göğüs altı ve göğüs arasında mantar enfeksiyonunun ortaya çıkmasına neden olabilir.

3-Yazın sıcakta giyilen dar ve sıkan kıyafetlerin kadın sağlığına zararı var mıdır?

Yaz aylarında aşırı sıcaklarda havalandırmayı bozan dar ve sıkan kıyafetler ve pantalonlar giyilmemelidir. Sıcak deniyle nemi artıracağından dar giyim tarzı yerine bol kesimli giyim tarzı benimsenmelidir.

Bunun dışında günlük ped kullanmak sakıncalıdır. Sırf bu alışkanlıktan dolayı kadınlarda mantar oluşabilir. Kadınların adet dönemini rahat hareket etmelerini sağlayan vajinal tamponlar sık aralıklarla değiştirilmelidir. Özellikle yoğun kanamanın olduğu dönemlerde en fazla 3 saatte bir tamponun değiştirilmesi gerekir. Bu sürenin uzun olması halinde ciddi sayılan hastalıklar meydana gelmektedir. Kadınlar zorunlu zamanlarda tamponla denize girebilir. Yaz aylarında havuz veya denize girerken tampon kullanılabilir ve sudan çıkar çıkmaz değiştirilmelidir. Ek olarak adet döneminde uzun süre suda kalınmamalıdır.

4-Yazın özellikle iç çamaşırı seçimi nasıl olmalıdır?

Her ne kadar güzel ve seksi çamaşırlar kadınlar için vazgeçilmez olsa da pamuklu olmadıkları zaman nemi çekemediklerinden hava dolaşımını engellemektedirler. Yaz aylarında giyiminizi tamamen pamuklu iç çamaşırlarından oluşacak şekilde ayarlamalısınız. İç çamaşırlarından pamuklu olanların tercih edilmesi havalanmayı sağlayan bir etkendir, çamaşırları ikinci gün kesinlikle kullanmamalı, her gün değiştirilmelidir. Çok terlediğiniz durumlarda ise mutlaka pamuklu da olsa iç çamaşırınızı kuru olanla değiştirmelisiniz.

**5-Deniz ve havuzdaki mikroplardan korunmak için neler yapılmalıdır?

**

Yaz ayları havuz ve deniz aylarıdır. Yazın havuza ve denize girme ortamında kadınların bundan olumsuz olarak etkilenebilirler. Özellikle havuzlarda temizliğe ve hijyene önem verilmiyorsa bu risk daha fazla olur.

Mantar ve iltihap gibi durumlardan uzak kalınması adına güneşlenmek için dahi olsa havuzdan veya denizden çıkılmasının ardından ıslak mayolarla beklenmemelidir. Deniz veya havuzdan çıktıktan sonra mutlaka kendinizi tamamen kurulayıp üstünüze kuru mayo giyin.

Suya girmeden hemen önce ve çıktıktan sonra duş almaya dikkat etmek gerekir. Bu yöntem, enfeksiyonlardan korunmak için alınacak iyi bir tedbirdir.

Mikrop kapmamak adına temizliğinden emin olunmayan havuzlara veya denize girilmemesine de dikkat edilmesi gerekmektedir. Özellikle kirli deniz, havuz veya göl gibi durgun sulardan her türlü bakteriyi kapabileceğinizi de aklınızdan çıkarmayın. Kalabalık olan saatlerde suyun hijyeninden emin olmadıkça havuza girilmemelidir.

Mantar hücreleri ve bakterilerin bazıları nemli havlularınızda yaşayabilir. Bu yüzden en yakınınızın bile havlusunu kullanmayın ve kendi havlunuzu başkasına kullandırmayın. Yıkanan havluların bile kurumasının zor olduğu nemli ve sıcak havadaki kullanımlarda bu durum unutulmamalıdır.

Her gün duş alınması gerekir. Duş sırasında PH değeri nötral olan duş jelleri kullanılmalıdır. Günlük olarak duş alınmadığı takdirde vajenin PH değeri olumsuz etkilenmekte ve enfeksiyon oluşumu artmaktadır. Bu nedenle PH değeri nötral olan duş jelleri veya sabunlarla vucut temizliği yapılmalıdır.

Bu süreçte kadınları etkileyebilecek bir sorunda ıslak mayolar nedeniyle oluşan idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Sistit oluşumuna engel olmak için ıslak kalınmamalıdır. Kadınlarda idrarı taşıyan boru daha kısa olduğundan bu sorun oluşabilir. Tedavisi yapılmadığında böbreklere kadar yayılarak daha ciddi sorunlar oluşturabilir. Bu nedenle daha dikkatli olunmalıdır.
Ortak kullanımda, nemli, ıslak olabilen şezlonglara temiz havlu yayılmalı, başkalarına ait mayo/bikini ve iç çamaşırı giyilmemelidir. Bikini/mayo alışverişi yaparken, tercihen iç çamaşır üzerinden denenmelidir.

