Yemen'de protestonun kalbindeki kadınlar

Yemen'de artan hükümet karşıtı gösterilere karşın Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih direnmeye devam ediyor.

Fakat daha şimdiden ülkenin bazı kısımları artık hükümet kontrolünün dışında ve ekonomi düşüşe geçmiş durumda.

Ancak tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen, gösteriler Yemen toplumunu daha açık bir hale getirmişe benziyor.

Yemen'de hükümet karşıtı gösteriler yaklaşık iki ay önce başladığında, karamsar tahminlerde bulunanlar çoktu. Tunus ve Mısır'ın aksine, devrimin Yemen'de halkı bir araya getiremeyeceği düşünülüyor, hele hele Yemenli kadınların öncü bir rol üstleneceğine kimse ihtimal vermiyordu.

Ama yaşananlar, bu tahminlerin ne kadar yanlış olduğunu ortaya çıkardı.

Protesto gösterileri sırasında adını duyuran kadınlardan biri, Tevekkül Karmal.

Tevekkül Karmal, tutuklandı, dayak yedi ve devlet televizyonları tarafından aşağılandı. Ancak Yemen'de herkes artık onun adını biliyor; birçokları saygıyla anıyor.

''Bu devrim başladığında sadece ben ve üç arkadaşım vardık. Şimdi ise meydana gelen kadınların sayısına inanmakta güçlük çekiyorum.'' diyor. ''Devrimden önce kadınlar akşam 7.30-8 olduğunda dışarı çıkamıyordu. Şimdiyse meydanda uyuyorlar.''

İnsan hakları

Tevekkül Karmal, bu yaşananların toplumda Salih rejiminden duyulan memnuniyetsizliğin ne kadar derin olduğunu gösterdiğini düşünüyor.

Aliye, Yemen'de siyasi değişimin ön cephesinde yer alan bir başka kadın. ''İki kızını büyüten tipik bir ev hanımıyken, bir gün insan hakları savunucusu olarak faaliyet göstereceğimi aklımın ucundan bile geçirmezdim'' diyor.

Üç yıl önce kocası ortadan kaybolan Aliye, kaybolmasından dört ay sonra kocasını bir cezaevinde buluyor. Dövülen, işkence gören, ve haksız yere ülkenin kuzeyindeki Şii isyancılarla ilişkili olmakla suçlandığını söyleyen kocası, hala mahkemeye çıkarılmayı bekliyor.

Aliye kocası ve diğer binlerce siyasi tutuklu için kampanya başlatmış. ''Cumhurbaşkanı Salih'in kurduğu siyasi sistem beni daha güçlü bir kadın yaptı.'' diyor.

Çok iyi örgütlenmiş bir mitingde on binlerce taraftarına konuşan Cumhurbaşkanı Salih geçtiğimiz günlerde, kadınların protesto gösterilerindeki rolünü sert dilde eleştirdi. Salih, kadınlarla erkeklerin birlikte düzenlediği gösterilerden dolayı muhalefetin kendinden utanması gerektiğini söyledi ve protestoların İslam'a aykırı olduğunu iddia etti.

Batının laik bir cumhurbaşkanı olarak desteklediği Salih böyle derken, Yemen'in İslamcı muhalefet partisi Islah ise kadınları sokağa çağırıyor.

İslamcılar

Ülkenin en güçlü siyasetçilerinden Hamit al Ahmar, Islah partisi üyesi. ''Dünyanın değiştiğinin farkındayız. Islah mensubu kadınlar sokaktaki en kalabalık kadın grubu. Kadınlarla bir sorunumuz yok.'' diyor.

Hamit al Ahmar, ''Kadınları çok seviyoruz, hatta bu yüzden bazılarımızın iki ya da üç eşi var.'' diye ekliyor.

Kadın hakları savunucuları bu şakayı çok komik bulmayabilir. Ancak siyasi yorumcu Nadval Sari, bazı üyelerinin kadınlara önyargılı yaklaşımına rağmen, Islah'ın kadınlara diğer partilerden çok daha fazla fırsat sunduğunu söylüyor.

Nadval Sari, ''Islah'a bakarsanız kadınların partide çok aktif olduğunu görürsünüz. Organizasyonlarda aktif olarak yer alıyorlar, kampanyalara katılıyorlar, bazıları kadın hakları için kampanyalara katılıyor. Ancak Islah da dahil, Yemen'deki tüm partilerin kadınları oy kazanmak için kullandığını da belirtmek gerekir.'' diyor.

Yemen'deki devrim, doğrudan kadınlarla ilgili değil, kadın hakları gündemdeki başlıklar arasında yer almıyor.

Fakat gene de her gün başkent Sana'nın meydanında toplanan kadınlar, mikrofonu ellerine alıp on binlerce erkeğe sesleniyorlar.

Kadınların yakın zamana değin görülmemiş düzeydeki bu katılımı, Yemen'de kayda değer bir gelişme.