Yeni anayasa çalışmaları -DOKA Kalkınma Kurulu Başkanı Yayla: "Yeni anayasa kalkınma için bir fırsattır"

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) Kalkınma Kurulu Başkanı Yrd. Doç. Dr. Hilmi Erdoğan Yayla, yeni anayasanın kalkınma için bir fırsat olduğunu bildirdi.

Yayla, yaptığı yazılı açıklamada, çağdaş kalkınma modellerine uygun bir anayasaya ihtiyaç olduğunu, mevcut anayasanın klasik kalkınma modeli olarak nitelendirilebilecek merkeziyetçi kalkınma ve planlama anlayışına sahip olduğunu belirtti.

Mevcut anayasanın 166. maddesinin, kalkınma planlarını ve ülke kaynaklarının değerlendirilmesini devletin görevi olarak nitelendirerek toplumun ve girişimcilerin kalkınmaya katkı sağlayabilecek teşebbüslerini kısıtladığını ifade eden Yayla, şöyle devam etti:

"Oysa ki günümüzde kalkınma devletin değil, sivil toplumun ve özel teşebbüsün ellerinde şekillenmektedir. Bu nedenle sosyal ve ekonomik gerçekliğin çok gerisinde kalmış olan anayasamız, sivil toplum kuruluşlarını ve girişimcileri teşvik edecek, onların kalkınma sürecine olan katılımlarını destekleyecek şekilde yeniden tasarlanmalıdır. Modern kalkınma modelleri, devletle toplum arasındaki sınırların zayıflamasını öngörmektedir. Türkiye'nin sosyal ve ekonomik potansiyellerinin harekete geçirilebilmesi için yerel ve bölgesel dinamiklerin önü açılmalıdır. Bizim anayasamız, bu anlayışın gerisindedir. Bu nedenle yeni anayasa hazırlanırken sadece parlamenter bürokrasiye ve merkezi otoriteye yakın aktörlerin değil, Türkiye'nin kalkınması ve refah seviyesinin yükselmesi için çaba sarf eden yerel ve bölgesel paydaşların da katılımı sağlanmalıdır. Bir başka ifade ile yeni anayasanın en önemli görevi, kalkınmayı toplumun tamamına mal eden bir anlayışı devletin merkezine taşımak olmalıdır."

Yayla, sorun ve ihtiyaçları için bireyleri düşünmeye, birlikte fikir üretmeye ve bu çözümleri sahiplenmeye yöneltecek bir anayasa ile sürdürülebilir kalkınmanın mümkün olabileceğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Güçlü bireysel özgürlükler ve haklar olmaksızın ne ülkenin alt yapı sorunlarının giderilmesinden, ne rekabet ortamının etkin çalışmasından, ne de işsizliğin doğal seviyeye düşürülmesinden bahsedebiliriz. Bir ülkenin kalkınması ile yasalarının evrensel demokratik değerler ile donatılmış olması paralellik gösterir. Kalkınmışlık seviyesi yüksek ülkelerin anayasalarını veya anayasa yerine geçen belgelerini incelerseniz bireylerin tercihlerini, değerlerini ve girişimlerini koruyan insan odaklı bir alt yapı görürsünüz. Bunun tam tersi olarak, kalkınmışlık seviyesi düşük ülkelerin anayasaları ise devlete endeksli bir toplum ve merkezi otoritenin planlaması karşısında güçsüz bireyler öngörür."

Yeni anayasanın kalkınma için bir fırsat olacağına dikkati çeken Yayla, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Toplumlarda demokrasinin kökleşmesi kadar, sosyal kalkınmanın sağlanması açısından da sivil toplum kuruluşların vazgeçilmez rolü bulunmaktadır. Özellikle soğuk savaş sonrası dönemde hak ve özgürlükler alanının gelişmesiyle sosyal projelerin gerçekleştirilmesinde sivil toplum kuruluşları önemli görevler üstlenmişlerdir. Yeni dünya gerçekliğine bağlı olarak ülkemizde de sivil toplum kuruluşlarının kendilerinin ve çevrelerinin kalkınmasına katkı sağlayacak alan anayasa tarafından belirlenmelidir. Yeni anayasa araştırma, geliştirme, yenilikçilik ve yüksek beşeri sermaye gibi konularda topluma vizyon kazandırdığı sürece ülkemizin kalkınmasına katkı sağlayabilir. Bilgi çağında yaşadığımız, toplumun bilgisayarlaşma eğiliminde olduğu, 7'den 77'ye herkesin cebinde taşıdığı aygıtlarla bilgiye ulaşabildiği ve bilgi üretebildiği unutulmamalıdır. Ülkemizi bilgi çağına konumlandırabilmek için yeni sosyal ve ekonomik değerler üretebilen, katma değeri yüksek bir sivil toplum ve piyasa ekonomisi inşa edilmesinde yapılması gündemde olan yeni anayasa büyük bir fırsattır."