6-Hamileler güneşlenirken ve havuz veya denize girerken nelere dikkat etmelidir?

Özellikle hamilelerin güneş altında vakit geçirmemeye ve güneş ışığına maruz kalmaktan korunmaya özen göstermeleri gerekmektedir. Mümkün olduğu sürece gölge olan yerler tercih edilmelidir.

Sıcak havalarda dışarıya çıkmadan öncesinde ılık ile soğuk arasında su ile duş almak güneşin zararlı ultraviyole ışınlarının etkisini azaltır. Evden çıkmadan önce güneşe karşı koruyucu özelliği olan kremleri kullanmak gerekir. Bu kremler derinizde yanık oluşmasını ve güneş ışığının deriye zarar verecek düzeye olmasını engelleyici özellik taşır. Ayrıca hamilelikte yüzde güneşle birlikte artan kahverengi lekeler oluşma riski vardır. Özellikle yüzünüze sabah kalkar kalkmaz ve dışarı çıkmadan önce yüksek koruma faktörlü güneşten koruyucu kremler kullanmanızda yarar vardır.

Çok sıvı tüketmek de güneş yanığına karşı alınabilecek önlemler arasında sıralanabilir. Vücudun suya ihtiyaç duymasını azaltmak daha sağlıklı olmanıza yardımcı olur.

Güneş ve deniz sonrası duş alındıktan sonra cildin kuruluğunu gidermek ve ciltte kabarıklıklar olmasını engellemek adına nemli kremler kullanmak gerekir.

**7-Yaz aylarında cinsel bölge hijyen temizliklerinde nelere dikkat edilmelidir?

**

Yaz aylarında genital bölgenin temizliğine daha fazla özen gösterilmelidir. Günlük temizlikte dış genital bölge uygun şekilde su ile yıkanmalı sonra temiz bir peçete ile kurutulmalıdır. PH değeri ve alkol oranı yüksek temizleme ürünleri, asit dengesini bozacak şekilde üretilen sabun gibi temizlik ürünleri tercih edilmemelidir. Kullanacağınız temizlik ürünlerinin vajinal bölgenin pH’sına uygun olarak 4.5 olduğundan emin olmalısınız. Ancak doktor tavsiyesi olmadığı taktirde vajina içini yıkamaya yönelik özel üretilen hijyen ürünleri kullanılmamalıdır.

Günlük pedler özellikle sentetik olduklarında hava akışını önlerler. Bu nedenle, olabildiğince kullanmamaya özen gösterilmelidir. Yaz aylarında aşırı sıcaklarda havalandırmayı bozan sentetik iç çamaşırları giyilmemelidir. İç çamaşırları günlük değiştirilmelidir. Ayrıca külodun ağ kısmı iyice ütülenmelidir. Ağda ve jilet kıl köklerinin enfeksiyon kapmasına yol açabilir, genital bölgenin tahriş olmasına neden olabilir. Makas kullanmak daha sağlıklı yöntem olabilir. Eğer doktorunuz sizin için uygun görüyor ise epilasyona başvurabilirsiniz. Tuvalet sonrası önden arkaya yani vajinadan anüse doğru yapılan temizlik makattan vajene mikropların bulaşmasına engel olacaktır. Genital bölgede deodorant, sprey, pudra gibi ürünleri kullanılmaması gerekir. Bunlar da genital bölgenin PH değerini bozan etkenlerdir.

Yaz aylarında gerek tuvalete girdiğinizde gerekse çamaşır veya mayo, bikini değiştirdiğinizde mutlaka ellerinizin öncesinde ve sonrasında yıkanması gerekmektedir.

Sonuç olarak;

Yaz aylarında doktorunuza başvurarak artan genital enfeksiyonlar hakkında bilgi almadan, nasıl korunmak gerektiğini ve doğru tedavi seçeneklerini öğrenmeden tatile çıkmamak gerekir. Herhangi bir yanma, acı, kötü koku hissedildiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır. Bunlarla birlikte düzenli jinekolojik kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmemelisiniz.

Prof. Dr. Nilgün Turhan
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Web sitesi: http://www.nilgunturhan.com.tr/
Facebook: facebook/drnilgunturhan/
Instagram: instagram/drnilgunturhan/