Yazın yapılan en büyük yanlışlar
Her yaz tekrarladığımız bazı yanlışlar var. Bunlar sadece hastalanmamıza yol açmıyor, bazen hayatımızı tehdit edici sonuçlara da sebep olabiliyor.
Prof. Dr Osman Müftüoğlu, yazın yapılan en büyük 10 yanlışı yazdı.
Yaz sıcaklarında iyi ve keyifli bir uyku uyumak zor. Bu durumda ya pencereler açılıyor, vantilatörler devreye giriyor ya da klimaların soğutucu düğmesine basılıyor. Klima kullanımı bazen abartılıyor. Bu yanlış, ertesi güne boyun tutulması, adale ağrıları, boğaz enfeksiyonu, sinüzit ya da akciğer enfeksiyonuyla uyanmak anlamına geliyor. Bu çok önemli yanlışın zatürreeye bile yol açması mümkün.
Hele kulak-burun-boğaz hastalıkları uzmanları soğuk sudan hiç hoşlanmıyor. Hızlı içilen soğuk su geçici ve şiddetli bir baş ağrısına, ertesi gün de boğazda şişme ve iltihaba yol açabiliyor.
9. Cumhurbaşkanı Demirel’in öğütlerini not ettiğim defterimde şu not var: “Önceden girmediğin hiçbir suyun derinliğini iki ayağınla birden kontrol etme!” Buna kendi notumu eklemişim: “Derinliğini bilmediğin hiçbir suya kafaüstü atlama!” Yazın kafa travmalarının en büyük sebeplerinden biri derinliği belirsiz havuz veya denize kafaüstü atlamak. Felçle sonuçlanan yaralanmalara yol açabiliyor.
Yaz tatillerinde en sık yapılan hatalardan biri de öğle saatlerinde güneşlenmek. Aşırı sıcaklar, tansiyon yükselmesine ve düşmesine, güneş çarpmasına hatta kalp krizine bile yol açabiliyor. Ciltte neredeyse üçüncü dereceden ağır yanıklar olabiliyor. Güneşte ‘palamut gibi yatma’ alışkanlığını bir türlü bırakmayanların ciltlerinin biyolojik yaşı daha yüksek oluyor.
Ne yapın edin yürüme alışkanlığınızı yazın da sürdürün ama sakın bunu güneş altında yapmayın. Özellikle diyabeti, hipertansiyonu, kalp hastalığı olan biriyseniz bundan kesinlikle uzak kalın. Ağır yemek üstüne yapılan yürüyüşlerin de sıcak havada sağlığınızı tehlikeye sokabileceğini unutmayın.
Yaz aylarında tüketimi riskli bazı gıdalar var. Özellikle mayonezli, soslu soğuk mezeler, hele bir de güneş ışığında beklemişse mikropların üremesine uygun bir ortam oluşturuyor. Bulantı ve şiddetli kusmayla ortaya çıkan bu zehirlenmede ishal ve ateş olmuyor. Ayrıca yaz aylarında temizliğinden emin olmadığınız suları içmeyin.
Hijyenik koşullara uyulmadığı ve gereken önlemler alınmadığı takdirde yüzme havuzları özellikle çocuklar için bir enfeksiyon kaynağı haline gelebiliyor. İshale yol açan mikroplar başta olmak üzere birçok bakteri ve mantar enfeksiyonu bu yolla bulaşabiliyor. Suya girmeden mutlaka duş almak, yüzdürmeden önce küçük çocukların altını sabunlu suyla yıkayıp temizlemek, alınabilecek kişisel hijyen tedbirleri.
Dozunda yapıldığı ve usulüne uyulduğunda kızartma mutfak kültürümüzün bir parçası. Ama dikkat edilmediğinde bu kültür sağlığımızı tehdit edebiliyor. Bunun baş nedeni yüksek ısıda pişirilen kızartmaların fazla miktarda trans yağ oluşumuna sebep olması. Hele kızartmalık yağlar tekrar tekrar kullanılırsa trans yağ miktarı daha da artıyor. Özellikle pamuk, ayçiçeği, mısırözü yağlarıyla yapılan kızartmalarda trans yağ oranı daha da yükseliyor.
Alkol tüketimi yaz aylarında, özellikle akşam sofralarında diğer mevsimlere nazaran artabiliyor. Bu hatayı hele bir de sıcak gündüz saatlerine taşırsanız günahınızı üçle, hatta beşle bile çarpabilirsiniz. Kısacası yaz akşamları yemeği hafif, alkol tüketimini de kontrolde tutmakta fayda var. Bu özen hem kilonuzu kontrol etmek hem karaciğerinizi korumak için çok önemli.
