Yeni Lira, enflasyonu arttırmayacak

BURSA (İHA) - Merkez Bankası Emisyon Genel Müdürü Mehmet Sertbudak, yeni lira uygulaması ile emisyon ve enflasyonda bir artış olmayacağını, tedavüldeki madeni para adedinin 5 kat arttırılacağını söyledi.

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nın (BTSO) üyelerini bilgilendirmeye yönelik olarak tertiplediği toplantıda konuşan Merkez Bankası Emisyon Genel Müdürü Mehmet Sertbudak, şu anda 14 katrilyon olan emisyon miktarının yeni lira ile değişmeyeceğini, son 10 yılda parasından sıfır atan ülkelerde olduğu gibi liradan 6 sıfır atmanında enflasyona müspet veya menfi bir etkisinin olmayacağını söyledi. 12 değişik ülkedeki para biriminin kalkarak Euro'ya geçilmesi sırasında başka bazı sebeplerden dolayı ilk 6 ayda yüzde 0.16 lık bir enflasyon tespit edildiğini anlatan Mehmet Sertbudak, "Yeni lira uygulaması enflasyona nötr etki yapar. Yuvarlamalarla ilgili sıkıntılardan söz ediliyor. Şu anda en düşük para 50 bin liradır. Bunun karşılığı 5 kuruştur. Oysa yeni lira uygulaması ile piyasada 1 kuruş bulunacak. Bu da fiyatları şu andakinden 5 kat daha hassas belirleme imkanı getirecektir. Yuvarlama etkisi ile fiyat artışı yaşanacağını düşünmüyoruz. Ekonomideki temel unsurların dışında her hangi bir enflasyonist etki yeni lirada mümkün olmaz" diye konuştu.

Son yıllarda yaşanan aşırı enflasyon sebebiyle 1981 yılından bu tarafa her 2 yılda bir yeni küpürlerle 11 yeni paranın dolaşıma alındığını, ancak yüksek enflasyon sebebiyle dolaşımdaki paraların sayısını azaltıcı bir etki sağlanmadığını anlatan Mehmet Sertbudak, "Şu anda Avrupa ortalaması kişi başına 26 adet banknot 169 euro değeridir. Türkiye'de ise kişi başına 16 adet para ve 86 euro değerinde tedavül bulunuyor. Her yıl 470 milyon adet yeni para basıyoruz. 30 trilyon liralık bir masraf oluyor. Vatandaşlarımızın yeni lira ile değeri artacak paramızı daha titiz kullanmalarını istiyoruz. Bir 100 yeni lira ile 70 dolar almak mümkün olabilecektir. Bu sebeble artan banknot değeri de göz önünde bulundurularak filigram ve gizli resim gibi güvenlik kontrollerinin daha dikkatli yapılması ve saklama hususunda hassasiyet gösterilmesi için vatandaşları uyarıyoruz. Yeni lira ile parasal değerlerde sadeleştirme yapılması sağlanacak. Katrilyonlarla ifade edilmesi, paranın kıymet saklama fonksiyonunu kaybettiriyor. Yeni lira ile bu kıymet saklama fonksiyonu artacaktır" dedi.

2005 yılında yeni lira ile mevcut liraların birarada tedavülde olacağını hatırlatan Mehmet Sertbudak 2006 yılından itibaren ise sadece lira olarak 6 sıfırsız paranın tedavülde olacağını, bu paranında küçük bedelli banknotlarının ebadlarında küçültme yapılarak görme engelli vatandaşlara kolaylık sağlanmasının planlandığını sözlerine ekledi.

Şu anda tedavülde olan 14 katrilyon liranın yüzde 83 lük kısmı olan 11.6 katrilyon lirayı 582 milyon adet 20 milyon liralık oluşturuyor. Yeni lira ile büyük küpürlerin oranında da bir azalmaya gidilecek. Ayrıca emisyonun yüzde 1 ine tekabül eden şu andaki madeni para miktarı ise 134 trilyondan 5 kat arttırılacak. Yeni kuruş ve 1 yeni liralık madeni paralardan ise 1 milyar 200 milyon adet piyasaya sürülecek.

Toplantıda konuşan Merkez Bankası Baş Hukuk Müşavirliği ve Hukuk İşleri Genel Müdür Yardımcısı Sıtkı Eroğlu'da 1 Ocak 2005 den itibaren bütün değerlerin yeni lira olarak ifade edileceğini bununla alakalı çok güzel kanuni düzenlemenin gerçekleştiğini söyledi. Bankalardaki otomotik ödeme talimatlarından, bütün işlemlere kadar 6 sıfır atılmış uygulamaya her şeyin ilave bir müracata gerek kalmadan geçeceğini de hatırlatan Sıtkı Eroğlu, 2004 yılında yazılmış, 6 sıfırlı çeklerinde 2005 den sonraki ödeme tarihlerinde yeni liradan 6 sıfır atılmış olarak ödeneceğini sözlerine ekledi. Eroğlu finans sektörünün yüzde 90 ının da ytl ile alakalı alt yapı çalışmalarını tamamladığını bildirdi.

BTSO Başkanvekili Ali Hazır'da YTL'nin bir devalüasyona ve yuvarlatmalar nedeniyle enflasyona yol açıp açmayacağı endişesi bulunduğunu dile getirerek, "Biz YTL'nin devalasyonla bir ilişkisi olduğunu düşünmüyoruz. Enflasyonu da etkilemeyeceği görüşündeyiz. Biz YTL yi bu ülkenin enlasyonla olan mücadelesinde önemli bir kilometre taşı olarak görüyoruz" diye konuştu. Bursalı sanayiciler ve oda üyeleri YTL toplantısına büyük ilgi gösterdi.