Hamilelik kadınlar açısından oldukça hassas bir konudur. Çoğu kadın vakti geldiğinde anne olmak ister. Kadınlar planladıkları zamandan önce hamile kalmamak için bazı yöntemlerden faydalanırlar. Doğum kontrol hapı da bu yöntemler arasında yer alır. Doğum kontrol hapları sadece hamileliği planlamak için değil kistler ya da diğer kadın hastalıkları için kullanılabilir. Ancak bu tür hapları doktor tavsiyesi ile kullanmak gerekir. Doktor yönlendirmesi olmadan ilaç kullanmak istenmeyen yan etkilerin ortaya çıkmasına sebep olabilir.
Sıklıkla adından bahsettiren "Doğum kontrol nedir?" sorusu pek çok kadının kafasını karıştırıyor olabilir. Doğum kontrolün birden fazla yöntemi bulunur. Bunlardan birisi de doğum kontrol hapı kullanımıdır. Günümüzde doğum kontrol hapı gebeliği önlemek veya adet döngüsünü düzenlemek için kullanılır. Özellikle korunmasız cinsel ilişkide hamileliği yüksek oranda engellese de tam olarak bir korunma yöntemi olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Doğum kontrol haplarının bazıları içerisinde hem östrojen hem de progesteron hormonu barındırır. Bazılarında ise yalnızca progesteron hormonu bulunur. Kadın doğum uzmanları, kullanım amacına göre bu hapları hastalarına tavsiye eder. Haplar içerisinde bulunan hormonlar kadın vücudunun ürettiği östrojen ve progesteron hormonunu taklit eder. Doğum kontrol haplarının kullanım amacına göre farklı türleri bulunur. Doğum kontrol türleri şu şekildedir:
Bu hapların düzenli bir şekilde ve aynı saatte alınması son derece önemlidir.
Doğum kontrol haplarının düzenli bir şekilde kullanılması etkisinin görülmesi açısından büyük bir önem taşır. Yeni başlayanlar için doğum kontrol hapı kullanımının doğru bir şekilde öğrenilmesi gerekir. Doğum kontrol hapları çoğunlukla 21 tabletten meydana gelir. Kombine doğum kontrol hapları ise 28 tabletten oluşur. 21 günlük olan doğum kontrol haplarının her gün düzenli ve aynı saatte alınmasına dikkat edilmesi gerekir. Düzensiz kullanımında ara kanama gibi bazı sıkıntılar yaşanabilir. Böyle bir durumu yaşayanların hiç vakit kaybetmeden doktora gitmesi son derece önemlidir.
21 günlük yani 3 haftalık hap kullanımından sonra bir süre ara verilir. Ara verildikten sonra ise adet kanaması başlar. Bu 7 günlük arada adet kanamasının gerçekleşmesi beklenir. İlk tablet bittikten sonra yaklaşık 1-2 gün içerisinde kanama başlar. Eğer başlamadıysa ve geciktiyse mutlaka doktora görünmek gerekir. Bu tür haplar düzenli kullanıldığı takdirde kişiye birçok fayda sağlar. Ancak doktor onayı almadan doğum kontrol hapı kullanılması sakıncalı olabilir. Bu yüzden kadınların doğum kontrol hapını doktor gözetiminde kullanmaları önemlidir.
Doğum kontrol hapları kullanılırken 21 ya da 28 günlük tablette yer alan hapların her gün aynı saatte içilmesi gerekir. Her gün içilen ilaç eğer unutulduysa hatırlandığı zaman içilebilir ancak unutulmuş olan dozu tamamlamak için ekstra bir hap alınmaması gerekir. 21-28 gün boyunca her gün düzenli ve aynı saatte ilaç alındıktan ve tablet bittikten sonra 7 günlük bir ara verilir. Eğer ilaç kullanılmaya devam edilecekse 8. günde yeni tabletle devam edilir. Örneğin pazartesi günü ilacınız bittiyse bir sonraki pazartesi günü de dâhil olmak üzere 7 günlük bir ara verilir ve 8. gün yani salı günü ilaç kullanılmaya başlanır.
Doğum kontrol hapı hamileliğin önlenmesi başta olmak üzere birçok kadın hastalığının tedavisinde de kullanılan bir hap türüdür. Bazı doğum kontrol hapları hem östrojen hem de progesteron hormonu içerisinden bazıları ise yalnızca progesteron hormonu barındırır. Bu hapların içerisinde bulunan hormonlar sentetiktir. Doğum kontrol haplarının kadınlardaki asıl görevi yumurtlamayı önlemek ve düzenlemektir.
Doğum kontrol hapları genellikle kadınlarda cinsel ilişki sonrası istenmeyen gebeliği önlemek amaçlı kullanılır. Ancak tek kullanım alanı hamileliği planlamak ya da gerçekleşmemesini sağlamak değildir. Pek çok kadın hastalığında da doğum kontrol hapları kullanılabilir. Kısırlık tedavilerinde, adet düzensizliği gibi sorunlarda ya da dermiod, polikistik over gibi kist problemlerinde de doğum kontrol hapı kullanımı mevcuttur. Doğum kontrol haplarının yan etkileri olabilir. Bu yüzden bu tarz hapların doktor kontrolünde kullanılması gerekir. Doğum kontrol hapı kullanımı ile ilgili en doğru bilgi için alanında uzman bir kadın doğum uzmanına danışılması önerilir.
