Yezidiler kimdir?
IŞİD katliamı ile kamuoyu gündemine gelen Yezidiler, Melek Tavus'a inanıyorlar. Şeytana inanın Asuriler'in asimile edilmiş hali oldukları düşünülüyor.
IŞİD katliamı ile kamuoyu gündemine gelen Yezidiler, Melek Tavus'a inanıyorlar. Şeytana inanın Asuriler'in asimile edilmiş hali oldukları düşünülüyor.
Irak'ta IŞİD'in yaptığı katliamlarla birlikte gündeme gelen Yezidiler (Ezidilek) farklı inançları ile biliyorlar.Büyük kısmı Kürtçe konuşan Yezidilerin çoğunluğu Musul kentinde yaşıyor. Bazı araştırmacılara göre Yezidiler, 'şeytana' inanan Asurilerin devamı niteliğindedir.
Günümüzdeki Ezidiler'in inandığı dini figür Melek Tavus ismini taşıyor. Ezidilerin ahret inançları yok onlara göre dünya sonsuz ve kıyamet yaşanmayacak. Çarşamba gününü kutsal sayan Ezidiler günde 3 kez güneşe dönüp ibadet ediyorlar.
Yezîdîlik, hazreti Muhammed'in emriyle babası Taif kentine sürülen dördüncü Emevî Hâlifesi I. Mervan ile aynı soydan gelen Adi bin Musafir tarafından, Zerdüştlük ilkeleri üzerine kurulan bir din.
Yezidiler (Ezidiler) evrenin ve insanların Azda adında bir tanrının görevlendirmiş olduğu Melek Tavus tarafından yaratıldığına inanıyorlar. Yezidiler "Mushafa Reş" ve "Kitab el Celve" adlı kitapları dinî öğretilerinin ana kaynağı olarak kabulleniyorlar.
TARİH ÖNCESİ ŞEYTANA TAPAN ASURİLER Mİ? Bazı araştırmacılara göre Yezidiler, Kürtler tarafından asimile edilmiş Asurilerdir.Tarih öncesi dönemlerde, Asurlular da kuş şeklinde simgeleştirdikleri ve kutsal kabul ettikleri bir şeytana tapmaktaydılar.
NE KADAR YEZİDİ VAR? Suriye, Türkiye, İran, Gürcistan ve Ermenistan'da da cemaatleri bulunan Yezidiler'in bugünkü toplam sayısının 1,000,000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bazı bilimsel araştırmalar ise Yezidiler'in nüfusunun çok daha fazla olduğu yönündedir. Başta Almanya ve İsveç olmak üzere Avrupa ülkelerinde de birçok göçmen Yezidi yaşamaktadır.
TÜRKİYE'DE NE KADAR YEZİDİ VAR? 1970'li yıllara kadar özellikle Urfa-Viranşehir'de yoğun olarak yaşayan ve sayıları 80.000'i bulan Türkiye Yezîdîleri, 1980'lerle beraber yurtdışına göç etmeye başlamışlardır. 1985 yılında 23.000'e inen sayıları, 2007 yılında 377'ye kadar (Urfa'da 243, Batman'da 72, Mardin'de 51, Diyarbakır'da 11 kişi) gerilemiştir. Türkiye Yezîdîleri'nin büyük bir kısmı bugün Almanya'da yaşamaktadır, Avrupa Parlamentosu üyesi Feleknas Uca bunlardan biridir.
EZİDİLİK DİNİ NEDİR? "Yezidi" kelimesi bu dinin tanrısı olan Azda kelimesinden türetildiği iddia edilmektedir. Kürt dilinde "Tanrı" ismini karşılayan iki kelime mevcutur bunlar "Xweda" ve "Ezda" dır. Ezda beni yaratan, veren ve var eden anlamlarına gelmektedir. Xweda ise kendiliğinden var olan anlamına gelmektedir.
MELEK TAVUS Daha sonra Melek Tavus yarattığı bu iki insanı takdim etmek üzere Azda'nın yanına gider ve Azda Melek Tavus'a "Bundan sonra bu iki insana tabi olacaksın" der. Bunun üzerine Melek Tavus "Bu iki insanı yaratan yoktan vareden benim niçin onlara tabi olayım ben sadece beni yaratan sana tabi olur, sana ibadet ederim" der.
İşte bu sınavı başarı ile verip tüm insanlığın ve dünya işlerinin başına geçme hakkını kazanmıştır diye düşünülür.
MELEK TAVUS NEDİR? EZİDİLER NİYE ONA İNANIYOR? Ancak burada düşmüş meleğin sahip olduğu özellikler diğer dinlerden farklıdır. Ezidilik'te tanrı dünyanın sadece yaratıcısıdır, ancak sürdürücüsü değildir. Tanrısal iradenin vücut bulması için Düşmüş melek bir nevi aracılık rolü üstlenmiştir.
