Yer çekimi erozyonu nedir, en çok nerelerde görülür? Yer çekimi erozyonuna neden olan faktörler nelerdir?

Yer çekimi erozyonu, dünya genelinde en çok meydana gelen doğal afetler arasında yer alır. Kütle halinde gerçekleştiği için ölümcül sonuçlara sebep olur. Yer çekimi erozyonu; Türkiye’de en çok can ve mal kaybına sebep olan erozyon çeşididir. Yer çekimi kuvvetli bir şekilde toprak, kir ve kayayı aşağıya doğru çekip erozyonun oluşmasına neden olur.

Yer çekimi erozyonu nedir?

Yerin çekme kuvvetiyle kaya ve toprakların, bulunduğu alandan başka alanlara geçmesine yer çekimi erozyonu adı verilir. Bir dağ üzerinden taş parçasının yere düşmesi yer çekimiyle alakalı bir durumdur. Yer çekimi taşı yukarıdan aşağıya doğru çeker.

Dağlık ve eğimli alanlarda toprak parçaları, yer çekimi kuvveti etkisiyle harekete geçerek taşınır. Yer çekimi erozyonu oluşumunda; taş ve kaya parçaları ile suyun etkisi vardır. Yer çekimi erozyonu gerçekleşirken bir dağ ya da tepede oluşan kütle şeklindeki çamur aşağıya doğru iner. Çamur çok büyükse bulunduğu alandan aşağıya inerken çevresine zarar verir. Yer çekimi erozyonu çok kuvvetli gerçekleştiği için hem can hem de mal kaybına sebep olur.

Yer çekimi erozyonu en çok nerelerde görülür?

Yer çekimi erozyonu bazı alanlarda çok şiddetli görülür. Yer çekimi erozyonunun görüldüğü alanlar aşağıdaki gibidir:

Ziraat ve ormanlık alanlar

Kütle haline gelen taş ya da toprak parçaları yer çekimi kuvvetinin etkisiyle ormanlık alanları yerle bir eder. Yer çekimi erozyonuna uğrayan ormanlık alanlar büyük zarar görür. Erozyonun meydana geldiği orman ve ziraat alanlarının yeniden eski haline dönüştürülmesi çok uzun zaman alır.

Yerleşim yerleri

Yer çekimi erozyonu, eğimli yamaçlarda daha çok görülür. Eğimli yamaçların olduğu alana bina inşa edilmesi çok tehlikelidir. Yer çekimi erozyonuna maruz kalan bina kullanılamaz duruma gelir.

Ulaşım yerleri

Yer çekimi erozyonu; demiryolu ve karayolunun olduğu alanlarda da çok görülür. Yer çekiminin olduğu alanda yol kullanılamaz hale geldiği için trafik kapatılır.

Yer çekimi erozyonuna neden olan faktörler

Yer çekimi erozyonu;

• Eğimli yamaçlar,
• Yükseltisi fazla olan alanlar,
• İklim,
• Ormanların tahrip edilmesi,
• Bitki örtüsü,
• Topografya,
• Tarım arazilerinin amacının dışında kullanılması,
• Düzensiz yerleşme,
• Jeolojik yapı gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkar.

Yer çekimi erozyonunun sonuçları nelerdir?

Yer çekimi erozyonunun çok yıkıcı etkileri vardır.

• Meydana geldiği alanın sularını kirletir.
• Çölleşmenin ortaya çıkmasıyla birlikte tarım ürünleri yetişemez hale gelir.
• Toprak verimliliğini kaybettiği için kuraklık oluşur.
• Çığ ve heyelan gibi doğal afetlerin yaşanmasına zemin hazırlar.
• Toprak su depolamamaya başlar. Bu durum canlı yaşamını tehlikeye sokar.