Yenidoğan bebeklerde sarılık hastalığı nasıl geçer?

Doğum sonrası pek çok bebekte görülebilen genetik faktörlü sarılık hastalığı, çoğunlukla özel bir tedaviye gerek kalmadan bir hafta veya on gün içerisinde kendiliğinden iyileşme gösterir. Bazı durumlarda kendini tedavi edemeyen bebekler için uygun görülen tedavi yöntemi uygulanır. Yenidoğan sarılık tedavisi, bebeğin ağırlığı, kaç günlük olduğu ve kan değerlerine göre belirlenir. Yenidoğan sarılık nedenleri ve tedavisi hakkında detaylı bilgiye yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Yenidoğan Sarılığı Nedir?

Sarılık, kandaki bilirubin adı verilen maddenin normalden fazla miktarda bulunması sonucunda vücudun sarı rengini almasıdır. Sarılık adı da cildin bu şekilde renk değiştirmesinden gelir. Yenidoğanların en az üçte ikisinde yaşamın ilk haftalarında bu hastalık görülebilir.

Yenidoğan Sarılığı Belirtileri

Yenidoğan sarılık belirtileri arasında birkaç madde sıralanabilir. En belirgin belirtiler ise şöyledir:

• Vücudunun sarı rengini alması,
• Fazla uyku uyuması,
• Anne sütü istememesi,
• Dışkı ve idrar renginde değişme,
• Kaşıntı,
• Ateş,
• Kilo kaybı,
• Yorgunluk,
• Karın ağrısıdır.

Bebeklerde sarılığın belirtilerini fark etmek ve dikkatli olmak çok önemlidir. Gereken önem verilmediği zaman, kalıcı beyin hasarına neden olabilmektedir. İşitme ve görme sorunları oluşabilir. Zeka ve motor gelişiminde gerilik söz konusu olabilir. Yine anne- babanın geç kaldığı durumlarda, kernikterus ismi verilen, sinir sisteminde ciddi hasarlara yol açabilecek bir hastalık bebekte görülür. Bu yüzden aileler bu konuda hassas olmalıdır. Çocuk doktorunuz tarafından bu durum yakından takip edilmelidir. Bu durum çoğu zaman özel bir tedaviye gerek kalmadan bir hafta veya on gün içerisinde geçebilir.

Yenidoğan Sarılığı Neden Olur?

Anne ile bebek arasında kan uyumsuzluğu varsa, enzim eksiklikleri söz konusuysa ve genetik hastalıklar varsa bebeğin sarılık olma olasılığı artmaktadır.
Yenidoğan sarılık nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

• Anne daha önce birçok kez doğum yaptıysa,
• Zor bir gebelik dönemi geçirdiyse,
• Bebek erken doğduysa,
• Bebekte karaciğer hastalığı varsa,
• Sarılık hastalığına karşı risk durumu daha fazladır.

Ayrıca annedeki şeker hastalığı da yine bebeğin sarılık olması riskinde büyük önem taşır. Bebeklerde, kan grubu uyuşmazlığı nedeniyle, bilirubin düzeyi çok yükselebilir. Bu durumda kan değişimi yapılmalıdır. Bir başka durum ise yine anne sütü ile beslenen bebeklerle ilgilidir. Bazı durumlarda annenin sütündeki bazı maddelerden dolayı sarılık ortaya çıkabilir. Bilirubin, bağırsaklar yoluyla atıldığı için doğumdan sonraki ilk bir hafta özellikle üç ile beş gün arasında en fazla 12 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşebilir. Başka bir önemli konu olarak, yenidoğan bebeklere hiçbir şekilde şekerli su verilmemelidir. Bu nokta kan değişiminde önemli bir noktadır.

Yenidoğan Sarılık Tablosu

Yeni doğmuş bir bebeğin kanında bulunması gereken bilirubin miktarı 1-2 mg/dl kadardır. Bu miktar 5 mg/dl miktarını aştığı zaman fark edilecek düzeyde sarılık oluşmaya başlar. İlk olarak gözlerin beyaz kısmı sararmaya başlar. Sarılık, genellikle doğumdan 2-3 gün sonra görülür. Yenidoğan sarılık tablosunda, zamanla 7 ile 10 gün içerisinde kaybolur ve sarılığın kaybolması en son gözlerin beyazlıklarında görünür. Erken doğum (prematüre) bebeklerde sarılık daha sık ve şiddetli görülmektedir. Bu bebeklerde, 4-5 günde belli olur. 10 günden sonra kan, beyin bariyerini kapatır ve bilirubinin kandan beyne geçmesini engeller. Yenidoğan sarılık çizelgesi bebekten bebeğe ve doğumdan doğuma değişse de genel olarak analizler bu şekildedir.

Yenidoğan Sarılık Riski Ne Zaman Biter?

Yenidoğan sarılık riski, çok erken dönemde başlar ancak bitmesi zaman alabilir. Bebeğinizde herhangi bir belirti gördüğünüz durumda sarılığın şiddetini öğrenebilmek için doktorunuza danışmanız en önemli noktadır. Burada gerekli duruma göre en uygun tedavi yöntemi belirlenir. “Yenidoğan sarılığı riski ne zaman biter?” sorusuna cevap olarak, tedavinin gerekip gerekmediğine bebeğin doktoru karar vermelidir. Bu süreçte risk olup olmadığı zamanla hekim tarafından gözlenip aileye bildirilir. Hastanede yattığı sürede çocuk hekimi sarılığın izlenmesinden ve gerektiğinde tedavisinden sorumludur.

Yenidoğan Sarılığı Nasıl Geçer?

Bebek zamanında doğmuş ise bazı durumlarda tedavi uygulamaya gerek duyulmaz. Bu bebeklerin sarılık düzeyi hafif düzeydedir ve çocuk doktoru kendiliğinden iyileşebilecek durumda olduğunu düşünürse, bebek sadece takip altında tutulur. Fakat bebek normalden daha fazla sarılık geçiriyorsa, çocuk doktoru tedavi yapılmasını söyler. “Yenidoğan sarılık nasıl geçer?” sorusuna cevap olarak, bebekte eğer bilirubin seviyesi yüksek ise, bebeğin “fototerapi” denilen özel dalga boyunda ışık yayan lambalar ile beraber ışık tedavisi alması gerekir. Bu ışık sayesinde, kandaki bilirubin miktarı fazla ise, idrarda çözülerek vücuttan atılması sağlanır. Fototerapi yöntemi hiçbir şekilde bebeğe zarar vermez. Tedavi sırasında, bebek üzerinde sadece bezi kalacak şekilde, üzerindeki her şey çıkarılır. Gözüne zarar verilmemesi adına, ışıktan koruyucu maske takılır. Işık kaynağının altına bebek yatırılır. Bebekte tedavi sırasında sıvı kaybı söz konusu olabilir. Bu durumda sıvı kaybının en aza indirilmesi için olabilecek en erken dönemde emzirmeye başlamak gerekir. Yenidoğanlarda sarılık hemen fark edildiyse doğumu takiben ilk saatte emzirme sağlanmalıdır. Emzirme söz konusu değilse, mamalar yardımıyla bebek beslenmelidir. Düşük bir ihtimalle yan etki olarak ciltte kırmızı döküntüler söz konusu olabilir. Sarılığın önlenmesi için anne sütü çok önemlidir.