Kadın doğum uzmanları doğum kontrol hapının her gün aynı saatte kullanılmasını tavsiye eder. Düzenli kullanıldığında istenilen etkinin görülmesi mümkündür. Doğum kontrol haplarının koruma etkisini sağlayabilmesi için düzenli bir şekilde her gün aynı saatte içilmelidir. Doğum kontrol hapı kullanıldığı andan itibaren etkisini gösterir. Ancak doktorlar özellikle ilk ay doğum kontrol hapı kullanırken cinsel ilişki esnasında kondom kullanılması da önerir. Doktorlara göre doğum kontrol hapları düzenli ve aynı saatte kullanıldığı takdirde gebelikten %99 oranında korumaktadır. Ancak doğum kontrol hapları %100 korunma yöntemi değildir, %1 de olsa korumama ihtimali bulunur. Bu nedenle %100 korunma için kondom gibi diğer seçenekler kullanılmalıdır.
Doğum kontrol haplarını doğru zamanlarda kullanmak oldukça önemlidir. Bunun için doktor kontrolünde kullanması gerekir. Doğum kontrol haplarının 21 günlük ve 28 günlük olmak üzere iki farklı çeşidi bulunur. Kadın doğum uzmanları doğum kontrol hapı çeşidi fark etmeksizin hapın adet kanamasının 5. gününde kullanılmaya başlanmasını tavsiye eder. Örneğin ilk tabletiniz bittikten sonra 7 günlük aradanın 5. gününde adet kanamanız başladıysa doğum kontrol hapına tekrardan başlamak için adetinizin bitmesini beklememeli, 7 günlük ara bittikten sonra kullanmaya başlamanız gerekir. Ancak en doğru kullanım için mutlaka doktor tavsiyesi almak gerekir.
Doğum kontrol haplarının temel kullanım amacı kadınları istenmeyen gebelikten korumaktır. Bunun için doğum kontrol haplarının her gün ve aynı saatte alınmasına dikkat edilmesi gerekir. Doğum kontrol hapından sonra adet kanaması ortalama 1 hafta içerisinde başlar. Ancak her kadında bu durum aynı olmayabilir. Bazı kadınlarda adet kanaması daha erken başlarken bazı kadınlarda ise daha geç olabilir. Bu durum doktorlar tarafından normal kabul edilir. 7 günlük ara içerisindeki herhangi bir günde kanamanız başlayabilir. Ancak kanamanız sürekli olarak gecikiyorsa mutlaka doktora başvurmanız gerekir.
Doğum kontrol hapını bıraktıktan kaç gün sonra adet olunur?
Doğum kontrol hapları hem hamileliği engellemek hem de adet döngüsünü düzenlemek için en yaygın kullanılan hap türlerinden biridir. Adet düzensizliği için doğum kontrol hapı kullananlar ile gebeliği önlemek için doğum kontrol hapı kullananlar için etki aynıdır. Hapı bıraktıktan sonra ortalama 7 gün içerisinde adet kanaması gerçekleşmesi beklenir.
Doğum kontrol hapının düzenli kullanılması beklenen etkinin görülmesi açısından son derece önemlidir. Doğu kontrol hapı bittikten sonra adet kanaması için ortalama 7 gün beklenir. Bu 7 günlük süreçte hap kullanılmasa dahi koruyucu özelliği devam edebilir. Ancak bu koruma etkisine %100 güvenmemek ve doğum kontrol hapı kullanılsa bile kondom gibi korunma yöntemleri seçilmelidir. Doğum kontrol hapı 7 günlük arada adet olmadım sorunu bazı kadınlarda yaşanabilir. Her kadının adet döngüsü farklı olduğundan bu durum ciddi bir sıkıntıya yol açmaz. Gebeliği önleme veya adet döngünüzü düzenlemek için kullanılan doğum kontrol haplarının doktor kontrolünde kullanılması son derece önemlidir.
Doğum kontrol hapları adet kanaması başladıktan sonra alınır. Adet kanaması gerçekleşmeden doğum kontrol hapının kullanımı tavsiye edilmez. Çoğunlukla adet kanamasının 5. günde hap kullanılmaya başlanır. Doğum kontrol hapına başlamadan önce doktora danışılması son derece önemlidir. Bu tür hapların doktor gözetiminde kullanılması gerekir. Eğer adet kanamanız gelmediyse ve doğum kontrol hapına başlamanız gerekiyorsa doktorunuzun reçetelendirdiği adet söktürücü ilaçları kullanmanız gerekebilir.
Kadın doğum uzmanlarına göre doğum kontrol hapı kullanılırken adet kanamasında gecikme yaşanabilir. Doğu kontrol haplarının yanı sıra yoğun stres, hormonal dengedeki bozukluklar, düzensiz beslenme, yoğun egzersiz, hamilelik gibi faktörlerde adetin gecikmesinde etkili olabilir. Doğum kontrol hapı kullanırken adet gecikmesi yaşayanların kendi doktorlarını bu konu hakkında bilgilendirmesi son derece önemlidir.