Yoksul ülkeler silaha yatırım yapıyor

TUĞÇENUR YILMAZ - Dünya genelinde en yoksul ülkeler sıralamasında başı çeken bazı ülkelerde, harcamaların önemli bir bölümü, savaş ve çatışmalar nedeniyle askeri harcamalara ayrılıyor.

AA muhabirinin Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünden (SIPRI) derlediği verilere göre, yoksulluğun en yüksek seviyelerde olduğu ülkelerde hükümetler, bütçelerinin önemli bir bölümünü silah ve askeri teçhizata harcıyor.

SIPRI verilerine göre, dünyanın en yoksul ülkeler sıralamasında başı çeken Güney Sudan'da askeri harcamalar, kamu harcamalarının yüzde 7,4'ünü, Burundi'de yüzde 8,3'ünü ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nde ise yüzde 9,7'sini oluşturuyor.

- Afrika'da 2017'de 42,6 milyar dolar askeri harcama yapıldı

Uluslararası Para Fonuna (IMF) göre dünyanın en yoksul ülkelerinin bulunduğu Sahra Altı Afrika ve Güney Asya gibi bölgelerde askeri harcamalar her geçen yıl artıyor.

Savaşın ve iç çatışmaların yoğun olduğu bu bölgeler aynı zamanda dünya genelinde kıtlık ve yoksulluğun en çok görüldüğü yerler.

Dünyanın en yoksul ülkelerini barındıran ve iç çatışmaların yoğun olduğu Afrika genelinde 2017 verilerine göre 42,6 milyar dolar askeri harcama yapıldı.

Afrika'da kamu harcamaları içerisinde askeri harcamaların en yüksek olduğu ülkelerden biri Sudan.

Kişi başına düşen milli gelirin 990 dolar olduğu Sudan'da, yaklaşık 4 milyar dolar ile harcamaların yüzde 30,9'u askeri harcamalara ayrılıyor.

Kişi başına düşen milli gelirin yalnızca 246 dolar olduğu Güney Sudan'da ise yıllık askeri harcamalar 6 milyon dolar civarında.

Orta Afrika Cumhuriyeti askeri harcamanın en yüksek olduğu yoksul ülkelerden bir diğeri. Kişi başına düşen milli gelirin 425 dolar olduğu ülkede giderlerin yüzde 9,7'si askeri harcamalara ayrılıyor.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde ise kişi başına düşen milli gelir 477 dolar civarında iken, askeri harcamalar, kamu harcamalarının yüzde 6,4'ünü oluşturuyor.

- Güney Sudan'ın askeri gider payı Lüksemburg'un 7 katı

Öte yandan dünyanın en yoksul ülkelerinin sahip olduğu askeri harcama oranlarının kimi gelişmiş ülkelere kıyasla fazlasıyla yüksek olması dikkati çekiyor.

Kişi başına düşen milli gelirin en yüksek olduğu ülkelerden Lüksemburg'da kamu harcamalarının yalnızca yüzde 1,2'sini askeri harcamalar oluştururken, dünyanın en yoksul ülkesi Güney Sudan'da askeri harcamalar yüzde 7,4 gerçekleşiyor.

Kişi başına düşen milli gelir bakımından dünyanın en zengin 5'inci ülkesi İrlanda'da ise harcamaların sadece yüzde 1,3'ü askeri harcamalardan oluşuyor.

Öte yandan kapalı ekonomisi nedeniyle Kuzey Kore'ye dair veriler tam olarak bilinmese de ülkede halkın yoksul olmasına rağmen ülke giderlerinin yaklaşık yüzde 18'nin askeri harcamalara ayrıldığı tahmin ediliyor.

- En önemli neden savaş tehdidi

Ülkeler GSYH'nin önemli bir bölümünü silahlanma, savunma, askeri malzeme imaline ya da satın alınmasına harcıyor.

Ancak bazı ülkelerin yoksulluk seviyeleri oldukça yüksekken silaha ve askeri teçhizata bu kadar fazla bütçe ayırmalarının en büyük nedenini ise iç çatışmalar ve savaş tehdidi oluşturuyor.