Düşmüş melek olan Melek Tavus olarak adlandırılır ve bir tavus kuşu ile simgelenir. Tanrı özünde iyilikle dolu olduğundan ibadet edip onun gönlünü kazanmak gerekmez. Aksine ibadetin ona değil içi kötülüklerle dolu olana, Tavus'a yapılması ile kötülüğün en büyük kaynağından korunulur. Bu anlamda iyilik ve kötülüğün kaynağı aslında Melek Tavus'tur.
AHİRETE İNANMIYORLAR Ahiret inancı gibi sonradan hesap verilecek bir yerin varlığı söz konusu değildir. İnsanın inanışına ve yaşayışına göre dünya cennete de cehenneme de dönüşebilir. Melek Tavus bütün bu işlerin denetleyicisi ve tanrının bu dünyadaki gölgesidir.
Ayrıca Ezidilik'deki Melek Tavus incancı ile eski Zerdüştlük ve Mitraizm'den etkilenmiştir. Günümüzde, Yezidiler oldukça kapalı ve geleneklerine bağlı olarak kültürlerini devam ettirmektedirler.
EZİDİLERE GÖRE YARATILIŞ Başlangıçta Tanrı Azda kendi ateşinden Melek Tavus'u yaratır ve ona evreni ve insanı yaratma görevini verir. Bununla birlikte yaradılış işinde Tavus'a yardımcı olacak altı melek daha yaratır. Bunun üzerine Melek Tavus, Azda'nın verdiği buyruk doğrultusunda ve yine Azda'dan aldığı bir toz ile Erkek ile Kadın'ı, ve evreni yaratır. Ayrıca ayak işlerini görmesi için de dört tane de cin.
MELEK TAVUS Daha sonra Melek Tavus yarattığı bu iki insanı takdim etmek üzere Azda'nın yanına gider ve Azda Melek Tavus'a "Bundan sonra bu iki insana tabi olacaksın" der. Bunun üzerine Melek Tavus "Bu iki insanı yaratan yoktan vareden benim niçin onlara tabi olayım ben sadece beni yaratan sana tabi olur, sana ibadet ederim" der.
Yezidiler (Ezidiler) evrenin ve insanların Azda adında bir tanrının görevlendirmiş olduğu Melek Tavus tarafından yaratıldığına inanıyorlar. Yezidiler "Mushafa Reş" ve "Kitab el Celve" adlı kitapları dinî öğretilerinin ana kaynağı olarak kabulleniyorlar.
KADIN VE ERKEĞİN KÜPÜNDEN ÇIKANLAR Bu ilk iki insandan toplam 80 çocuk dünyaya gelir. Daha sonra bu ilk iki insan, ideal insan bir konuda anlaşmazlığa düşerek kavgaya tutuşurlar ve sınavdan geçirilmelerine karar verilir. Her ikisi de ruhlarını, düşüncelerini bir küpe doldururlar ve ağzını kapatırlar. 40 gün sonra Erkek olanın küpünden Şahid bin Car adında güzel bir genç çıkar. Kadınınkinden ise sürüngenler, akrepler, çıyanlar.
CARİYE'Yİ ÖLDÜRME PLANI Adam Şahid bin Car'ı o kadar sever ki diğer 80 çocuğuyla artık ilgilenmez olur. Bu da kadın ve 80 çocuğu arasında kıskançlık ve nefrete neden olur. Karar verirler Şahid bin Car öldürülecektir.
Kadın bir parola belirler ve suikastın yapılacağını bu parolayla bildireceğini söyler. Ancak her şeyi bilen ve duyan Melek Tavus'u hesaba katmamıştır Melek Tavus, yarattığı dört cine emir verir ve cinler gece olunca bu 80 çocuğun ağızlarına üflerler.Uyandıklarında 80'i de farklı dil konuşmaktadırlar. Bu sebeple annelerinin söylediği parolayı da anlayamazlar Şahid bin Car böylelikle Melek Tavus'un sayesinde kurtulur.
Daha sonra Şahid bin Car'a dişi bir melek gönderilir ve bundan olan çocuklar Yezidilerin atalarını oluşturur, diğer 80 Çocuktan dünyaya gelenlerse diğer insanları oluştururlar.
MELEK TAVUS NEDİR? EZİDİLER NİYE ONA İNANIYOR?
Ancak burada düşmüş meleğin sahip olduğu özellikler diğer dinlerden farklıdır. Ezidilik'te tanrı dünyanın sadece yaratıcısıdır, ancak sürdürücüsü değildir. Tanrısal iradenin vücut bulması için Düşmüş melek bir nevi aracılık rolü üstlenmiştir.
TÜRKİYE'DE NE KADAR YEZİDİ VAR?
1970'li yıllara kadar özellikle Urfa-Viranşehir'de yoğun olarak yaşayan ve sayıları 80.000'i bulan Türkiye Yezîdîleri, 1980'lerle beraber yurtdışına göç etmeye başlamışlardır.
1985 yılında 23.000'e inen sayıları, 2007 yılında 377'ye kadar (Urfa'da 243, Batman'da 72, Mardin'de 51, Diyarbakır'da 11 kişi) gerilemiştir.
