YTL'nin geleceği
BURSA (İHA) - Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Şükrü Binay, Yeni Türk Lirası operasyonunun başarılı olması için Türkiye ekonomisindeki düzelmenin devam etmesi gerektiğini belirterek, "Yüzde 12'lik enflasyon hedefi, maliye politikası ya da gelirler politikasında sapma nedeniyle gerçekleşmez ve daha yukarı giderse altı sıfır atmanın hiçbir kredibilitesi kalmaz. YTL'nin geleceği sıkı maliye politikalarına bağlı" dedi.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nın (BTSO) yayın organı Ekonomi Dergisi'ne konuşan Şükrü Binay, paradan sıfır atmak ya da para reformu yapmanın sık gerçekleşecek bir olay olmadığını söyledi. Sıfır atmak için enflasyonun kalıcı bir şekilde düşük devam edeceği konusunda güven duyulması gerektiğini anlatan Binay, "1998 yılında sıfır atma tartışmaları başladığında enflasyon yüzde 60 civarındaydı. Enflasyonun yüzde 60 olduğu bir ortamda sıfır atmanın bir cazibesi olmazdı. Bu çok önemli riskleri de beraberinde getirirdi. Enflasyonun kaynağı, bir ekonominin yapısındaysa, o yapıyı enflasyon oluşturmayacak bir duruma getirmek zaman alıyor. Hükümetin gelecekte ne yapacağından emin değilseniz, bu operasyon hüsranla sonuçlanır" dedi.
Yüzde 20'lik enflasyon ortamında sıfır atmanın yüzde 12'lik enflasyon ortamına göre çok daha riskli olduğunu kaydeden Binay şunları söyledi: "2001 mart ayından itibaren uygulanan bir program var. Bu programın en önemli unsuru maliye politikası. Sıkı maliye politikası çerçevesinde yüzde 6,5'lik faiz dışı fazlanın elde edilmesi var. Özel kesimden kamu kesimine gayrisafi milli hasılanın yüzde 6,5'i kadar bir miktar transfer ediliyor. Bunun da anlamı özel kesimin iç talebi canlandıracak gücü önemli ölçüde azalıyor. Devlet de üç yıldır kamu kesiminin maaşlarına enflasyon üzerinde zam yapmıyor. Bu da zaten iç talebin kontrolüne ikinci bir destek unsuru sağlıyor. Böyle bir ortamda eğer bankacılık sisteminden kaynaklanan ciddi sıkıntılar yoksa, ki bankacılık sistemi de önemli ölçüde toparlandı, Türk Lirası'ndan altı sıfır atmak için yeterli şartlar hazır diye düşünüyorum".
HÜKÜMETE UYARI Türkiye'nin içinde yaşadığı şartlarda enflasyonu yükselterek ekonomiyi sürdürmesinin mümkün olmadığına işaret eden Binay, "Eğer hükümet geçmişte uyguladığı politikaları değiştirirse, Türkiye doğrudan hiper enflasyona gider. Ya da hiper enflasyonu engellemek için yeniden yönetilmiş kur gibi politikaları uygular. Bu durumda Türkiye'nin dayanma gücü rezervleriyle sınırlıdır. Döviz rezervleri bittiği ya da belli bir noktanın altına indiği zaman Türkiye'de önce kriz sonra da hiperenflasyon olur. Ondan sonra da 2001'de başladığımız noktaya geri döneriz. Banka falan ortada kalmaz. Yeniden enflasyonu yukarı çıkartalım, işsizliğe çare bulalım görüşü, Türkiye'nin yaşadığı şartlarda geçerli değil. Çünkü Türkiye'nin çok ciddi bir borç stoğu var. Bu sıkıntıyı bitirmek lazım. Enflasyondaki artışla birlikte bankalar da kredi faizlerini arttıracak. Yüzde 12'lik enflasyon hedefi maliye politikası ya da gelirler politikasında sapma nedeniyle gerçekleşmezse, sıfır atmanın kredibilitesi kalmaz. Ama her halükarda enflasyonun yüzde 12'nin üzerinde çıkacağını tahmin etmiyorum. Yüzde 12 olmazsa yüzde 13 olur ama yüzde 15 olmaz" diye konuştu.
Binay, bir soru üzerine sıfır atma konusunda çalışmaların 1998 yılından beri yapıldığını, 31 Ocak 2004'ten sonra da elektronik fon transferi (EFT) ve elektronik menkul kıymetler transferi sistemlerini (EMKT) altı sıfırsız hali getirmek için düğmeye bastıklarını bildirdi. Bu ay itibariyle EFT ve EMKT sistemini bankalarla test etmeye başlayacaklarını vurgulayan Binay, "Altı sıfır operasyonu Merkez Bankası önderliğinde gündeme getirilmiş olsa da Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı en az Merkez Bankası kadar önemli roller üstleniyor. Yazarkasa ve vergi düzenlemeleri Maliye Bakanlığı'nın yetkisinde olan bir konu. Gerekli değişiklikler için 1 Nisan 2005 tarihi son gün olarak belirlendi. Ben esnafın sıfır atma olayına yavaş yavaş alıştığını gözlemliyorum. Hatta etiketler 3-4 lira olarak yazılmaya başlandı. Bu da bana Türkiye'de sıfır atmanın çok zor olmadığını gösteriyor. Yuvarlama etkisiyle enflasyonun yukarı çıkacağını sanmıyorum. Esnaf zaten sıfırları kaldırmış" şeklinde konuştu.
Şükrü Binay, sıfır atmanın ekonomiye olumlu ya da olumsuz bir etkilemesinin olacağını düşünmediğini, etkisinin biraz psikolojik olacağını, Merkez Bankası'nın ve hükümetin enflasyon konusundaki kararlılığının artarak düşük enflasyon beklentisini arttıracağını sözlerine ekledi.
