Yeni Anayasa’da Anayasa Mahkemesi'nin Kısa Karar Açıklamasına Engel

Yeni Anayasa çalışmaları çerçevesinde ‘Anayasa Mahkemesinin kararları’ başlıklı madde müzakeresinde, “Anayasa Mahkemesi'nin kararları kesindir. Bu kararlar, gerekçesi yazılmadan hiçbir surette açıklanamaz.” hükmünde mutabakata varıldı. Madde gerekçesinde, Anayasa Mahkemesi’nin basın toplantıları düzenleyerek kısa karar açıklama yoluna gittiğine dikkat çekilerek, “Kabul edilen fıkra, Anayasa Mahkemesi’nin kısa karar açıklama ile Anayasa'nın özünü ve sözünü ortadan kaldıran uygulamalarını engellemek amacıyla düzenlenmiştir.” ibaresi yazıldı.

Yeni Anayasa çalışmaları çerçevesinde Yazım Komisyonu, MHP Konya Milletvekili Faruk Bal başkanlığında yaptığı toplantıda ‘Anayasa Mahkemesinin kararları’ başlıklı maddeyi müzakere etti. Bu kapsamda, “Anayasa Mahkemesinin kararları kesindir. Bu kararlar, gerekçesi yazılmadan hiçbir surette açıklanamaz. Mahkemenin kararları derhal Resmi Gazetede yayımlanır” hükmünde mutabakata varıldı.

Gerekçe notu olarak da, “Anayasa Mahkemesi, 1982 Anayasasında ‘Anayasa Mahkemesi kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz’ şeklindeki açık hükme rağmen basın toplantıları düzenleyerek kısa karar açıklama yoluna gitmektedir. Yukarıda tam mutabakat ile kabul edilen 1. fıkra, Anayasa Mahkemesi’nin kısa karar açıklama ile Anayasanın özünü ve sözünü ortadan kaldıran uygulamalarını engellemek amacıyla düzenlenmiştir.” ibaresi yazıldı.

Mutabakata varılan diğer bazı hükümler ise şöyle:
-Anayasa Mahkemesi, uygulanması halinde telafisi imkansız bir zararın ortaya çıkacak olması durumunda talep üzerine yürürlüğün durdurulması kararı verebilir.
-Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği hükümler gerekçeli kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi, gerekli durumlarda ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez.
-Anayasa mahkemesi, verdiği kararlarla, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez.
-İptal kararları geriye yürümez.
-İptal kararının yürürlüğe girişinin ertelendiği durumlarda, TBMM iptal kararının ortaya çıkardığı hukuki boşluğu dolduracak kanun tasarı veya teklifini öncelikle görüşüp karara bağlar.
-Anayasa Mahkemesi kararları, yasama, yürütme ve yargı organlarının, idare makamlarını gerçek ve tüzel kişileri bağlar.