Yrd. Doç. Dr. Sezen’den İlginç Araştırma

Erzurum ve çevresinde kadınların kocalarını çağırırken veya seslenirken onların huyları ve davranışlarına yönelik sıfatlar kullandıkları belirtildi.

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Dr. Lütfi Sezen, “Çağırılmalar” konulu çalışmasında Erzurum’da kadınları, kocaların ve çocukların çağırmalarındaki örnekleri araştırdı.

Kadınlar kocalarını çağırırken genellikle onları huyları ve davranışlarına yönelik sıfatlar kullandığını anlatan Yrd. Doç. Dr. Sezen, şunları kaydetti;

KADIRLARIN KOCALARINI ÇAĞIRMALARI

Akıllı, akılsız, angıt (vurdumduymaz), arsız, babamın gelini, bahdavar (talihli), beg, bele bah (bu tarafa bak), beter (arsız), çığız (oyun bozan), cırıh, cinni, çirkin, çorli (hastalıklı), dadaş, deli, densiz, derdi yok, efendi, er, geven (deve dikeni), gırgıt (cimri), koçum, gollik (kısa boylu), güleş (güler yüzlü), hacı, herif, hoyrat (çirkin) hozan (sürülmemiş tarla), yiğit, şergada (geçimsiz), tosbağa (kaplumbağa), ülfet (dost) gibi sıfatlar kullanıyorlar.

KOCALARIN KADINLARI ÇAĞIRMALARI

Kocalar kadınlara göre daha çok kelime kullanıyorlar ve eşlerini şöyle çağırır; Alem, avrat, bayan, beynamaz, birtanem, canım, ceylanım, cicim, ciğerim, çocuklarımın anası, densiz, dilbaz, dilber, evün direği, evümün güli, felek, gezegen, gız gari, gönlümün tahtı, güzel, gözüm, gözümün çırası, gözümün nuru, gülüm, gülperi, hatun, hele buraya bah, kan ayaklı, kaşık düşmanı, kız karı, köroğlu, kuzum, kül döken, malım, mavişim, meleğim, nar çiçeğim, nur yüzlüm, papatyam, sevgilim, şekerim, şiirim, tatlım, ula kara, uşakların anası, üzüm gözlüm, velinimetim, yaramaz, zeytin gözlüm, zenne gibi sıfatlar kullanmaktalar.

BÜYÜKLERİN ÇOCUKLARI ÇAĞIRMALARI

Büyükler ise çocuklarına; bacaksız, balam, bilik(kaz veya ördek yavrusu), bücür, cazı( kız çocukları için kullanılır), cırbağa, ciğerim, civelek, cobbi, cotta, çocuğum, enik( köpek yarusu), eşek sıpası, evladım, fıstık, güzelim, gülüm, hottik(eşek yavrusu), kızım, koçum, kuzum, lallik, mozik, minnoş,oğlum, sabi, tombiş, veled diye seslenirler.

ÇOCUKLARIN BÜYÜKLERİNİ ÇAĞIRMALARI

Çocukların büyükleri çağırmaları ise daha çok akraba ilişkilerine yönelik olur. Çocuklar genelde; aba, abi, abla, ağa, ağabeyi, amca, anne, anneanne, baba, begemi, begi, babaanne, bibi(hala) birader, dadaş, dayi, dede, efe, emi(amca), eze(teyze), hala, hocam gibi ifadelerde bulunur.”